ਦਿੱਲੀ : ਅਮਰੀਕੀ ਸ਼ਾਰਟ ਸੇਲਰ ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਾਡੀ ਰਿਪੋਰਟ ‘ਤੇ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਸੇਬੀ ਦੀ ਚੇਅਰਪਰਸਨ ਮਾਧਾਬੀ ਬੁਚ ਨੇ ਕਈ ਗੱਲਾਂ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਕਈ ਨਵੇਂ ਸਵਾਲ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋ ਗਏ ਹਨ।
ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਨੇ ਕਿਹਾ- ਬੁੱਚ ਦਾ ਜਵਾਬ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸਦਾ ਨਿਵੇਸ਼ ਬਰਮੂਡਾ/ਮੌਰੀਸ਼ਸ ਫੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਸੀ। ਇਹ ਉਹੀ ਫੰਡ ਹੈ ਜਿਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਗੌਤਮ ਅਡਾਨੀ ਦੇ ਭਰਾ ਵਿਨੋਦ ਅਡਾਨੀ ਨੇ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਦੋਸ਼ ਹੈ ਕਿ ਵਿਨੋਦ ਅਡਾਨੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਫੰਡਾਂ ਰਾਹੀਂ ਆਪਣੇ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਸ਼ੇਅਰਾਂ ਦੀ ਕੀਮਤ ਵਧਾ ਦਿੰਦੇ ਸਨ।
ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਰਿਸਰਚ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮਾਰਕੀਟ ਰੈਗੂਲੇਟਰ ਸੇਬੀ ਨੂੰ ਅਡਾਨੀ ਕੇਸ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਉਸੇ ਆਫਸ਼ੋਰ ਫੰਡਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਦਾ ਕੰਮ ਸੌਂਪਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਮਾਧਬੀ ਪੁਰੀ ਬੁਚ ਦੀ ਤਰਫੋਂ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਹਿੱਤਾਂ ਦੇ ਟਕਰਾਅ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਮਾਮਲਾ ਹੈ।
ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਨੇ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਆਪਣੀ ਰਿਪੋਰਟ ‘ਚ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਮਾਧਬੀ ਪੁਰੀ ਬੁਚ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਪਤੀ ਧਵਲ ਬੁਚ ਦੀ ਅਡਾਨੀ ਗਰੁੱਪ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਇਕ ਆਫਸ਼ੋਰ ਕੰਪਨੀ ‘ਚ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਹੈ।
ਸੇਬੀ ਚੇਅਰਪਰਸਨ ਦੇ ਜਵਾਬ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਦੇ ਨਵੇਂ ਸਵਾਲ
- ਬੁਚ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਉਸਨੇ 2017 ਵਿੱਚ ਸੇਬੀ ਵਿੱਚ ਨਿਯੁਕਤ ਹੁੰਦੇ ਹੀ ਦੋਵੇਂ ਸਲਾਹਕਾਰ ਕੰਪਨੀਆਂ (ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਇਕਾਈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸਿੰਗਾਪੁਰ ਦੀ ਇਕਾਈ) ਛੱਡ ਦਿੱਤੀ ਸੀ, ਪਰ ਮਾਰਚ 2024 ਤੱਕ ਦੀ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਮਧਾਬੀ ਦੀ ਅਗੋਰਾ ਐਡਵਾਈਜ਼ਰੀ (ਭਾਰਤ) ਵਿੱਚ 99% ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਹੈ। ).
- ਬੁਚ 16 ਮਾਰਚ, 2022 ਤੱਕ ਐਗੋਰਾ ਪਾਰਟਨਰਜ਼ ਸਿੰਗਾਪੁਰ ਦੀ 100% ਸ਼ੇਅਰਧਾਰਕ ਰਹੀ, ਅਤੇ ਸੇਬੀ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਵਜੋਂ ਆਪਣੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਇਸਦੀ ਮਾਲਕ ਰਹੀ। ਸੇਬੀ ਦੀ ਚੇਅਰਪਰਸਨ ਵਜੋਂ ਨਿਯੁਕਤੀ ਤੋਂ ਦੋ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਸ਼ੇਅਰ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਨੂੰ ਤਬਦੀਲ ਕਰ ਦਿੱਤੇ।
- ਬੁਚ ਦੁਆਰਾ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸਿੰਗਾਪੁਰ ਸਲਾਹਕਾਰ ਇਕਾਈ ਜਨਤਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਆਪਣੀਆਂ ਵਿੱਤੀ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮਾਲੀਆ ਜਾਂ ਲਾਭ, ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਦੇਖਣਾ ਅਸੰਭਵ ਹੈ ਕਿ ਯੂਨਿਟ ਨੇ ਸੇਬੀ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਕਿੰਨਾ ਪੈਸਾ ਕਮਾਇਆ ਹੈ।
- ਵਿੱਤੀ ਬਿਆਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਅਗੋਰਾ ਐਡਵਾਈਜ਼ਰੀ ਇੰਡੀਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਮਧਾਬੀ ਦੀ 99% ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਹੈ, ਨੇ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲਾਂ (2022, 2023, ਅਤੇ 2024) ਦੌਰਾਨ 2.39 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਆਮਦਨੀ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀ। ਇਹ ਮਾਲੀਆ ਮਧਾਬੀ ਦੇ ਚੇਅਰਪਰਸਨ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਹੈ।
- ਬੁਚ ਨੇ ਸੇਬੀ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਦੇ ਨਾਮ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣੀ ਨਿੱਜੀ ਈਮੇਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਸਵਾਲ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸੇਬੀ ਚੇਅਰਪਰਸਨ ਨੇ ਅਹੁਦੇ ‘ਤੇ ਰਹਿੰਦਿਆਂ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਦੇ ਨਾਂ ‘ਤੇ ਕਿਹੜੇ-ਕਿਹੜੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਅਤੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਕੀਤੇ?
ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਫੰਡ 2015 ਵਿੱਚ ਸੇਬੀ ਦੇ ਚੇਅਰਪਰਸਨ ਦੁਆਰਾ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਮਾਧਬੀ ਪੁਰੀ ਬੁਚ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਪਤੀ ਧਵਲ ਬੁਚ ਨੇ ਐਤਵਾਰ (11 ਅਗਸਤ) ਨੂੰ ਇੱਕ ਬਿਆਨ ਜਾਰੀ ਕਰਕੇ ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਦੇ ਦੋਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕੀਤਾ। ਸੇਬੀ ਦੇ ਚੇਅਰਪਰਸਨ ਨੇ ਕਿਹਾ- ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਫੰਡ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 2015 ਵਿੱਚ ਲਿਆ ਸੀ। ਉਦੋਂ ਉਸ ਦਾ ਸੇਬੀ ਨਾਲ ਕੋਈ ਸਬੰਧ ਨਹੀਂ ਸੀ।
ਉਸਨੇ ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕਾਰਨ ਦੱਸੋ ਨੋਟਿਸ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਾਇਆ। ਇਹ ਮੰਦਭਾਗਾ ਹੈ ਕਿ ਨੋਟਿਸ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦੇਣ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੇਬੀ ਦੀ ਭਰੋਸੇਯੋਗਤਾ ਅਤੇ ਸੇਬੀ ਮੁਖੀ ਦੇ ਚਰਿੱਤਰ ਹੱਤਿਆ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨਾ ਚੁਣਿਆ ਹੈ।
ਸੇਬੀ ਮੁਖੀ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਪਤੀ ਨੇ ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਦੇ ਦੋਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਪੱਸ਼ਟੀਕਰਨ ਦਿੱਤਾ
ਸੇਬੀ ਦੇ ਚੇਅਰਪਰਸਨ ਨੇ ਦੋਸ਼ਾਂ ਨੂੰ “ਬੇਬੁਨਿਆਦ” ਅਤੇ “ਚਰਿੱਤਰ ਹੱਤਿਆ” ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਾਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਸੇਬੀ ਦੇ ਚੇਅਰਪਰਸਨ ਨੇ ਸਾਰੇ ਵਿੱਤੀ ਰਿਕਾਰਡ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਇੱਛਾ ਜ਼ਾਹਰ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਧਵਲ ਬੁੱਚ ਨਾਲ ਸਾਂਝੇ ਬਿਆਨ ਵਿਚ ਕਿਹਾ, ‘ਸਾਡੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਅਤੇ ਵਿੱਤ ਇਕ ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਕਿਤਾਬ ਹੈ।’
ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਰਿਸਰਚ ਅਡਾਨੀ ਗਰੁੱਪ ‘ਤੇ ਵਿੱਤੀ ਬੇਨਿਯਮੀਆਂ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾ ਕੇ ਸੁਰਖੀਆਂ ‘ਚ ਆਈ ਸੀ। ਵ੍ਹਿਸਲਬਲੋਅਰ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ, ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਬੁੱਚ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਪਤੀ ਦੀ ਮਾਰੀਸ਼ਸ ਆਫਸ਼ੋਰ ਕੰਪਨੀ ‘ਗਲੋਬਲ ਡਾਇਨਾਮਿਕ ਅਪਰਚਿਊਨਿਟੀ ਫੰਡ’ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਹੈ।
ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਨੇ ਦੋਸ਼ ਲਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਅਡਾਨੀ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਗੌਤਮ ਅਡਾਨੀ ਦੇ ਭਰਾ ਵਿਨੋਦ ਅਡਾਨੀ ਨੇ ਕਥਿਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ‘ਗਲੋਬਲ ਡਾਇਨਾਮਿਕ ਅਪਰਚਿਊਨਿਟੀਜ਼ ਫੰਡ’ ‘ਚ ਅਰਬਾਂ ਡਾਲਰ ਦਾ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਪੈਸੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਅਡਾਨੀ ਸਮੂਹ ਦੇ ਸ਼ੇਅਰਾਂ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।
ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਦਾ ਇਲਜ਼ਾਮ- ਸੇਬੀ ਮੁਖੀ ਨੇ ਅਡਾਨੀ ਗਰੁੱਪ ਖਿਲਾਫ ਕਾਰਵਾਈ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ
ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਹੈ ਕਿ ਸੇਬੀ ਨੇ ਅਡਾਨੀ ਸਮੂਹ ‘ਤੇ ਕੀਤੇ ਗਏ ਖੁਲਾਸਿਆਂ ਦੇ ਸਬੂਤ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਕੋਈ ਕਾਰਵਾਈ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਅਤੇ 40 ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੁਤੰਤਰ ਮੀਡੀਆ ਜਾਂਚਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸਾਬਤ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਸ਼ਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਸੇਬੀ ਮੁਖੀ ‘ਤੇ ਸੀ ਪਰ ਇਸ ਦੇ ਉਲਟ ਸੇਬੀ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 27 ਜੂਨ 2024 ਨੂੰ ਨੋਟਿਸ ਦੇ ਦਿੱਤਾ। ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਨੇ ਜਨਵਰੀ 2023 ਵਿੱਚ ਅਡਾਨੀ ਸਮੂਹ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਸ਼ੇਅਰ ਹੇਰਾਫੇਰੀ ਅਤੇ ਮਨੀ ਲਾਂਡਰਿੰਗ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਏ ਸਨ।
ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਕਾਂਗਰਸ ਆਗੂ ਜੈਰਾਮ ਰਮੇਸ਼ ਨੇ ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਸੰਦਰਭ ਵਿੱਚ ਆਖਿਆ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹੁਣ ਸਮਝ ਲੱਗ ਗਈ ਹੈ ਕਿ ਸੰਸਦ ਦੇ ਦੋਵੇਂ ਸਦਨ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿਉਂ ਉਠਾ ਦਿੱਤੇ ਗਏ।
ਅਡਾਨੀ ਗਰੁੱਪ ‘ਤੇ ਮਨੀ ਲਾਂਡਰਿੰਗ, ਸ਼ੇਅਰਾਂ ‘ਚ ਹੇਰਾਫੇਰੀ ਵਰਗੇ ਦੋਸ਼ ਲਾਏ ਗਏ ਸਨ।
24 ਜਨਵਰੀ, 2023 ਨੂੰ, ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਰਿਸਰਚ ਨੇ ਅਡਾਨੀ ਸਮੂਹ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀ। ਰਿਪੋਰਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਸ਼ੇਅਰਾਂ ‘ਚ ਭਾਰੀ ਗਿਰਾਵਟ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਰਿਕਵਰੀ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਰਿਪੋਰਟ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਭਾਰਤੀ ਸਟਾਕ ਮਾਰਕੀਟ ਰੈਗੂਲੇਟਰ ਸਕਿਓਰਿਟੀਜ਼ ਐਕਸਚੇਂਜ ਬੋਰਡ ਆਫ ਇੰਡੀਆ (ਸੇਬੀ) ਨੇ ਵੀ ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਨੂੰ 46 ਪੰਨਿਆਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਦੱਸੋ ਨੋਟਿਸ ਭੇਜਿਆ ਸੀ।
1 ਜੁਲਾਈ, 2024 ਨੂੰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਇੱਕ ਬਲਾਗ ਪੋਸਟ ਵਿੱਚ, ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਰਿਸਰਚ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਨੋਟਿਸ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਨੇ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਸੇਬੀ ਨੇ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਪਾਠਕਾਂ ਨੂੰ ਗੁੰਮਰਾਹ ਕਰਨ ਦੇ ਇਰਾਦੇ ਨਾਲ ਕੁਝ ਗਲਤ ਬਿਆਨ ਹਨ, ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਕਿਹਾ। ਇਸ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਹਿੰਡਨਬਰਗ ਨੇ ਖੁਦ ਸੇਬੀ ‘ਤੇ ਕਈ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਏ ਸਨ।
