ਭਾਰਤੀ ਪੁਲਾੜ ਏਜੰਸੀ ਇਸਰੋ ਨੇ ਨਵੇਂ ਸਾਲ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ 1 ਜਨਵਰੀ 2024 ਨੂੰ ਇਤਿਹਾਸ ਰਚ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਸਰੋ ਨੇ ਸਵੇਰੇ 9.10 ਵਜੇ PSLV-C58/XPoSat ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਪੁਲਾੜ ਅਤੇ ਬਲੈਕ ਹੋਲ ਦੇ ਰਹੱਸ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਉਮਰ ਲਗਭਗ ਪੰਜ ਸਾਲ ਹੋਵੇਗੀ।
ਐਕਸਪੋਸੈਟ ਨੂੰ ਨਵੇਂ ਸਾਲ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਸਵੇਰੇ 9.10 ਵਜੇ ਚੇਨਈ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 135 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਪੁਲਾੜ ਕੇਂਦਰ ਤੋਂ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਪੋਲਰ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਲਾਂਚ ਵਹੀਕਲ (ਪੀਐਸਐਲਵੀ-ਸੀ58) ਰਾਕੇਟ, ਆਪਣੇ 60ਵੇਂ ਮਿਸ਼ਨ ‘ਤੇ, ਮੁੱਖ ਪੇਲੋਡ ‘ਐਕਸਪੋਸੈਟ’ ਨੂੰ 10 ਹੋਰ ਉਪਗ੍ਰਹਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਲੈ ਕੇ ਗਿਆ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਧਰਤੀ ਦੇ ਨੀਵੇਂ ਚੱਕਰ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇਗਾ।
‘ਐਕਸ-ਰੇ ਪੋਲਰੀਮੀਟਰ ਸੈਟੇਲਾਈਟ’ (XPoSAT) ਐਕਸ-ਰੇ ਸਰੋਤਾਂ ਦੇ ਰਹੱਸਾਂ ਨੂੰ ਖੋਲ੍ਹਣ ਅਤੇ ‘ਬਲੈਕ ਹੋਲ’ ਦੀ ਰਹੱਸਮਈ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰੇਗਾ। ਇਸਰੋ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਹ ਪੁਲਾੜ ਏਜੰਸੀ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਸਮਰਪਿਤ ਵਿਗਿਆਨਕ ਉਪਗ੍ਰਹਿ ਹੈ ਜੋ ਪੁਲਾੜ-ਅਧਾਰਿਤ ਧਰੁਵੀਕਰਨ ਮਾਪਾਂ ਵਿੱਚ ਖਗੋਲ-ਵਿਗਿਆਨਕ ਸਰੋਤਾਂ ਤੋਂ ਐਕਸ-ਰੇ ਨਿਕਾਸ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਭਾਰਤੀ ਪੁਲਾੜ ਏਜੰਸੀ ਇਸਰੋ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਅਮਰੀਕੀ ਪੁਲਾੜ ਏਜੰਸੀ ਨਾਸਾ ਨੇ ਦਸੰਬਰ 2021 ਵਿੱਚ ਸੁਪਰਨੋਵਾ ਧਮਾਕੇ ਦੇ ਅਵਸ਼ੇਸ਼ਾਂ, ਬਲੈਕ ਹੋਲ ਤੋਂ ਨਿਕਲਣ ਵਾਲੇ ਕਣਾਂ ਦੀਆਂ ਧਾਰਾਵਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਖਗੋਲੀ ਘਟਨਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਸਰੋ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਐਕਸ-ਰੇ ਧਰੁਵੀਕਰਨ ਦਾ ਪੁਲਾੜ ਆਧਾਰਿਤ ਅਧਿਐਨ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੁੰਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਐਕਸਪੋਸੈਕਟ ਮਿਸ਼ਨ ਇਸ ਸੰਦਰਭ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਏਗਾ।
