‘ਦ ਖ਼ਾਲਸ ਬਿਊਰੋ : ਦੁਨੀਆ ‘ਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਗਰਭ ‘ਚ ਪਲ ਰਹੇ ਭਰੂਣ ‘ਤੇ ਦਿਮਾਗ ਦੀ ਸਰਜਰੀ ਕੀਤੀ। ਡਾਕਟਰਾਂ ਨੇ ‘ਵੈਨ ਆਫ ਗੈਲੇਨ ਮੈਲਫਾਰਮੇਸ਼ਨ’ (VOGM) ਨਾਂ ਦੀ ਦੁਰਲੱਭ ਹਾਲਤ ਦੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਬੱਚੇ ਦੇ ਜਨਮ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਸ ਦੇ ਦਿਮਾਗ ਦੀ ਸਰਜਰੀ ਕੀਤੀ।
ਸੱਤ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਦੀ ਉਮਰ ਦੀ ਡੇਨਵਰ ਕੋਲਮੈਨ ਨੂੰ ਅਜੇ ਤੱਕ ਕੋਈ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਕਿੰਨੇ ਬੜੇ ਚਮਤਕਾਰ ਕਾਰਨ ਦੁਨੀਆ ‘ਤੇ ਆ ਸਕੀ। ਜਦੋਂ ਇਹ ਬੱਚਾ ਮਾਂ ਦੀ ਕੁੱਖ ਵਿੱਚ ਸੀ, ਉਸੇ ਸਮੇਂ ਉਸਦੇ ਦਿਮਾਗ ਦੀ ਸਰਜਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਬੋਸਟਨ ਨੇੜੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੀ ਇਸ ਬੱਚੀ ਨੇ ਇਸ ਪ੍ਰਯੋਗਾਤਮਕ ਸਰਜਰੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਕੇ ਇਤਿਹਾਸ ਰਚ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
ਬੋਸਟਨ ਚਿਲਡਰਨ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਮਾਹਰ ਡਾਕਟਰ ਡੈਰੇਨ ਓਰਬੈਕ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਬੱਚੇ ਦੇ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ ਖੂਨ ਦੀਆਂ ਨਾੜੀਆਂ ਦੀ ਅਸਧਾਰਨਤਾ (ਨਾੜੀਆਂ ਵਿੱਚ ਖੂਨ ਦੇ ਥੱਕੇ ਬਣਨ ਦੀ ਸਮੱਸਿਕ) ਸੀ। ਡਾਕਟਰੀ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਇਸਨੂੰ ਵੈਨ ਆਫ ਜੈਲੇਨ ਮਾਲਫਾਰਮੇਸ਼ਨ (VOGM) ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਦਿਮਾਗ ਤੋਂ ਦਿਲ ਤੱਕ ਖੂਨ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਨਾੜੀਆਂ ਦਾ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਵਿਕਾਸ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਇਸ ਨਾਲ ਦਿਲ ‘ਤੇ ਤਣਾਅ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।
ਦਿਮਾਗ ਦੇ ਅੰਦਰ 14 ਮਿਲੀਮੀਟਰ ਦੇ ਪਾਕੇਜ ਵਿੱਚ ਖੂਨ ਹੋ ਰਿਹਾ ਸੀ ਇੱਕਠਾ
ਡਾਕਟਰ ਓਰਬੈਕ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ‘ਡੇਨਵਰ ਦੇ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ 14 ਮਿਲੀਮੀਟਰ ਚੌੜੇ ਪੈਕੇਜ ਵਿੱਚ ਖੂਨ ਇਕੱਠਾ ਹੋਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ। ਇਹ ਅਕਸਰ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਦਿਲ ਜਾਂ ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਉਹ ਬੱਚਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੇਰ ਤੱਕ ਜੀਉਂਦਾ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦਾ।’ ਡਾ. ਓਰਬੈਕ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ ਕੇਨਯਾਟਾ ਕੋਲਮੈਨ ਦੀ ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ ਦੇ 30ਵੇਂ ਹਫ਼ਤੇ ਵਿੱਚ, ਸਾਨੂੰ ਰੁਟੀਨ ਅਲਟਰਾਸਾਊਂਡ ਰਾਹੀਂ ਸਮੱਸਿਆ ਬਾਰੇ ਪਤਾ ਲੱਗਾ।
ਡਾਕਟਰ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ 15 ਮਾਰਚ ਨੂੰ, ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ ਦੇ 34 ਹਫ਼ਤਿਆਂ ‘ਤੇ, ਅਸੀਂ ਇਸ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਲੀਨਿਕਲ ਟਰਾਇਲ ਲਈ ਸਰਜਰੀ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਈ। ਮਾਂ ਨੂੰ ਜਾਗਦੇ ਰਹਿਣ ਲਈ ਸਪਾਈਨਲ ਬੇਹੋਸ਼ੀ ਦੀ ਦਵਾਈ ਦਿੱਤੀ ਗਈ। ਉਹ ਸਾਰਾ ਸਮਾਂ ਹੈੱਡਫੋਨ ‘ਤੇ ਸੰਗੀਤ ਸੁਣ ਰਹੀ ਸੀ।
