ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ : ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ (WHO ) ਨੇ ਇੱਕ ਹੋਰ ਨਵੀਂ ਮਹਾਮਾਰੀ ਦੀ ਚਿਤਾਵਨੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਤੋਂ ਵੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖਤਰਨਾਕ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਕਰੋਨਾ ਤੋਂ ਵੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਘਾਤਕ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਇਹ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਬਣ ਕੇ ਤਬਾਹੀ ਮਚਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਾਇਰਸ ਦਾ ਨਾਂ ‘ਡਿਜ਼ੀਜ਼ ਐਕਸ'(Disease X) ਹੈ।
Disease X ਕਰੋਨਾ ਨਾਲੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਘਾਤਕ ਹੋਵੇਗਾ?
ਇਸ ਚੇਤਾਵਨੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਡਬਲਯੂਐਚਓ ਦੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ‘ਤੇ ‘ਪਹਿਲ ਦੇ ਰੋਗਾਂ’ ਦੀ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਨਵੇਂ ਸਿਰਿਓਂ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਪੈਦਾ ਹੋਈ ਹੈ। ਈਬੋਲਾ, ਸਾਰਸ ਅਤੇ ਜ਼ੀਕਾ ਸਮੇਤ ਅਗਲੀ ਘਾਤਕ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੇ ਸੰਭਾਵਿਤ ਕਾਰਨਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਸੂਚੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਪਰ ਇਸ ਲਿਸਟ ‘ਚ ਇਕ ਬੀਮਾਰੀ ਨੇ ਸਾਰਿਆਂ ਦੀ ਚਿੰਤਾ ਵਧਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਨਾਂ ‘ਡਿਜ਼ੀਜ਼ ਐਕਸ’ ਹੈ।
ਡਬਲਯੂਐਚਓ ਦੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ, ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਕਿਸੇ ਵੀ ਅਜਿਹੀ ਗੰਭੀਰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਅਜੇ ਤੱਕ ਕੁਝ ਵੀ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਯਾਨੀ ਇਸਨੇ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਅੱਜ ਤੱਕ ਬਿਮਾਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ।
ਵਾਇਰਸ, ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਜਾਂ ਫੰਗਸ ਕੁੱਝ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ Disease X
ਇਹ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਏਜੰਟ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਵਾਇਰਸ, ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਜਾਂ ਫੰਗਸ, ਕੁੱਝ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। WHO ਨੇ ਇਸ ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸਾਲ 2018 ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਫਿਰ ਇੱਕ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਕੋਰੋਨਾ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਫੈਲਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ। ਬਾਲਟੀਮੋਰ ਦੇ ਜੌਨਸ ਹੌਪਕਿੰਸ ਬਲੂਮਬਰਗ ਸਕੂਲ ਆਫ ਪਬਲਿਕ ਹੈਲਥ ਦੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਿਹਤ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਖੋਜਕਰਤਾ ਪ੍ਰਣਬ ਚੈਟਰਜੀ ਨੇ ਦ ਨੈਸ਼ਨਲ ਪੋਸਟ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਹ ਕਹਿਣਾ ਕੋਈ ਅਤਿਕਥਨੀ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ ਕਿ Disease X ਬਹੁਤ ਦੂਰ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕੰਬੋਡੀਆ ਵਿੱਚ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ H5N1 ਬਰਡ ਫਲੂ ਦੇ ਕੇਸਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਕੇਸ ਹੈ। Disease X ਇਸਦੇ ਪੂਰਵਜਾਂ Ebola, HIV/AIDS ਜਾਂ ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਸੰਭਾਵਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਫਿਰ ਮਨੁੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਫੈਲ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਮੌਤ ਦਰ ਵਧ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ‘ਚ ਦੁਨੀਆ ਨੇ ਕੋਰੋਨਾ ਦਾ ਕਹਿਰ ਦੇਖਿਆ ਹੈ। ਕਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਕਾਰਨ ਤਕਰੀਬਨ ਲੱਖਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਸਾਲ 2019 ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਇਸ ਮਹਾਮਾਰੀ ਦਾ ਆਤੰਕ ਹੁਣ ਕੁਝ ਹੱਦ ਤੱਕ ਖਤਮ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਅਜਿਹਾ ਇਸ ਲਈ ਸੰਭਵ ਹੋਇਆ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਦੀ ਵੈਕਸੀਨ ਤਿਆਰ ਕਰ ਲਈ ਹੈ।
