ਪਾਕਿਸਤਾਨ : ਆਰਥਿਕ ਸੰਕਟ ਨਾਲ ਜੂਝ ਰਹੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਸਮੁੰਦਰੀ ਸਰਹੱਦ ‘ਚ ਤੇਲ ਅਤੇ ਗੈਸ ਦਾ ਵੱਡਾ ਭੰਡਾਰ ਮਿਲਿਆ ਹੈ। ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਮੀਡੀਆ ਹਾਊਸ ਡਾਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇੱਕ ਹਿੱਸੇਦਾਰ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ 3 ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਇੱਕ ਸਰਵੇਖਣ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤੇਲ ਅਤੇ ਗੈਸ ਦੇ ਭੰਡਾਰਾਂ ਦੀ ਹੋਂਦ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਹੋ ਗਈ ਹੈ।
ਕੁਝ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਪਾਏ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਭੰਡਾਰ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਤੇਲ ਅਤੇ ਗੈਸ ਦੇ ਚੌਥੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਭੰਡਾਰ ਹੋਣਗੇ। ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ, ਵੈਨੇਜ਼ੁਏਲਾ ਵਿੱਚ ਤੇਲ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਭੰਡਾਰ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ 34 ਲੱਖ ਬੈਰਲ ਤੇਲ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਅਮਰੀਕਾ ਕੋਲ ਸਭ ਤੋਂ ਸ਼ੁੱਧ ਤੇਲ ਦਾ ਭੰਡਾਰ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੀ ਹੁਣ ਤੱਕ ਵਰਤੋਂ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਗਈ।
ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਇਸ ਭੰਡਾਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਖੋਜ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ 4-5 ਸਾਲ ਦਾ ਸਮਾਂ ਲੱਗੇਗਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਨੂੰ ਸਮੁੰਦਰ ਦੀ ਡੂੰਘਾਈ ਤੋਂ ਕੱਢਣ ਲਈ 4-5 ਸਾਲ ਲੱਗ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਖੋਜ ਸਫਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੇਲ ਅਤੇ ਗੈਸ ਕੱਢਣ ਲਈ ਖੂਹ ਲਗਾਉਣ ਅਤੇ ਹੋਰ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚਾ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਹੋਰ ਪੈਸੇ ਦੀ ਲੋੜ ਹੋਵੇਗੀ।
ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਤੇਲ ਅਤੇ ਗੈਸ ਦੇ ਭੰਡਾਰ ਲੱਭਣਾ ਦੇਸ਼ ਦੀ ‘ਨੀਲੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ’ ਲਈ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਹੈ। ਸਮੁੰਦਰੀ ਮਾਰਗਾਂ, ਨਵੀਆਂ ਬੰਦਰਗਾਹਾਂ ਅਤੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਨੀਤੀ ਰਾਹੀਂ ਆਰਥਿਕਤਾ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨਾ ਬਲੂ ਇਕਾਨਮੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਖਣਿਜਾਂ ਦੀ ਖੁਦਾਈ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਦਦ ਮਿਲੇਗੀ ਬਲੂ ਅਰਥਚਾਰੇ ਨਾਲ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਤੇਲ ਜਾਂ ਗੈਸ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਕਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਖਣਿਜਾਂ ਦੀ ਖੁਦਾਈ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ‘ਚ ਵੱਡਾ ਬਦਲਾਅ ਆ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਡਾਨ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਇਕ ਸੀਨੀਅਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਧਿਕਾਰੀ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਨਾਲ ਕਿਹਾ ਕਿ ਤੇਲ ਅਤੇ ਗੈਸ ਦੇ ਭੰਡਾਰਾਂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ‘ਤੇ ਜਲਦੀ ਹੀ ਹੋਰ ਖੋਜ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।
ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਸਾਰੇ ਸਰਕਾਰੀ ਵਿਭਾਗਾਂ ਨੂੰ ਸੂਚਨਾ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਤੇਲ ਅਤੇ ਗੈਸ ਰੈਗੂਲੇਟਰੀ ਅਥਾਰਟੀ (ਓਗਰਾ) ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਮੈਂਬਰ ਮੁਹੰਮਦ ਆਰਿਫ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਤੇਲ ਅਤੇ ਗੈਸ ਭੰਡਾਰ 3 ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਖੋਜ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ 100% ਗਾਰੰਟੀ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕਿ ਰਿਜ਼ਰਵ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ”
‘ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਐੱਲ.ਪੀ.ਜੀ. ਅਤੇ ਤੇਲ ਦੀ ਦਰਾਮਦ ਨਹੀਂ ਕਰਨੀ ਪਵੇਗੀ’ ਆਰਿਫ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੇਕਰ ਸਾਨੂੰ ਗੈਸ ਦਾ ਭੰਡਾਰ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਭਵਿੱਖ ‘ਚ ਐੱਲ.ਪੀ.ਜੀ. ਦੀ ਦਰਾਮਦ ਨਹੀਂ ਕਰਨੀ ਪਵੇਗੀ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਜੇਕਰ ਤੇਲ ਦੇ ਭੰਡਾਰ ਮਿਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਤੇਲ ਦਰਾਮਦ ਕਰਨ ਦਾ ਖਰਚਾ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ।
ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਸਮੁੰਦਰੀ ਸਰਹੱਦ ‘ਤੇ ਜਿਰਕੋਨ, ਰੂਟਾਈਲ ਵਰਗੇ ਕਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਖਣਿਜ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਪਿਛਲੀ ਖੋਜ ਦੌਰਾਨ ਵੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਤੇਲ ਅਤੇ ਗੈਸ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸਾਰੀਆਂ ਸ਼ਰਤਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਤਕਨੀਕੀ ਖਰਾਬੀ ਕਾਰਨ ਇੱਥੇ ਤੇਲ ਜਾਂ ਗੈਸ ਦੇ ਭੰਡਾਰ ਦੀ ਖੋਜ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕੀ।
