ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਛਿੰਦਵਾੜਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਖੰਘ ਦੀ ਦਵਾਈ ਖਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 11 ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਮੌਤ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ, ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਸਰਕਾਰੀ ਡਾਕਟਰ ਪ੍ਰਵੀਨ ਸੋਨੀ, ਖੰਘ ਦੀ ਦਵਾਈ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੀ ਕੰਪਨੀ ਸ੍ਰੀਸਨ ਫਾਰਮਾਸਿਊਟੀਕਲਜ਼ ਦੇ ਸੰਚਾਲਕਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਐਫਆਈਆਰ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਹੈ।ਵਇਹ ਕਾਰਵਾਈ 5 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਪਰਸੀਆ ਬਲਾਕ ਮੈਡੀਕਲ ਅਫਸਰ ਡਾ. ਅੰਕਿਤ ਸਾਹਲਮ ਦੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ‘ਤੇ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਮਰਨ ਵਾਲੇ 11 ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ 10 ਪਾਰਸੀਆ ਬਲਾਕ ਦੇ ਵਸਨੀਕ ਸਨ, ਜਿੱਥੇ ਡਾ. ਪ੍ਰਵੀਨ ਸੋਨੀ ਸਰਕਾਰੀ ਬਾਲ ਰੋਗ ਵਿਗਿਆਨੀ ਵਜੋਂ ਤਾਇਨਾਤ ਸਨ।
ਬੀਬੀਸੀ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ ਐਫਆਈਆਰ ਦੀ ਇੱਕ ਕਾਪੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, “ਅਗਸਤ ਅਤੇ ਸਤੰਬਰ 2025 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਪੰਜ ਸਾਲ ਤੋਂ ਘੱਟ ਉਮਰ ਦੇ ਕਈ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਆਮ ਜ਼ੁਕਾਮ, ਖੰਘ ਅਤੇ ਬੁਖਾਰ ਦੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਸੀਐਚਸੀ ਪਾਰਸੀਆ ਲਿਆਂਦਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਡਾਕਟਰ ਪ੍ਰਵੀਨ ਸੋਨੀ ਦੁਆਰਾ ਕੋਲਡਰਿਫ ਖੰਘ ਦੀ ਦਵਾਈ ਸਮੇਤ ਦਵਾਈਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ। ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ, ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪਿਸ਼ਾਬ ਰੋਕ, ਚਿਹਰੇ ‘ਤੇ ਸੋਜ ਅਤੇ ਉਲਟੀਆਂ ਵਰਗੇ ਲੱਛਣ ਦਿਖਾਈ ਦਿੱਤੇ। ਜਾਂਚਾਂ ਨੇ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਗੁਰਦੇ ਫੇਲ੍ਹ ਹੋ ਗਏ ਸਨ।”
ਐਫਆਈਆਰ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਕਈ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਨਾਗਪੁਰ ਰੈਫਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿੱਥੇ ਇਲਾਜ ਦੌਰਾਨ 10 ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਪਹਿਲੀ ਮੌਤ 4 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਚਾਰ ਸਾਲਾ ਸ਼ਿਵਮ ਰਾਠੌਰ ਦੀ ਹੋਈ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਆਖਰੀ ਮੌਤ 4 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਦੋ ਸਾਲਾ ਯੋਗਿਤਾ ਠਾਕਰੇ ਦੀ ਹੋਈ ਸੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਮੌਤਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਸਰਕਾਰ ਨੇ 1 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਪੱਤਰ ਲਿਖ ਕੇ ਦਵਾਈ ਨਿਰਮਾਤਾ ਵਿਰੁੱਧ ਜਾਂਚ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ।
ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਦੇ ਡਰੱਗ ਕੰਟਰੋਲ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਆਪਣੀ ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਸੀ ਕਿ ਸ਼੍ਰੀਸਨ ਫਾਰਮਾਸਿਊਟੀਕਲਜ਼ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਮਿਤ ਕੋਲਡਰਿਫ ਖੰਘ ਦੀ ਦਵਾਈ “ਮਿਲਾਵਟੀ” ਸੀ। ਐਫਆਈਆਰ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ “ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਦੀ ਸ਼੍ਰੀਸਨ ਫਾਰਮਾਸਿਊਟੀਕਲਜ਼ ਕੰਪਨੀ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਮਿਤ ਕੋਲਡਰਿਫ ਖੰਘ ਦੇ ਸ਼ਰਬਤ ਵਿੱਚ ਡਾਈਥਾਈਲੀਨ ਗਲਾਈਕੋਲ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਸ਼ਰਬਤ ਵਿੱਚ ਡਾਈਥਾਈਲੀਨ ਗਲਾਈਕੋਲ ਦੀ ਮਾਤਰਾ 48.6 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਭਾਰ/ਵਾਲੀਅਮ ਪਾਈ ਗਈ।”
ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਕੋਲਡਰਿਫ ਖੰਘ ਦੇ ਸ਼ਰਬਤ ਦੇ ਹਰ 100 ਮਿਲੀਲੀਟਰ ਵਿੱਚ 48.6 ਗ੍ਰਾਮ ਰਸਾਇਣ ਹੁੰਦਾ ਸੀ, ਜੋ ਸਿਹਤ ਲਈ ਬਹੁਤ ਖਤਰਨਾਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਭੋਪਾਲ ਸਥਿਤ ਡਾਕਟਰ ਹਰਸ਼ਿਤਾ ਸ਼ਰਮਾ ਨੇ ਬੀਬੀਸੀ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ, “ਡਾਈਥਾਈਲੀਨ ਗਲਾਈਕੋਲ ਅਤੇ ਐਥੀਲੀਨ ਗਲਾਈਕੋਲ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਕੂਲੈਂਟ ਵਜੋਂ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ‘ਤੇ ਘਾਤਕ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ।”
ਐਫਆਈਆਰ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਜਾਣਦੇ ਹੋਏ ਵੀ ਕਿ ਇਹ ਦਵਾਈ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਇਸਨੂੰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਲਿਆਂਦਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਛੋਟੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।
ਇਸ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ, ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਡਾਕਟਰ ਪ੍ਰਵੀਨ ਸੋਨੀ, ਸ਼੍ਰੀਸਨ ਫਾਰਮਾਸਿਊਟੀਕਲਜ਼ ਦੇ ਸੰਚਾਲਕਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਬੀਐਨਐਸ ਦੀ ਧਾਰਾ 105 (ਗੈਰ-ਇਰਾਦਤਨ ਕਤਲ ਦੀ ਸਜ਼ਾ, ਜੋ ਕਿ ਕਤਲ ਨਹੀਂ ਹੈ), 276 (ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੀ ਮਿਲਾਵਟ) ਅਤੇ ਡਰੱਗਜ਼ ਐਂਡ ਕਾਸਮੈਟਿਕਸ ਐਕਟ 1940 ਦੀ ਧਾਰਾ 27(ਏ) ਤਹਿਤ ਮਾਮਲਾ ਦਰਜ ਕਰਕੇ ਜਾਂਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।
