ਅਲੀਗੜ੍ਹ ਮੁਸਲਿਮ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ (ਏਐਮਯੂ) ਦੇ ਮਹਿਲਾ ਕਾਲਜ ਦੀ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਪ੍ਰੋ. ਨੈਮਾ ਖਾਤੂਨ ਨਵੀਂ ਵਾਈਸ ਚਾਂਸਲਰ ਬਣ ਗਈ ਹੈ। ਏਐਮਯੂ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿਸੇ ਮਹਿਲਾ ਨੂੰ ਵਾਈਸ ਚਾਂਸਲਰ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਇਸ ਨਿਯੁਕਤੀ ਨਾਲ ਡਾ: ਖਾਤੂਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿਚ ਇਸ ਵੱਕਾਰੀ ਅਹੁਦੇ ‘ਤੇ ਕਾਬਜ਼ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ ਮਹਿਲਾ ਬਣ ਗਈ ਹੈ | ਇਹ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਡਾ. ਖਾਤੂਨ ਦੀਆਂ ਅਕਾਦਮਿਕ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਅਤੇ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਦੇ ਗੁਣਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਮਾਣ ਹੈ ਅਤੇ ਅਕਾਦਮਿਕ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਵਿੱਚ ਲਿੰਗ ਸਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵੱਲ ਇੱਕ ਪ੍ਰਗਤੀਸ਼ੀਲ ਕਦਮ ਵੀ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ।
ਰਵਾਇਤੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਮਰਦ-ਪ੍ਰਧਾਨ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਿਖਰਲੀ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਔਰਤ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ, ਡਾ. ਖਾਤੂਨ ਦੀ ਨਿਯੁਕਤੀ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੌਜਵਾਨ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਹੈ ਜੋ ਅਕਾਦਮਿਕ ਕਰੀਅਰ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਰੱਖਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਪੂਰੇ ਸਿੱਖਿਆ ਖੇਤਰ ਦੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਲਈ ਮਾਣ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਹੈ ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਨਿਯੁਕਤੀ ਹੋਰ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੇ ਅਹੁਦਿਆਂ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਣ ਦੇ ਲ਼ਈ ਉਤਾਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰੇਗੀ।
ਪੰਜ ਮਹੀਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਪੈਨਲ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਯਾਨੀ ਵਿਜ਼ਟਰ ਨੂੰ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਸਾਰਿਆਂ ਦੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਇਸ ‘ਤੇ ਟਿਕੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ। ਚੋਣ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਿੱਖਿਆ ਮੰਤਰਾਲੇ ਵੱਲੋਂ ਇਹ ਪੱਤਰ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਸੋਮਵਾਰ ਰਾਤ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਵਾਈਸ ਚਾਂਸਲਰ ਪ੍ਰੋ. ਮੋ. ਗੁਲਰੇਜ਼ ਤੋਂ ਵੀ ਚਾਰਜ ਸੰਭਾਲ ਲਿਆ ਹੈ। ਪ੍ਰੋ. ਗੁਲਰੇਜ਼ ਉਸ ਦਾ ਪਤੀ ਹੈ।
ਡਾ. ਖਾਤੂਨ ਦਾ ਇੱਕ ਤਜਰਬੇਕਾਰ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਅਤੇ ਵਿਦਵਾਨ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ ਇਸ ਅਹੁਦੇ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਣਾ ਸਿੱਖਿਆ, ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ, ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੱਡਮੁਲਾ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਏਗਾ। ਉਨ੍ਹਾ ਵਲੋਂ ਇਸ ਅਹੁਦੇ ਤੇ ਪਹੁੰਚਣਾ ਅਣਥਕ ਮਿਹਨਤ, ਅਤੇ ਦ੍ਰਿੜ ਨਿਸ਼ਚਾ ਅਤੇ ਦੁਸਰਿਆਂ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਲੈ ਕੇ ਜਾਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਸ਼ਕਤੀ ਖਾਸ ਕਰ ਮਹਿਲਾਵਾ ਅਤੇ ਬਾਕੀ ਵਰਗਾਂ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਲੈ ਕੇ ਜਾਣਾ, ਡਾ ਨੈਮਾ ਖਾਤੂਨ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦੇ ਉਨਾ ਚੰਗੇ ਪਹਿਲੁਆਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਇੱਕ ਛੋਟੇ ਜਿਹੇ ਕਸਬੇ ਵਿੱਚ ਜਨਮ ਲਿਆ ਅਤੇ ਵੱਡੀ ਹੋਈ, ਨੈਮਾ ਖਾਤੂਨ ਨੇ ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਸੇਵਾ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਤੋ ਹੀ ਦਿਲਚਸਪੀ ਰਹੀ ਹੈ। ਸਮਾਜਿਕ ਦਬਾਅ ਅਤੇ ਸੀਮਤ ਸਾਧਨਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਅਟੁੱਟ ਸਮਰਪਣ ਨਾਲ ਕੀਤੀ। ਆਪਣੇ ਪੂਰੇ ਕੈਰੀਅਰ ਦੌਰਾਨ, ਡਾ. ਖਾਤੂਨ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਲਿੰਗ ਸਮਾਨਤਾ ਲਈ ਇੱਕ ਆਵਾਜ ਬਣੀ । ਉਸਨੇ ਵੱਖ ਵੱਖ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ‘ਤੇ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਸਸ਼ਕਤ ਬਣਾਉਣਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਰਿਆਂ ਲਈ ਸਿੱਖਿਆ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨਾ ਹੈ, ਉਨਾ ਨੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਾਨਤਾ ਅਤੇ ਕਈ ਪੁਰਸਕਾਰ ਹਾਸਲ ਕੀਤੇ ਹਨ।