10 ਡਾਕਟਰਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਟੀਮ ਨੇ ਭਰੂਣ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਵਾਲੀ ਲੰਬੀ ਸੂਈ ਨੂੰ ਰਾਹ ਦਿਖਾਉਣ ਲਈ ਅਲਟਰਾਸਾਊਂਡ ਦੀ ਮਦਦ ਲਈ ਗਈ। ਦੱਸਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਨਾੜੀ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਿਕਸਿਤ ਨਹੀਂ ਹੋਈ ਸੀ, ਇਸ ਲਈ ਖੂਨ ਦਾ ਵਹਾਅ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੀ। ਟੀਮ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੇ ਸੂਈ ਰਾਹੀਂ ਇਸ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਕੈਥੀਟਰ ਲੰਘਾਇਆ ਤਾਂ ਕਿ ਖੂਨ ਨਾਲ ਭਰੀ ਜਗ੍ਹਾ ਵਿੱਚ ਛੋਟੀਆਂ ਪਲੈਟੀਨਮ ਕੋਇਲਾਂ ਪਾਈਆਂ ਜਾ ਸਕਣ।
ਦਾਖਲ ਹੋਣ ‘ਤੇ ਹਰੇਕ ਕੋਇਲ ਦਾ ਵਿਸਤਾਰ ਹੋਇਆ। ਇਸ ਨੇ ਧਮਣੀ ਅਤੇ ਨਾੜੀ ਦੇ ਜੰਕਸ਼ਨ ਨੂੰ ਬਲਾਕ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਟੀਮ ਦੇ ਕੁਝ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੇ ਬੱਚੇ ਦੇ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ ਖੂਨ ਦੇ ਪ੍ਰਵਾਹ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕੀਤੀ। ਜਦੋਂ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਹੋ ਗਿਆ ਕਿ ਬੀਪੀ ਆਮ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਤਾਂ ਕੋਇਲ ਨੂੰ ਟੀਕਾ ਲਗਾਉਣਾ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਸੂਈ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢ ਲਿਆ ਗਿਆ। ਇਹ ਸਰਜਰੀ 20 ਮਿੰਟਾਂ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਸਾਰੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿਚ ਦੋ ਘੰਟੇ ਲੱਗ ਗਏ। ਖੁਸੀ ਗੱਲ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਸੀ ਕਿ ਸਰਜਰੀ ਸਫਲ ਰਹੀ। ਡੇਨਵਰ ਦੋ ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਆਈ।
ਇਹ ਸਰਜਰੀ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਬੋਸਟਨ ਚਿਲਡਰਨ ਹਸਪਤਾਲ ਅਤੇ ਬ੍ਰਿਘਮ ਅਤੇ ਮਹਿਲਾ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਸਰਜਨਾਂ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਸਰਜਰੀ ਲਈ ਐਂਬੋਲਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਨਾਮਕ ਇੱਕ ਸਰਜੀਕਲ ਤਕਨੀਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਸਰਜਰੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਵੇਰਵੇ ਸਟ੍ਰੋਕ ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਸ ਵਿਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਸਰਜਰੀ ਸਫਲ ਰਹੀ।
