ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਪਤੀ-ਪਤਨੀ ਵਿਚਕਾਰ ਮਾਮੂਲੀ ਗੱਲਾਂ ‘ਤੇ ਝਗੜੇ ਗੰਭੀਰ ਰੂਪ ਧਾਰਨ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਜੋ ਅਕਸਰ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਵੱਲ ਲੈ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਔਰਤਾਂ ਨਾਲੋਂ ਮਰਦ ਇਨ੍ਹਾਂ ਝਗੜਿਆਂ ਨੂੰ ਵੱਧ ਬਰਦਾਸ਼ਤ ਨਹੀਂ ਕਰ ਪਾ ਰਹੇ। ਨੈਸ਼ਨਲ ਕ੍ਰਾਈਮ ਰਿਕਾਰਡਜ਼ ਬਿਊਰੋ (ਐਨਸੀਆਰਬੀ) ਦੀ 2023 ਦੀ ਤਾਜ਼ਾ ਰਿਪੋਰਟ ਅਨੁਸਾਰ, ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਪਤੀ-ਪਤਨੀ ਝਗੜਿਆਂ ਕਾਰਨ 185 ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਕੀਤੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ 97 ਮਰਦ ਅਤੇ 88 ਔਰਤਾਂ ਸਨ। ਇਕੱਲੇ ਲੁਧਿਆਣਾ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ 21 ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ 12 ਮਰਦ ਅਤੇ 9 ਔਰਤਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਹ ਅੰਕੜੇ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਮਰਦ ਔਰਤਾਂ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ।
ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇ ਸਮਝੌਤੇ ਦੀ ਘਾਟ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ
ਦੈਨਿਕ ਭਾਸਕਰ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਮਝੌਤੇ ਦੀ ਘਾਟ ਝਗੜਿਆਂ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਹੈ। ਇਹ ਟਕਰਾਅ ਵੱਖ ਹੋਣ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਵਿਛੋੜੇ ਮਗਰੋਂ ਲੋਕ ਅਤਿਅੰਤ ਕਦਮ ਚੁੱਕਦੇ ਹਨ। ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ, ਇੱਕ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਵਿਛੋੜੇ ਕਾਰਨ 110 ਖੁਦਕੁਸ਼ੀਆਂ ਹੋਈਆਂ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ 56 ਮੁੰਡੇ ਅਤੇ 54 ਕੁੜੀਆਂ ਸਨ। ਤਲਾਕ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਚਾਰ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀਆਂ ਸਿਰਫ਼ ਮਰਦਾਂ ਨੇ ਕੀਤੀਆਂ। ਇਸ ਤੋਂ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ਵਿਛੋੜਾ ਮਰਦਾਂ ਵਿੱਚ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਰਹੇ ਨੇ
ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਬਾਹਰਲੇ ਸਬੰਧ ਵੀ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਰਹੇ ਹਨ। ਪਤੀ-ਪਤਨੀ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਅਜਿਹੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਨੂੰ ਬਰਦਾਸ਼ਤ ਨਹੀਂ ਕਰ ਪਾ ਰਹੇ। ਇੱਕ ਸਾਲ ਵਿੱਚ 30 ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਇਸ ਕਾਰਨ ਜਾਨ ਗੁਆਈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ 18 ਪਤੀ ਅਤੇ 12 ਪਤਨੀਆਂ ਸਨ। ਮਰਦ ਫਿਰ ਵੱਧ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।
ਲੁਧਿਆਣਾ ਸਿਵਲ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨੀ ਡਾ. ਅਰਵਿੰਦ ਗੋਇਲ ਅਨੁਸਾਰ, ਝਗੜੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਸਮਾਯੋਜਨ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹਨ। ਵਿਆਹ ਮਗਰੋਂ ਜੇਕਰ ਸਮਾਯੋਜਨ ਨਾ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਟਕਰਾਅ ਵਧਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਤਣਾਅ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਵੱਲ ਲੈ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਦੋਵੇਂ ਧਿਰਾਂ ਨੂੰ ਆਪਸੀ ਸਮਝੌਤਾ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਗੱਲਬਾਤ ਨਾਲ ਹੱਲ ਕਰਨ ਨਾਲ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀਆਂ ਰੋਕੀਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
ਇਹ ਮੁੱਦੇ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਮੱਧ ਅਤੇ ਉੱਚ ਵਰਗੀ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੇਖੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਹੇਠਲੇ ਵਰਗ ਵਿੱਚ ਵਿੱਤੀ ਸੰਕਟ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਹੈ। ਡਾ. ਗੋਇਲ ਮੁਤਾਬਕ, ਸਮਾਯੋਜਨ ਨਾਲ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮਾਮਲਿਆਂ ਨੂੰ ਘਟਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਕੁੱਲ ਮਿਲਾ ਕੇ, ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਵਿਆਹੁਤਾ ਝਗੜੇ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀਆਂ ਦਾ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਰਹੇ ਹਨ। ਮਰਦ ਔਰਤਾਂ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਪੀੜਤ ਹਨ। ਸਮਾਯੋਜਨ, ਗੱਲਬਾਤ ਅਤੇ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਸਹਾਇਤਾ ਨਾਲ ਇਸ ਰੁਝਾਨ ਨੂੰ ਰੋਕਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਇਸ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।