ਬਿਉਰੋ ਰਿਪੋਰਟ: ਅਮਰੀਕੀ ਸ਼ਾਰਟ ਸੇਲਿੰਗ ਫਰਮ ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਰਿਸਰਚ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ’ਚ ਜਲਦ ਹੀ ਕੁਝ ਵੱਡਾ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਅਡਾਨੀ ਗਰੁੱਪ ’ਤੇ ਮਨੀ ਲਾਂਡਰਿੰਗ ਅਤੇ ਸ਼ੇਅਰ ਹੇਰਾਫੇਰੀ ਦੇ ਇਲਜ਼ਾਮ ਲਗਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਰਿਸਰਚ ਨੇ ਹੁਣ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ’ਤੇ ਕਿਸੇ ਵੱਡੇ ਖ਼ੁਲਾਸੇ ਵੱਲ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਕਿਸੇ ਕੰਪਨੀ ਦਾ ਨਾਂ ਨਹੀਂ ਲਿਆ ਹੈ।
ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਅਡਾਨੀ ਗਰੁੱਪ ’ਤੇ ਲਾਏ ਸੀ ਮਨੀ ਲਾਂਡਰਿੰਗ ਤੇ ਸ਼ੇਅਰਾਂ ’ਚ ਹੇਰਾਫੇਰੀ ਦੇ ਇਲਜ਼ਾਮ
24 ਜਨਵਰੀ, 2023 ਨੂੰ ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਰਿਸਰਚ ਨੇ ਅਡਾਨੀ ਸਮੂਹ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀ। ਰਿਪੋਰਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਸ਼ੇਅਰਾਂ ’ਚ ਭਾਰੀ ਗਿਰਾਵਟ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਰਿਕਵਰੀ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਰਿਪੋਰਟ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਭਾਰਤੀ ਸਟਾਕ ਮਾਰਕੀਟ ਰੈਗੂਲੇਟਰ ਸਕਿਓਰਿਟੀਜ਼ ਐਕਸਚੇਂਜ ਬੋਰਡ ਆਫ ਇੰਡੀਆ (ਸੇਬੀ) ਨੇ ਵੀ ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਨੂੰ 46 ਪੰਨਿਆਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਦੱਸੋ ਨੋਟਿਸ ਭੇਜਿਆ ਸੀ।
1 ਜੁਲਾਈ, 2024 ਨੂੰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਇੱਕ ਬਲਾਗ ਪੋਸਟ ਵਿੱਚ, ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਰਿਸਰਚ ਨੇ ਸੇਬੀ ਦਾ ਨੋਟਿਸ ਜਨਤਕ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਨੇ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਸੇਬੀ ਨੇ ਇਲਜ਼ਾਮ ਲਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਪਾਠਕਾਂ ਨੂੰ ਗੁੰਮਰਾਹ ਕਰਨ ਦੇ ਇਰਾਦੇ ਨਾਲ ਕੁਝ ਗ਼ਲਤ ਬਿਆਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਸ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਨੇ ਖ਼ੁਦ ਸੇਬੀ ’ਤੇ ਕਈ ਇਲਜ਼ਾਮ ਲਾਏ ਸਨ।
ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਦੇ ਇਲਜ਼ਾਮ- ਧੋਖੇਬਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਬਚਾ ਰਿਹਾ ਹੈ SEBI
- ਸਾਡੇ ਵਿਚਾਰ ਵਿੱਚ, ਸੇਬੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਨੂੰ ਅਣਗੌਲਿਆ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਇਹ ਜਾਪਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਧੋਖੇਬਾਜ਼ਾਂ ਤੋਂ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਧੋਖਾਧੜੀ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।’
- ਭਾਰਤੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਦੇ ਸੂਤਰਾਂ ਨਾਲ ਚਰਚਾ ਤੋਂ ਸਾਡੀ ਸਮਝ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਅਡਾਨੀ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਕਿਓਰਿਟੀਜ਼ ਐਕਸਚੇਂਜ ਬੋਰਡ ਦੀ ਗੁਪਤ ਸਹਾਇਤਾ ਸਾਡੀ ਜਨਵਰੀ 2023 ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਣ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।
