ਅਮਰੀਕਾ : ਭਾਰਤੀ ਮੂਲ ਦੀ ਅਮਰੀਕੀ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀ ਸੁਨੀਤਾ ਵਿਲੀਅਮਜ਼ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਸਾਥੀ ਬੁਸ਼ ਵਿਲਮੋਰ ਫਰਵਰੀ 2025 ਵਿੱਚ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੁਲਾੜ ਸਟੇਸ਼ਨ (ISS) ਤੋਂ ਧਰਤੀ ‘ਤੇ ਵਾਪਸ ਆਉਣਗੇ। ਅਮਰੀਕੀ ਪੁਲਾੜ ਏਜੰਸੀ ਨਾਸਾ ਨੇ ਸ਼ਨੀਵਾਰ (24 ਅਗਸਤ) ਨੂੰ ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।
ਨਾਸਾ ਨੇ ਆਖਰਕਾਰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰ ਲਿਆ ਕਿ ਬੋਇੰਗ ਦੇ ਨਵੇਂ ਸਟਾਰਲਾਈਨਰ ਕੈਪਸੂਲ ਵਿੱਚ ISS ‘ਤੇ ਫਸੇ ਦੋ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਲਿਆਉਣਾ ਖਤਰਨਾਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਦੋਵੇਂ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੂੰ 5 ਜੂਨ ਨੂੰ ਇੱਕੋ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਰਾਹੀਂ ਆਈ.ਐਸ.ਐਸ. ਭੇਜੇ ਗਏ ਸਨ। ਸਟਾਰਲਾਈਨਰ ਕੈਪਸੂਲ ਦੀ ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਉਡਾਣ ਸੀ।
ਨਾਸਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸੁਨੀਤਾ ਅਤੇ ਬੁਚ ਵਿਲਮੋਰ ਫਰਵਰੀ ਵਿਚ ਐਲੋਨ ਮਸਕ ਦੀ ਕੰਪਨੀ ਸਪੇਸਐਕਸ ਦੇ ਡਰੈਗਨ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ‘ਤੇ ਵਾਪਸ ਆਉਣਗੇ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਸਟਾਰਲਾਈਨਰ ਕੈਪਸੂਲ ISS ਤੋਂ ਵੱਖ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਇੱਕ ਜਾਂ ਦੋ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਆਟੋਪਾਇਲਟ ਮੋਡ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਆਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੇਗਾ।
ਸੁਨੀਤਾ ਅਤੇ ਬੁਚ ਵਿਲਮੋਰ ਨੂੰ ਲਿਆਉਣ ਕਾਰਨ ਸਤੰਬਰ ਵਿੱਚ ਆਈਐਸਐਸ ਵਿੱਚ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਮਸਕ ਦੇ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਵਿੱਚ ਇਸ ਵਾਰ ਚਾਰ ਦੀ ਬਜਾਏ ਸਿਰਫ਼ ਦੋ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀ ਹੋਣਗੇ। ਨਾਸਾ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀ ਬਿਲ ਨੇਲਸਨ ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘ਬੋਇੰਗ ਦਾ ਸਟਾਰਲਾਈਨਰ ਬਿਨਾਂ ਚਾਲਕ ਦਲ ਦੇ ਧਰਤੀ ‘ਤੇ ਵਾਪਸ ਆਵੇਗਾ।’ ਸੁਨੀਤਾ ਅਤੇ ਵਿਲਮੋਰ ਨੇ 13 ਜੂਨ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਆਉਣਾ ਸੀ, ਪਰ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਵਿੱਚ ਤਕਨੀਕੀ ਖਰਾਬੀ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਾਪਸੀ ਮੁਲਤਵੀ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ।
ਪੁਲਾੜ ਦੀਆਂ ਉਡਾਣਾਂ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹਨ: ਬਿਲ ਨੈਲਸਨ
ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰਾ ਦੇ ਖ਼ਤਰਿਆਂ ਬਾਰੇ, ਨੈਲਸਨ ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘ਸਪੇਸ ਫਲਾਈਟ ਸਭ ਤੋਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਸਟੀਕ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਵੀ ਜੋਖਮ ਭਰਪੂਰ ਹੈ। ਟੈਸਟ ਉਡਾਣਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਨਹੀਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਬੂਚ ਅਤੇ ਸੁਨੀਤਾ ਨੂੰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੁਲਾੜ ਸਟੇਸ਼ਨ ‘ਤੇ ਰੱਖਣ ਅਤੇ ਬਿਨਾਂ ਚਾਲਕ ਦਲ ਦੇ ਬੋਇੰਗ ਸਟਾਰਲਾਈਨਰ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਤੀ ਸਾਡੀ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਹੈ।”
ਨੈਲਸਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਸੀਂ ਸਟਾਰਲਾਈਨਰ ਦੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਖਰਾਬੀ ਦੇ ਮੂਲ ਕਾਰਨਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸੀ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ, ਬੋਇੰਗ ਸਟਾਰਲਾਈਨਰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੁਲਾੜ ਸਟੇਸ਼ਨ (ISS) ‘ਤੇ ਜਾਣ ਲਈ ਸਾਡੇ ਚਾਲਕ ਦਲ ਦਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਿੱਸਾ ਬਣ ਸਕੇਗਾ।
ਸੁਨੀਤਾ ਅਤੇ ਵਿਲਮੋਰ ਨੂੰ ਪੁਲਾੜ ਸਟੇਸ਼ਨ ਕਿਉਂ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ ਸੀ?
ਸੁਨੀਤਾ ਅਤੇ ਬੁਸ਼ ਵਿਲਮੋਰ ਬੋਇੰਗ ਅਤੇ ਨਾਸਾ ਦੇ ਸਾਂਝੇ ‘ਕ੍ਰੂ ਫਲਾਈਟ ਟੈਸਟ ਮਿਸ਼ਨ’ ‘ਤੇ ਗਏ ਸਨ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਸੁਨੀਤਾ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਦੀ ਪਾਇਲਟ ਸੀ। ਬੁਸ਼ ਵਿਲਮੋਰ, ਜੋ ਉਸ ਦੇ ਨਾਲ ਸੀ, ਇਸ ਮਿਸ਼ਨ ਦਾ ਕਮਾਂਡਰ ਸੀ। ਦੋਵਾਂ ਨੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੁਲਾੜ ਸਟੇਸ਼ਨ (ਆਈ. ਐੱਸ. ਐੱਸ.) ‘ਚ 8 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਠਹਿਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਧਰਤੀ ‘ਤੇ ਪਰਤਣਾ ਸੀ।
ਲਾਂਚ ਦੇ ਸਮੇਂ, ਬੋਇੰਗ ਡਿਫੈਂਸ, ਸਪੇਸ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਅਤੇ ਸੀਈਓ ਟੇਡ ਕੋਲਬਰਟ ਨੇ ਇਸਨੂੰ ਪੁਲਾੜ ਖੋਜ ਦੇ ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਯੁੱਗ ਦੀ ਇੱਕ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਿਹਾ। ਇਸ ਮਿਸ਼ਨ ਦਾ ਮੁੱਖ ਉਦੇਸ਼ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਪੁਲਾੜ ਸਟੇਸ਼ਨ ਤੱਕ ਲਿਜਾਣ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਨੂੰ ਸਾਬਤ ਕਰਨਾ ਸੀ।
ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਪੁਲਾੜ ਸਟੇਸ਼ਨ ‘ਤੇ 8 ਦਿਨਾਂ ‘ਚ ਖੋਜ ਅਤੇ ਕਈ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕਰਨੇ ਸਨ। ਸੁਨੀਤਾ ਅਤੇ ਵਿਲਮੋਰ ਪਹਿਲੇ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਐਟਲਸ-ਵੀ ਰਾਕੇਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰਾ ‘ਤੇ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਮਿਸ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਉਸ ਨੂੰ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਨੂੰ ਹੱਥੀਂ ਵੀ ਉਡਾਉਣਾ ਪਿਆ। ਫਲਾਈਟ ਟੈਸਟ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਵੀ ਪੂਰੇ ਕੀਤੇ ਜਾਣੇ ਸਨ।
ਸੁਨੀਤਾ ਅਤੇ ਵਿਲਮੋਰ ਇੰਨੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਪੁਲਾੜ ਵਿੱਚ ਕਿਵੇਂ ਫਸੇ ਰਹੇ?
ਸਟਾਰਲਾਈਨਰ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਨੂੰ ਲਾਂਚ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਸਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਾਰਨ 5 ਜੂਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਕਈ ਵਾਰ ਲਾਂਚਿੰਗ ਫੇਲ੍ਹ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਸੀ। ਲਾਂਚ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਨਾਲ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੀਆਂ ਖਬਰਾਂ ਆਈਆਂ ਸਨ।
ਨਾਸਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਦੇ ਸੇਵਾ ਮਾਡਿਊਲ ਦੇ ਥਰਸਟਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਹੀਲੀਅਮ ਲੀਕ ਹੈ। ਇੱਕ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਥਰਸਟਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਆਪਣਾ ਰਸਤਾ ਅਤੇ ਗਤੀ ਬਦਲਦਾ ਹੈ। ਹੀਲੀਅਮ ਗੈਸ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਕਾਰਨ ਰਾਕੇਟ ‘ਤੇ ਦਬਾਅ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਢਾਂਚਾ ਮਜ਼ਬੂਤ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਰਾਕੇਟ ਦੀ ਉਡਾਣ ‘ਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਲਾਂਚ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 25 ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਦੇ ਕੈਪਸੂਲ ਵਿੱਚ 5 ਹੀਲੀਅਮ ਲੀਕ ਹੋਏ ਸਨ। 5 ਥਰਸਟਰਾਂ ਨੇ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਇੱਕ ਪ੍ਰੋਪੈਲੈਂਟ ਵਾਲਵ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬੰਦ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪੁਲਾੜ ਵਿਚ ਮੌਜੂਦ ਚਾਲਕ ਦਲ ਅਤੇ ਹਿਊਸਟਨ, ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਚ ਬੈਠੇ ਮਿਸ਼ਨ ਮੈਨੇਜਰ ਮਿਲ ਕੇ ਇਸ ਨੂੰ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਕਰ ਪਾ ਰਹੇ ਹਨ।
