ਬੰਗਲੌਰ : ਕਰਨਾਟਕ ( Karnataka ) ਵਿੱਚ ਮਈ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਹੋਣ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਠੀਕ ਪਹਿਲਾਂ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਦੁੱਧ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਵਿੱਚ ਰਿਕਾਰਡ ਕਟੌਤੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ( Karnataka shortage in milk supply ) ਰਹੀ ਹੈ। ਉਂਜ ਨਵੀਂ ਫ਼ਸਲ ਆਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਨਾਜ ਦੇ ਭਾਅ ਵਧਣ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਘੱਟ ਉਪਲਬਧਤਾ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਜ਼ਰੂਰ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲ ਰਹੀ ਸੀ। ਪਰ ਤਾਪਮਾਨ ਵਧਣ ਨਾਲ ਅਚਾਨਕ ਦੁੱਧ ਦੀ ਕਮੀ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਦੁੱਧ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ ਬੇਲੋੜਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਵਾਧਾ ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਕਰਨਾਟਕ ਕੋਆਪ੍ਰੇਟਿਵ ਮਿਲਕ ਪ੍ਰੋਡਿਊਸਰਜ਼ ਫੈਡਰੇਸ਼ਨ (ਕੇ. ਐੱਮ. ਐੱਫ.) ਵੱਲੋਂ ਆਪਣੇ ‘ਨੰਦਨੀ’ ਬ੍ਰਾਂਡ ਦੇ ਤਹਿਤ ਵਿਕਣ ਵਾਲੇ ਫੁੱਲ-ਕ੍ਰੀਮ ਦੁੱਧ ‘ਤੇ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਦੁੱਧ ਦੇ ਪੈਕੇਟ ਵਿੱਚ ਕਟੌਤੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਜਦਕਿ ਕੀਮਤ ਪਹਿਲਾਂ ਵਾਂਗ ਹੀ ਰੱਖੀ ਗਈ ਹੈ।
ਇੰਡੀਅਨ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ ਵਿੱਚ ਛਪੀ ਖਬਰ ਮੁਤਾਬਕ ਤਾਪਮਾਨ ਵਧਣ ਨਾਲ ਦੁੱਧ ਦੀ ਉਪਲਬਧਤਾ ਵੀ ਘੱਟ ਰਹੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਤਾਪਮਾਨ ਵਧਣ ਕਾਰਨ ਖੜ੍ਹੀ ਕਣਕ ਦੀ ਫਸਲ ‘ਤੇ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕੋਈ ਖਾਸ ਅਸਰ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਮਿਲ ਰਿਹਾ। ਪਰ ਦੁੱਧ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ ਜ਼ਰੂਰ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਕਰਨਾਟਕ ਕੋਆਪ੍ਰੇਟਿਵ ਮਿਲਕ ਪ੍ਰੋਡਿਊਸਰਜ਼ ਫੈਡਰੇਸ਼ਨ (ਕੇ. ਐੱਮ. ਐੱਫ.) ਦੇ ‘ਨੰਦਨੀ’ ਬ੍ਰਾਂਡ ਦੇ ਤਹਿਤ ਵਿਕਣ ਵਾਲੇ 6% ਚਰਬੀ ਅਤੇ 9% ਠੋਸ-ਨਾਟ-ਫੈਟ ਜਾਂ SNF ਵਾਲਾ ਇਹ ਦੁੱਧ, ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਪਹਿਲੇ ਇੱਕ ਲੀਟਰ (1,000 ਮਿ.ਲੀ.) ਲਈ 50 ਰੁਪਏ ਅਤੇ ਅੱਧਾ ਲੀਟਰ (500 ਮਿ.ਲੀ.) ਲਈ 24 ਰੁਪਏ ਦੇਣੇ ਪੈਂਦੇ ਸਨ। ਹੁਣ ਇਸ ਦੀ ਕੀਮਤ ‘ਚ ਕੋਈ ਬਦਲਾਅ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਹੈ ਪਰ ਇਸ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਘਟਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।
ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਹੁਣ 50 ਰੁਪਏ ਵਿੱਚ 900 ਮਿਲੀਲੀਟਰ ਅਤੇ 24 ਰੁਪਏ ਵਿੱਚ 450 ਮਿਲੀਲੀਟਰ ਦਾ ਪੈਕ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੁੱਧ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਪੈਕ ਦਾ ਆਕਾਰ ਘਟਾ ਕੇ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਾਬਣ, ਡਿਟਰਜੈਂਟ, ਸ਼ੈਂਪੂ, ਬਿਸਕੁਟ ਜਾਂ ਕੋਲਡ ਡਰਿੰਕ ਵੇਚਣ ਵਾਲੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੇ ਸਾਈਜ਼ ਘਟਾ ਕੇ ਪਹਿਲਾਂ ਵਾਲੇ ਰੇਟਾਂ ‘ਤੇ ਵੇਚਣ ਦਾ ਕੰਮ ਜ਼ਰੂਰ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਉਦਯੋਗਿਕ ਸੂਤਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਸਾਲ ਮਈ ‘ਚ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਜਿਹਾ ਫੈਸਲਾ ਕਾਫੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਛੱਡ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਡੇਅਰੀ ਕੰਪਨੀ ਕੇਐਮਐਫ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ 24 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਹੀ ਆਪਣੇ ਸਾਰੇ ਕਿਸਮ ਦੇ ਦੁੱਧ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ 2 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਲੀਟਰ ਦਾ ਵਾਧਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਤਾਪਮਾਨ ਵਧਣ ਕਾਰਨ ਦੁੱਧ ਅਤੇ ਫੈਟ ਦੀ ਕਮੀ ਕਾਰਨ ਫੁੱਲ ਕਰੀਮ ਵਾਲੇ ਦੁੱਧ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿਚ ਵਾਧਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਕਰਨਾਟਕ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਸਪਲਾਈ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਘਿਓ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ‘ਤੇ ਵੀ ਰੋਕ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।
ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਸਾਲ 2021-22 ਵਿੱਚ ਗੁਜਰਾਤ ਕੋਆਪ੍ਰੇਟਿਵ ਮਿਲਕ ਮਾਰਕੀਟਿੰਗ ਫੈਡਰੇਸ਼ਨ ਦੁਆਰਾ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਔਸਤਨ 271.34 ਐਲਕੇਪੀਡੀ ਦੁੱਧ ਦੀ ਖਰੀਦ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਅਮੂਲ ਉਤਪਾਦ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, KMF, ਜੋ ਨੰਦਿਨੀ ਬ੍ਰਾਂਡ ਦਾ ਦੁੱਧ ਵੇਚਦੀ ਹੈ, ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਦੂਜੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਡੇਅਰੀ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੀਆਂ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਯੂਨੀਅਨਾਂ ਨੇ 2021-22 ਵਿੱਚ ਔਸਤਨ 81.64 ਲੱਖ ਕਿਲੋ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਨ (LKPD) ਦੁੱਧ ਦੀ ਖਰੀਦ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, KMF ਦੀ ਖਰੀਦ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 9-10 LKPD ਘੱਟ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਹੋਟਲਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਥੋਕ ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਦੁੱਧ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਵੀ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।
ਦੱਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਿਰਫ ਕਰਨਾਟਕ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ‘ਚ ਦੁੱਧ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ‘ਚ ਕਮੀ ਆਈ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਫਰਵਰੀ ਮਹੀਨੇ ‘ਚ ਖਪਤਕਾਰ ਮੁੱਲ ਸੂਚਕ ਅੰਕ ਮਹਿੰਗਾਈ ਸਾਲਾਨਾ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ 9.65 ਫੀਸਦੀ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਈ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਅਨਾਜ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਇੰਨਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਦੁੱਧ ਦੀ ਮਹਿੰਗਾਈ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਗਰਮੀਆਂ ਦੇ ‘ਘੱਟ’ ਸੀਜ਼ਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਇਆ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੁਆਰਾ ਪੈਦਾਵਾਰ ਕੁਦਰਤੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਘਟਦੀ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਅਪ੍ਰੈਲ-ਜੂਨ ਦੌਰਾਨ ਦਹੀਂ, ਲੱਸੀ ਅਤੇ ਆਈਸਕ੍ਰੀਮ ਦੀ ਮੰਗ ਵਿੱਚ ਰਿਕਾਰਡ ਵਾਧਾ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਉਲਟ ਕਣਕ ਦੀ ਨਵੀਂ ਫ਼ਸਲ ਮਾਰਚ ਦੇ ਅੰਤ ਤੋਂ ਆਉਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ।
