ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਹਰਿਆਣਾ ਹਾਈਕੋਰਟ ਨੇ ਫੈਸਲਾ ਸੁਣਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਸੈਨਿਕ, ਜੋ ਕੈਜ਼ੂਅਲ ਛੁੱਟੀ ‘ਤੇ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਸਾਰੇ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਡਿਊਟੀ ‘ਤੇ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਅਜਿਹੀ ਛੁੱਟੀ ਦੌਰਾਨ ਤੇਜ਼ ਬੁਖਾਰ ਕਾਰਨ ਉਸ ਦੀ ਮੌਤ ਨੂੰ ਸੈਨਿਕ ਸੇਵਾ ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ ਜਾਵੇਗਾ।
ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਇੱਕ ਰਿੱਟ ਪਟੀਸ਼ਨ ਨੂੰ ਖਾਰਜ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਆਰਮਡ ਫੋਰਸਿਜ਼ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨਲ ਦੇ ਉਸ ਹੁਕਮ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 20 ਦਿਨਾਂ ਦੀ ਕੈਜ਼ੂਅਲ ਛੁੱਟੀ ਦੌਰਾਨ ਤੇਜ਼ ਬੁਖਾਰ ਨਾਲ ਮਰਨ ਵਾਲੇ ਸੈਨਿਕ ਦੀ ਵਿਧਵਾ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪਰਿਵਾਰਕ ਪੈਨਸ਼ਨ ਦੇਣ ਦਾ ਆਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਜਸਟਿਸ ਹਰਸਿਮਰਨ ਸੇਠੀ ਅਤੇ ਜਸਟਿਸ ਵਿਕਾਸ ਸੂਰੀ ਦੀ ਡਿਵੀਜ਼ਨ ਬੈਂਚ ਨੇ ਡਿਸਏਬਿਲਿਟੀ ਪੈਨਸ਼ਨ ਇਨ ਡਿਫੈਂਸ ਸਰਵਿਸ ਰੂਲਜ਼ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੱਤਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਕੈਜ਼ੂਅਲ ਛੁੱਟੀ ਨੂੰ ਡਿਊਟੀ ਦੀ ਮਿਆਦ ਮੰਨਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਸੁਣਵਾਈ ਦੌਰਾਨ ਬੈਂਚ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਕਿ ਸੈਨਿਕ ਨੂੰ 13 ਜੂਨ, 2002 ਤੋਂ 2 ਜੁਲਾਈ, 2002 ਤੱਕ ਛੁੱਟੀ ਮਨਜ਼ੂਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਉਸ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ ਬੁਖਾਰ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ।
ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਵਿਧਵਾ ਦੇ ਦਾਅਵੇ ਨੂੰ ਇਸ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਮੌਤ ਸਮੇਂ ਸੈਨਿਕ ਕੈਜ਼ੂਅਲ ਛੁੱਟੀ ‘ਤੇ ਸੀ।ਟ੍ਰਿਬਿਊਨਲ ਨੇ ਸਾਰੇ ਸੰਬੰਧਿਤ ਤੱਥਾਂ ਅਤੇ ਸੇਵਾ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਸਮੀਖਿਆ ਕੀਤੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਕੈਜ਼ੂਅਲ ਛੁੱਟੀ ‘ਤੇ ਸੈਨਿਕ ਨੂੰ ਸਾਰੇ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਡਿਊਟੀ ‘ਤੇ ਮੰਨਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਹਾਈਕੋਰਟ ਨੇ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਅਪੀਲ ਨੂੰ ਖਾਰਜ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੇ ਸੈਨਿਕ ਕੈਜ਼ੂਅਲ ਛੁੱਟੀ ‘ਤੇ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ ਬੁਖਾਰ ਹੋਇਆ, ਤਾਂ ਇਹ ਮੌਤ ਸੈਨਿਕ ਸੇਵਾ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਮੰਨੀ ਜਾਵੇਗੀ।
ਬੈਂਚ ਨੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕੀਤਾ ਕਿ ਮੌਤ ਕਿਸੇ ਲਾਪਰਵਾਹੀ ਜਾਂ ਅਜਿਹੇ ਕੰਮ ਕਾਰਨ ਨਹੀਂ ਹੋਈ, ਜੋ ਸੈਨਿਕ ਸੇਵਾ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਨਾ ਹੋਵੇ।ਬੈਂਚ ਨੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੇ ਸਥਾਪਿਤ ਸਿਧਾਂਤ ਦਾ ਵੀ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਕਿ ਛੁੱਟੀ ‘ਤੇ ਹੋਣ ਦੌਰਾਨ ਵੀ ਮੌਤ ਦੇ ਕਾਰਨ ਨੂੰ ਸੈਨਿਕ ਸੇਵਾ ਨਾਲ ਜੋੜ ਕੇ ਵੇਖਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
ਟ੍ਰਿਬਿਊਨਲ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਖਾਮੀ ਨਾ ਪਾਉਂਦੇ ਹੋਏ, ਹਾਈਕੋਰਟ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਵਿਧਵਾ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪਰਿਵਾਰਕ ਪੈਨਸ਼ਨ ਦੇਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਸਹੀ ਸੀ। ਕੋਰਟ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਨੋਟ ਕੀਤਾ ਕਿ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨਲ ਦੇ ਹੁਕਮ ਵਿੱਚ ਨਾ ਤਾਂ ਤੱਥਾਂ ਦੀਆਂ ਗਲਤੀਆਂ ਸਨ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕਾਨੂੰਨੀ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ। ਇਸ ਲਈ, ਰਿੱਟ ਪਟੀਸ਼ਨ ਨੂੰ ਖਾਰਜ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।