- ਸਾਡੀ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਬਾਅਦ ਸਾਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਕਿ ਪਰਦੇ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਸੇਬੀ ਨੇ ਅਡਾਨੀ ਸ਼ੇਅਰਾਂ ਵਿੱਚ ਛੋਟੀਆਂ ਪੁਜ਼ੀਸ਼ਨਾਂ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰਨ ਲਈ ਦਲਾਲਾਂ ’ਤੇ ਦਬਾਅ ਪਾਇਆ। ਇਸ ਨਾਲ ਖ਼ਰੀਦਦਾਰੀ ਦਾ ਦਬਾਅ ਬਣਿਆ ਅਤੇ ਅਹਿਮ ਸਮੇਂ ’ਤੇ ਅਡਾਨੀ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਸ਼ੇਅਰਾਂ ਨੂੰ ਮਦਦ ਮਿਲੀ।
- ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਰਿਸਰਚ ਨੇ ਆਪਣੇ ਬਲਾਗ ’ਚ ਕਿਹਾ, ‘ਜਦੋਂ ਜਨਤਾ ਅਤੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ’ਤੇ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਦੀ ਜਾਂਚ ਲਈ ਦਬਾਅ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਤਾਂ ਸੇਬੀ ਢਿੱਲ-ਮੱਠ ਕਰਦਾ ਨਜ਼ਰ ਆਇਆ। ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਸਾਡੀ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਕਈ ਮੁੱਖ ਖੋਜਾਂ ਨਾਲ ਸਹਿਮਤ ਪ੍ਰਤੀਤ ਹੁੰਦਾ ਸੀ।’
- ਇਸ ਦੀ ਇੱਕ ਉਦਾਹਰਣ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ, ਰਿਸਰਚ ਫਰਮ ਨੇ ਕਿਹਾ- ‘ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੇ ਕੇਸ ਦੇ ਰਿਕਾਰਡ ਅਨੁਸਾਰ: ਸੇਬੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸੰਤੁਸ਼ਟ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰੱਥ ਹੈ ਕਿ ਐਫਪੀਆਈ ਦੇ ਫੰਡਰ ਅਡਾਨੀ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਸੇਬੀ ਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰੱਥ ਹੋਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ।’
ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ‘ਸ਼ਾਰਟ ਸੇਲਿੰਗ’ ਯਾਨੀ ਸ਼ੇਅਰ ਪਹਿਲਾਂ ਵੇਚਣਾ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਖਰੀਦਣਾ
ਸ਼ਾਰਟ ਸੇਲਿੰਗ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸ਼ੇਅਰਾਂ ਨੂੰ ਵੇਚਣਾ ਜੋ ਵਪਾਰ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਪਾਰੀ ਕੋਲ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇਹਨਾਂ ਸ਼ੇਅਰਾਂ ਨੂੰ ਖ਼ਰੀਦ ਕੇ ਪੁਜ਼ੀਸ਼ਨ ਦਾ ਵਰਗੀਕਰਨ (Square) ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸ਼ਾਰਟ ਸੇਲਿੰਗ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਸ਼ੇਅਰਾਂ ਨੂੰ ਉਧਾਰ ਲੈਣ ਜਾਂ ਉਧਾਰ ਲੈਣ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
ਆਮ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਕਹੀਏ ਤਾਂ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤੁਸੀਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸ਼ੇਅਰ ਖ਼ਰੀਦਦੇ ਹੋ ਅਤੇ ਫਿਰ ਵੇਚਦੇ ਹੋ, ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸ਼ਾਰਟ ਸੇਲਿੰਗ ਵਿੱਚ, ਸ਼ੇਅਰ ਪਹਿਲਾਂ ਵੇਚੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਫਿਰ ਖ਼ਰੀਦੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਜੋ ਵੀ ਅੰਤਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਉਹ ਹੈ ਤੁਹਾਡਾ ਲਾਭ ਜਾਂ ਨੁਕਸਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