AMU ਦੇ ਵਾਈਸ ਚਾਂਸਲਰ ਵਜੋਂ ਡਾ. ਖਾਤੂਨ ਦੀ ਨਿਯੁਕਤੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਦਮ ਹੈ। 1875 ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਿਤ ਹੋਈ, ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਪੁਰਸ਼ ਅਕਾਦਮਿਕ ਦੁਆਰਾ ਅਗਵਾਈ ਕਰਨ ਦੀ ਇੱਕ ਲੰਮੀ ਪਰੰਪਰਾ ਰਹੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਡਾ. ਖਾਤੂਨ ਦੀ ਚੋਣ ਇੱਕ ਵਧੇਰੇ ਸੰਮਲਿਤ ਅਤੇ ਵਿਭਿੰਨ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਢਾਂਚੇ ਵੱਲ ਇੱਕ ਤਬਦੀਲੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਉਨਾ ਦੀ ਨਿਯੁਕਤੀ ਦੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਅੰਦਰ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ ਸਵਾਗਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਸਨੂੰ ਤਰੱਕੀ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਕ ਵਜੋਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਕਾਦਮਿਕ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਦੀਆਂ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਭੂਮਿਕਾਵਾਂ ਦੀ ਇੱਛਾ ਰੱਖਣ ਵਾਲੀਆਂ ਨੌਜਵਾਨ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਸਰੋਤ ਵਜੋਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਡਾ. ਖਾਤੂਨ ਨੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਲਈ ਇੱਕ ਵਿਆਪਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਦੀ ਰੂਪਰੇਖਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਹੈ , ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੰਮਲਿਤ ਕੈਂਪਸ ਵਾਤਾਵਰਨ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨਾ, ਅੰਤਰ-ਅਨੁਸ਼ਾਸਨੀ ਖੋਜ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨਾ, ਅਤੇ ਭਾਈਚਾਰਕ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। AMU ਦੀ ਅਮੀਰ ਵਿਰਾਸਤ ਨੂੰ ਇੱਕ ਹੋਰ ਆਧੁਨਿਕ, ਬਰਾਬਰੀ ਵਾਲੇ ਅਤੇ ਨਵੀਨਤਾਕਾਰੀ ਭਵਿੱਖ ਵੱਲ ਲੈ ਕੇ ਜਾਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾ ਰਹੀ ਹੈ।
ਉਸਦੀ ਨਿਯੁਕਤੀ ਦਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਅਕਾਦਮਿਕ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਲੈਂਡਸਕੇਪ ‘ਤੇ ਡੂੰਘਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਸਿਰਜੇਗੀ, ਜੋ ਕਿ 21ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੀਆਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨ ਲਈ ਬਿਹਤਰ ਢੰਗ ਨਾਲ ਲੈਸ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਹੋਰ ਵਿਭਿੰਨ ਅਤੇ ਸੰਮਲਿਤ ਸੰਸਥਾ ਲਈ ਰਾਹ ਪੱਧਰਾ ਕਰੇਗੀ । ਆਪਣੇ ਉਦਘਾਟਨੀ ਭਾਸ਼ਣ ਵਿੱਚ ਡਾ. ਖਾਤੂਨ ਨੇ ਸਮਾਜਿਕ ਤਬਦੀਲੀ ਲਈ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਮਹੱਤਵ ਉੱਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ। “ਸਿੱਖਿਆ ਸਸ਼ਕਤੀਕਰਨ ਦੀ ਕੁੰਜੀ ਹੈ,” ਉਨਾ ਕਿਹਾ, “ਮੇਰਾ ਟੀਚਾ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣਾ ਹੈ ਕਿ AMU ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਗੋਂ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਗਿਆਨ, ਸਮਾਵੇਸ਼ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਨਿਆਂ ਦੀ ਇੱਕ ਰੋਸ਼ਨੀ ਬਣੀ ਰਹੇ।”
ਡਾ. ਨੈਮਾ ਖਾਤੂਨ ਵਰਗੀਆਂ ਸ਼ਖਸੀਅਤਾਂ ਬਾਰੇ ਕਹਾਣੀਆਂ ਅਤੇ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਦੀਆਂ ਅਜਿਹੀਆਂ ਹੋਰ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਬਿਹਤਰ ਸੰਸਾਰ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ ਵੱਲ ਕਦਮ ਚੁੱਕਣ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦੀ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਇਹ ਬਿਰਤਾਂਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਮਾਜਿਕ ਮੁੱਦਿਆਂ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਅਕਾਦਮਿਕ ਪਾਠਕ੍ਰਮ ਅਤੇ ਹੋਰ ਵਿਦਿਅਕ ਸਮੱਗਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਨਾਲ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਆਕਾਰ ਦੇਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਮਿਲ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ – ਅੰਮ੍ਰਿਤਪਾਲ ਸਿੰਘ ਨੇ ਖੜਕਾਇਆ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਦਾ ਦਰਵਾਜ਼ਾ, ਕੋਰਟ ਤੋਂ ਮੰਗੀ 7 ਦਿਨ ਦੀ ਰਾਹਤ