ਤਾਲਿਬਾਨ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਅਫ਼ਗਾਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਵਿੱਚ ਜਿਨਸੀ ਸ਼ੋਸ਼ਣ, ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਮੁੱਦਿਆਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ 679 ਕਿਤਾਬਾਂ ‘ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। 28 ਅਗਸਤ, 2025 ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਇਸ ਫੈਸਲੇ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਨੂੰ “ਸ਼ਰੀਆ ਅਤੇ ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੀਤੀਆਂ ਦੇ ਉਲਟ” ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ 140 ਕਿਤਾਬਾਂ ਔਰਤਾਂ ਦੁਆਰਾ ਲਿਖੀਆਂ ਸਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, 18 ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਲਿੰਗ ਅਧਿਐਨ, ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦਾ ਸਮਾਜ ਸ਼ਾਸਤਰ ਪੜ੍ਹਾਉਣ ‘ਤੇ ਵੀ ਰੋਕ ਲਗਾਈ ਗਈ ਹੈ।
ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇ 10 ਸੂਬਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵਾਈ-ਫਾਈ ‘ਤੇ ਵੀ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾਈ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਅਨੈਤਿਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਰੋਕਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਦੱਸਿਆ। ਇਹ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਪਿਛਲੇ ਚਾਰ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੀਆਂ ਸਖ਼ਤ ਨੀਤੀਆਂ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਅਸਰ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਕੁੜੀਆਂ ‘ਤੇ ਪਿਆ ਹੈ। ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਛੇਵੀਂ ਜਮਾਤ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਪੜ੍ਹਨ ਦੀ ਮਨਾਹੀ ਹੈ, ਅਤੇ 2025 ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ ਮਿਡਵਾਈਫਰੀ ਕੋਰਸ ਵੀ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣਗੇ।
ਕਿਤਾਬਾਂ ਦੀ ਸਮੀਖਿਆ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕੀਤਾ ਕਿ ਔਰਤਾਂ ਦੁਆਰਾ ਲਿਖੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਪੜ੍ਹਾਉਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ। ਸਾਬਕਾ ਅਫਗਾਨ ਉਪ ਨਿਆਂ ਮੰਤਰੀ ਅਤੇ ਲੇਖਕ ਜ਼ਕੀਆ ਅਦੇਲੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਹੈਰਾਨੀਜਨਕ ਨਹੀਂ, ਕਿਉਂਕਿ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੀਆਂ ਨੀਤੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਤੋਂ ਹੀ ਔਰਤ ਵਿਰੋਧੀ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਮੁਤਾਬਕ, ਜੇਕਰ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਨਹੀਂ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਲਿਖਤਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਜਗ੍ਹਾ ਨਹੀਂ ਮਿਲੇਗੀ। ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੇ ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਫੈਸਲੇ ਧਾਰਮਿਕ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਨਾਲ ਸਲਾਹ-ਮਸ਼ਵਰੇ ਨਾਲ ਲਏ ਗਏ। ਔਰਤਾਂ ਦੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਈਰਾਨੀ ਲੇਖਕਾਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕਾਂ ਦੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ‘ਤੇ ਵੀ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾਈ ਗਈ ਹੈ।
