ਗੂਗਲ ਨੇ 2025 ਦੀ ਦੂਜੀ ਤਿਮਾਹੀ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 11,000 ਯੂਟਿਊਬ ਚੈਨਲਾਂ ਅਤੇ ਸੰਬੰਧਿਤ ਖਾਤਿਆਂ ਨੂੰ ਹਟਾਇਆ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਗਲਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਫੈਲਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਦੀ ਉਸ ਦੀ ਚੱਲ ਰਹੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ।
ਸੀਐਨਬੀਸੀ ਅਤੇ ਗੂਗਲ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਤ ਬਲੌਗ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਹ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਕਾਰਵਾਈ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਚੀਨ ਅਤੇ ਰੂਸ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਰਾਜ-ਸਮਰਥਿਤ ਸੰਗਠਿਤ ਪ੍ਰਭਾਵੀ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਦੀ ਗੂਗਲ ਦੀ ਵਿਆਪਕ ਰਣਨੀਤੀ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ।
ਗੂਗਲ ਦੇ ਥਰੈਟ ਅਨੈਲਿਸਿਸ ਗਰੁੱਪ (TAG) ਅਨੁਸਾਰ, ਹਟਾਏ ਗਏ 7,700 ਤੋਂ ਵੱਧ ਖਾਤੇ ਚੀਨ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਨ। ਇਹਨਾਂ ਚੈਨਲਾਂ ਨੇ ਚੀਨੀ ਅਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਸਮੱਗਰੀ ਪੋਸਟ ਕੀਤੀ, ਜੋ ਪੀਪਲਜ਼ ਰੀਪਬਲਿਕ ਆਫ ਚਾਈਨਾ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦੀ ਸੀ, ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸ਼ੀ ਜਿਨਪਿੰਗ ਦੀਆਂ ਨੀਤੀਆਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦੀ ਸੀ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕੀ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮਾਮਲਿਆਂ ‘ਤੇ ਟਿੱਪਣੀ ਕਰਦੀ ਸੀ।
ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, 2,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਯੂਟਿਊਬ ਚੈਨਲ, ਜੋ ਰੂਸ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਸਨ, ਨੂੰ ਵੀ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਇਹਨਾਂ ਖਾਤਿਆਂ ਨੇ ਬਹੁ-ਭਾਸ਼ਾਈ ਸਮੱਗਰੀ ਸਾਂਝੀ ਕੀਤੀ, ਜੋ ਰੂਸ-ਪੱਖੀ ਬਿਰਤਾਂਤ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦੀ ਸੀ ਅਤੇ ਯੂਕਰੇਨ, ਨਾਟੋ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਸਰਕਾਰਾਂ ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ਕਰਦੀ ਸੀ। ਕੁਝ ਸਮੱਗਰੀ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਰੂਸੀ ਰਾਜ-ਸਮਰਥਿਤ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਅਤੇ ਸਲਾਹਕਾਰ ਫਰਮਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਹੋਈ ਸੀ।
ਮਈ ਵਿੱਚ, ਗੂਗਲ ਨੇ ਰੂਸ ਦੇ ਰਾਜ-ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਮੀਡੀਆ ਆਉਟਲੈਟ ਆਰਟੀ (ਪਹਿਲਾਂ ਰਸ਼ੀਆ ਟੂਡੇ) ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ 20 ਯੂਟਿਊਬ ਚੈਨਲ, ਚਾਰ ਵਿਗਿਆਪਨ ਖਾਤੇ ਅਤੇ ਇੱਕ ਬਲੌਗ ਨੂੰ ਹਟਾਇਆ। ਆਰਟੀ ਨੂੰ ਮਾਰਚ 2022 ਵਿੱਚ ਰੂਸ ਦੇ ