ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ 50 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਟੈਰਿਫ ਯੁੱਧ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਉਦਯੋਗਾਂ ਨੂੰ ਵੱਡਾ ਝਟਕਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਸੂਬੇ ਦੇ ਉਦਯੋਗਾਂ ਨੂੰ 30,000 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਅਸਰ ਸਪੱਸ਼ਟ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਲੱਗਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਕਈ ਉਦਯੋਗਪਤੀਆਂ ਦੇ ਅਮਰੀਕਾ ਤੋਂ ਮਿਲਣ ਵਾਲੇ ਆਰਡਰ ਰੁਕ ਗਏ ਹਨ।
ਦੈਨਿਕ ਭਾਸਕਰ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ ਸੱਤ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਉਦਯੋਗਿਕ ਖੇਤਰਾਂ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਟੈਕਸਟਾਈਲ, ਮਸ਼ੀਨ ਟੂਲ, ਫਾਸਟਨਰ, ਆਟੋ ਪਾਰਟਸ, ਖੇਡ ਸਮੱਗਰੀ, ਚਮੜਾ ਅਤੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਉਪਕਰਣ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਨੂੰ 20,000 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਸਹਿਣਾ ਪਿਆ ਹੈ। ਉਦਯੋਗਪਤੀਆਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਵਧੇ ਹੋਏ ਟੈਰਿਫ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਗੁਆਂਢੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਜਿਵੇਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ, ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਚੀਨ ਨੂੰ ਮਿਲੇਗਾ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਘੱਟ ਟੈਰਿਫ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਹਰ ਸਾਲ 54,000 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਨਿਰਯਾਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚੋਂ 20,000 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਸਾਮਾਨ ਅਮਰੀਕਾ ਨੂੰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਟੈਰਿਫ ਦੇ ਵਧਣ ਨਾਲ ਗਾਹਕਾਂ ਨੇ ਆਰਡਰ ਰੋਕ ਦਿੱਤੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਦਯੋਗਾਂ ਨੂੰ ਭਾਰੀ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਅਸਰ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਉਦਯੋਗ ‘ਤੇ ਪਿਆ ਹੈ, ਖਾਸਕਰ ਲੁਧਿਆਣਾ ਵਿੱਚ, ਜਿੱਥੇ ਹੌਜ਼ਰੀ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਕਾਰੋਬਾਰ ਹੈ। ਇਸ ਖੇਤਰ ਨੂੰ 8,000 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਣ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਹੈ। ਲੁਧਿਆਣਾ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 300 ਰੰਗਾਈ ਇਕਾਈਆਂ ਅਤੇ 2,000 ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਇਕਾਈਆਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਸੰਕਟ ਨਾਲ ਜੂਝਣਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਗੁਲਾਬ ਡਾਇੰਗ ਇੰਡਸਟਰੀ ਦੇ ਮਾਲਕ ਰਾਹੁਲ ਵਰਮਾ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਦਾ ਅਸਰ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਭਾਰਤ ‘ਤੇ, ਸਗੋਂ ਅਮਰੀਕਾ ‘ਤੇ ਵੀ ਪਵੇਗਾ, ਜਿੱਥੇ ਸਾਮਾਨ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਧਣਗੀਆਂ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਸਕੂਲ ਵਰਦੀਆਂ ਅਤੇ ਵਿਭਾਗੀ ਵਰਦੀਆਂ ਦੇ ਆਰਡਰ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ, ਤਾਂ ਜੋ ਸਥਾਨਕ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਉਦਯੋਗ ਨੂੰ ਸਹਾਰਾ ਮਿਲ ਸਕੇ। ਇਸ ਨਾਲ 12 ਲੱਖ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੀ ਰੋਜ਼ੀ-ਰੋਟੀ ਨੂੰ ਵੀ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।ਖੇ
ਡ ਸਮੱਗਰੀ ਉਦਯੋਗ ਵੀ ਇਸ ਸੰਕਟ ਦੀ ਮਾਰ ਹੇਠ ਹੈ। ਜਲੰਧਰ, ਜੋ ਭਾਰਤ ਦੀ ਖੇਡ ਰਾਜਧਾਨੀ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਖੇਡ ਉਦਯੋਗ, ਏਐਮ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਦੇ ਮਾਲਕ ਮੁਕੁਲ ਵਰਮਾ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਖੇਡ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦਾ ਵੱਡਾ ਬਾਜ਼ਾਰ ਹੈ। 50 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਟੈਰਿਫ ਨਾਲ ਇਸ ਉਦਯੋਗ ‘ਤੇ ਭਾਰੀ ਅਸਰ ਪਵੇਗਾ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਦੀ ਛਾਂਟੀ ਅਤੇ ਨਿਰਮਾਣ ਇਕਾਈਆਂ ਦੀ ਉਤਪਾਦਕਤਾ ‘ਤੇ ਅਸਰ ਪਵੇਗਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਮੁਤਾਬਕ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਖੇਡ ਉਦਯੋਗ ਭਾਰਤ ਨਾਲੋਂ 10 ਗੁਣਾ ਵੱਡਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉੱਥੇ ਸਿਰਫ਼ 19 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਟੈਰਿਫ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਅਮਰੀਕੀ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵੱਲ ਝੁਕ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਬਾਸਕਟਬਾਲ, ਕ੍ਰਿਕਟ, ਮੁੱਕੇਬਾਜ਼ੀ, ਰਗਬੀ, ਜਿੰਮ ਉਪਕਰਣ ਅਤੇ ਖੇਡਾਂ ਦੇ ਕੱਪੜੇ ਅਮਰੀਕਾ ਨੂੰ ਨਿਰਯਾਤ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਮੁੱਖ ਉਤਪਾਦ ਹਨ।
ਚਮੜਾ ਉਦਯੋਗ ਨੂੰ ਵੀ ਵੱਡਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਲੈਦਰ ਫੈਡਰੇਸ਼ਨ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਅਮਨਦੀਪ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕੁੱਲ ਚਮੜਾ ਨਿਰਯਾਤ ਦਾ 17 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਅਮਰੀਕਾ ਨੂੰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਲੰਧਰ, ਜੋ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਚੌਥਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਚਮੜਾ ਕਲੱਸਟਰ ਹੈ, ਵਿੱਚ 59 ਛੋਟੇ-ਵੱਡੇ ਕਾਰਖਾਨੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਾਲਾਨਾ ਉਤਪਾਦਨ 50,000 ਟਨ ਹੈ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਟੈਰਿਫ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਭਾਰਤੀ ਚਮੜਾ ਉਦਯੋਗ ਪਛੜ ਰਿਹਾ ਹੈ।ਬਾਸਮਤੀ ਚੌਲ ਦਾ ਨਿਰਯਾਤ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਬਾਸਮਤੀ ਰਾਈਸ ਮਿੱਲਰਜ਼ ਐਂਡ ਐਕਸਪੋਰਟ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਦੇ ਉਪ ਪ੍ਰਧਾਨ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਜੋਸਨ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਦੇਸ਼ ਦੇ 70 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਬਾਸਮਤੀ ਨਿਰਯਾਤ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਅਮਰੀਕਾ ਨੂੰ 3 ਲੱਖ ਟਨ ਬਾਸਮਤੀ ਨਿਰਯਾਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੀ ਕੀਮਤ 315 ਮਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ 7 ਲੱਖ ਟਨ ਨਿਰਯਾਤ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਇਸ ਸਾਲ 12 ਲੱਖ ਟਨ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ।
50 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਟੈਰਿਫ ਨਾਲ ਇਹ ਉਦਯੋਗ ਵੀ ਸੰਕਟ ਵਿੱਚ ਹੈ।ਵਿਸ਼ਵ ਐਮਐਸਐਮਈ ਫੋਰਮ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਬਦੀਸ਼ ਜਿੰਦਲ ਨੇ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ ਕਿ ਚੀਨ ਅਮਰੀਕੀ ਟੈਰਿਫਾਂ ਪਿੱਛੇ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ ਰਚ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਰਤ-ਅਮਰੀਕਾ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਵਿਗਾੜਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕਾ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਕੇ ਸਬੰਧ ਸੁਧਾਰਨ ਅਤੇ ਉਦਯੋਗਾਂ ਨੂੰ ਸਹਾਇਤਾ ਦੇਣ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ।
ਕੁੱਲ ਮਿਲਾ ਕੇ, ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਟੈਰਿਫ ਯੁੱਧ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਉਦਯੋਗਾਂ, ਖਾਸਕਰ ਟੈਕਸਟਾਈਲ, ਖੇਡ ਸਮੱਗਰੀ, ਚਮੜਾ ਅਤੇ ਬਾਸਮਤੀ ਨਿਰਯਾਤ ਨੂੰ ਭਾਰੀ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਇਆ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਕਦਮ ਚੁੱਕਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸਥਾਨਕ ਆਰਡਰ ਵਧਾਉਣਾ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਨਾਲ ਕੂਟਨੀਤਕ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਨੀ, ਤਾਂ ਜੋ ਉਦਯੋਗਾਂ ਅਤੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੀ ਰੋਜ਼ੀ-ਰੋਟੀ ਨੂੰ ਬਚਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ।