ਆਨਲਾਈਨ ਧੋਖਾਧੜੀ ਹੋਣ ‘ਤੇ ਕੀ ਕਰੀਏ, ਕਿੱਥੇ ਹੁੰਦੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਦਰਜ, ਹੈਲਪਲਾਈਨ ਸਮੇਤ ਸਾਰੇ ਵੇਰਵੇ ਜਾਣੋ

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ : ਇਕ ਪਾਸੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਨੇ ਸਾਡੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਆਸਾਨ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਉਥੇ ਹੀ ਇਸ ਦੇ ਕੁਝ ਨੁਕਸਾਨ ਵੀ ਸਾਨੂੰ ਝੱਲਣੇ ਪੈਂਦੇ ਹਨ। ਡਿਜੀਟਲਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਦੇ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ, ਹਰ ਚੀਜ਼ ਸਾਡੇ ਤੋਂ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਕਲਿੱਕ ਦੂਰ ਹੈ। ਇਸ ਸਭ ਦੇ ਨਾਲ ਆਨਲਾਈਨ ਭੁਗਤਾਨ ਵੀ ਵਧਿਆ ਹੈ। ਆਨਲਾਈਨ ਭੁਗਤਾਨ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਦੇ ਨਾਲ, ਸਾਨੂੰ ਪ੍ਰਚੂਨ ਪੈਸੇ ਦੀ ਚਿੰਤਾ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਆਸਾਨ ਵੀ ਹੈ। ਪਰ ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਸ ਵਿੱਚ ਧੋਖਾਧੜੀ ਦੀ ਵੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਆਨਲਾਈਨ ਧੋਖਾਧੜੀ ਦੀਆਂ ਖ਼ਬਰਾਂ ਪੜ੍ਹਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਾਂ। ਇਸ ਲੇਖ ਵਿੱਚ, ਅਸੀਂ ਦੱਸਾਂਗੇ ਕਿ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਕਦੇ ਆਲਾਈਨ ਧੋਖਾਧੜੀ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕਿਹੜੇ ਕਦਮ ਚੁੱਕਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ।

ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਸਾਵਧਾਨ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦੇ ਤਾਂ ਕੋਈ ਵੀ ਤੁਹਾਡਾ ਪਾਸਵਰਡ ਚੋਰੀ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਤੁਹਾਡੇ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚੋਂ ਪੈਸੇ ਕਢਵਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਫਿਸ਼ਿੰਗ ਰਾਹੀਂ ਕੋਈ ਤੁਹਾਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਵੀ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਸਾਈਬਰ ਠੱਗ ਅਕਸਰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਬਾਰੇ ਦੱਸ ਕੇ, ਕਦੇ ਤੁਹਾਡੇ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚ ਨੰਬਰ ਅੱਪਡੇਟ ਕਰਨ ਲਈ ਅਤੇ ਕਦੇ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਬਹਾਨੇ ਧੋਖਾਧੜੀ ਦਾ ਜਾਲ ਵਿਛਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਇਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜਾਲ ਵਿੱਚ ਫਸਾ ਲੈਣਾ ਆਸਾਨ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ ਸਾਵਧਾਨ ਰਹਿਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।

ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕਿੱਥੇ ਦਰਜ ਕਰਨੀ ਹੈ?

ਕੇਂਦਰੀ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਸਾਈਬਰ ਕ੍ਰਾਈਮ ਜਾਂ ਆਨਲਾਈਨ ਧੋਖਾਧੜੀ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਅਤੇ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਦਰਜ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹੈਲਪਲਾਈਨ ਨੰਬਰ (155260) ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਨੰਬਰ ‘ਤੇ ਧੋਖਾਧੜੀ ਦੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਦਰਜ ਕਰਵਾ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਅਜਿਹੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਅਪਰਾਧ ਦੇ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਤਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਸ ਨੰਬਰ ‘ਤੇ ਕਾਲ ਕਰੋ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਤੁਸੀਂ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਸਾਈਬਰ ਪੋਰਟਲ https://cybercrime.gov.in/ ‘ਤੇ ਵੀ ਇਸ ਬਾਰੇ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।

ਜਿੰਨੀ ਜਲਦੀ ਤੁਸੀਂ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਦਰਜ ਕਰੋਗੇ, ਓਨਾ ਹੀ ਚੰਗਾ ਹੈ

ਜਦੋਂ ਵੀ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ ਅਜਿਹੀ ਘਟਨਾ ਵਾਪਰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਪਹਿਲੇ ਦੋ-ਤਿੰਨ ਘੰਟੇ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਤੁਸੀਂ ਜਿੰਨੀ ਜਲਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਕਰੋਗੇ, ਸਾਈਬਰ ਟੀਮ ਓਨੀ ਹੀ ਜਲਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰੇਗੀ। ਇਸ ਨਾਲ ਤੁਹਾਡੇ ਪੈਸੇ ਵਾਪਸ ਮਿਲਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਵੀ ਵਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਹੈਲਪਲਾਈਨ ਕਿਵੇਂ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ?

ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਆਨਲਾਈਨ ਧੋਖਾਧੜੀ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਕਰਦੇ ਹੋ ਸਾਈਬਰ ਟੀਮ ਨੂੰ ਅਲਰਟ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਉਹ ਸਬੰਧਤ ਬੈਂਕ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਖਾਤੇ ਨੂੰ ਫੜਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਡੇ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚੋਂ ਪੈਸੇ ਟਰਾਂਸਫਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਜਿਸ ਵਿਅਕਤੀ ਨੇ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ ਧੋਖਾ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਪੈਸਿਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੇਗਾ। ਉਹ ਨਾ ਤਾਂ ਪੈਸੇ ਕਢਵਾ ਸਕੇਗਾ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚ ਟਰਾਂਸਫਰ ਕਰ ਸਕੇਗਾ।
ਆਨਲਾਈਨ ਧੋਖਾਧੜੀ ਵਰਗੇ ਅਪਰਾਧਾਂ ਤੋਂ ਬਚਣ ਦਾ ਇੱਕੋ ਇੱਕ ਤਰੀਕਾ ਹੈ ਜਾਗਰੂਕ ਹੋਣਾ। ਆਨਲਾਈਨ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ, ਆਪਣੇ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚ ਗਤੀਵਿਧੀ ‘ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖੋ। ਆਪਣੇ ਖਾਤੇ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਵੀ ਸਾਂਝੀ ਨਾ ਕਰੋ। ਆਪਣਾ ਪਾਸਵਰਡ, OTP ਆਦਿ ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਸਾਂਝਾ ਨਾ ਕਰੋ।