ਸਾਇੰਸ ਅਲਰਟ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਬੱਚੇ ਦਾ ਜਨਮ ਸਰਜਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਉਸਦਾ ਵਿਕਾਸ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਦਵਾਈ ਦੀ ਵੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ। ਉਸਦੀ ਖੁਰਾਕ ਆਮ ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਰ ਵੀ ਵੱਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਬੱਚਾ ਘਰ ਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਸ ਦੇ ਦਿਮਾਗ ‘ਤੇ ਸਰਜਰੀ ਦੇ ਕੋਈ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਸੰਕੇਤ ਨਹੀਂ ਹਨ।
‘ਵੈਨ ਆਫ਼ ਗੈਲੇਨ ਮੈਲਫਾਰਮੇਸ਼ਨ’ ਨਾਮਕ ਦੁਰਲਭ ਹਾਲਤ 60,000 ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਖੂਨ ਦਾ ਵਹਾਅ ਅਸਧਾਰਨ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਦਿਮਾਗ ਦੀਆਂ ਧਮਨੀਆਂ ਸੈੱਲਾਂ ਦੀ ਬਜਾਏ ਨਸਾਂ ਨਾਲ ਸਿੱਧਾ ਜੁੜਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਬੱਚੇ ਦੇ ਜਨਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਵਿਚ ਕਈ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦੇ ਹਨ। ਡਾਕਟਰਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ 50 ਤੋਂ 60 ਫੀਸਦੀ ਬੱਚੇ ਜਨਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਬੀਮਾਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ‘ਚ ਮੌਤ ਦਰ ਵੀ 40 ਫੀਸਦੀ ਹੈ।
ਇਹ ਸਰਜਰੀ ਉਦੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਜਦੋਂ ਭਰੂਣ ਦੀ ਉਮਰ 34 ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਤੋਂ ਥੋੜ੍ਹੀ ਵੱਧ ਸੀ। ਡਾਕਟਰਾਂ ਵੱਲੋਂ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਇਬੋਲਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਨਾਮਕ ਤਕਨੀਕ ਵਿੱਚ, ਨਾੜੀ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਮੱਗਰੀ ਪਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਖੂਨ ਨੂੰ ਜਮ੍ਹਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਵਹਿਣ ਤੋਂ ਰੋਕਦਾ ਹੈ। ਸਰਜਰੀ ਕਾਰਨ ਬੱਚੇ ਦਾ ਜਨਮ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਜਨਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਦਾ ਦਿਮਾਗ ਅਤੇ ਦਿਲ ਠੀਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲੱਗਾ। ਬੱਚੇ ਦਾ ਜਨਮ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਇਸ ਲਈ ਉਸ ਨੂੰ ਕੁਝ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਲਈ ਐਨਆਈਸੀਯੂ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਡਾ. ਓਰਬੈਕ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, “ਸਕੈਨਿੰਗ ਦੌਰਾਨ, ਮੁੱਖ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਬੀਪੀ ਆਮ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਜਨਮ ਵੇਲੇ ਭਾਰ 1.9 ਕਿਲੋ ਸੀ। ਕੋਈ ਜਮਾਂਦਰੂ ਨੁਕਸ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਮਾਂ ਅਤੇ ਧੀ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤੰਦਰੁਸਤ ਹਨ। ਮਾਂ ਕੇਨਯਾਟਾ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ, ‘ਜਦੋਂ ਉਸ ਨੇ ਉਸ ਦੇ ਰੋਣ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਸੁਣੀ, ਤਾਂ ਉਹ ਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਬਿਆਨ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੀ।’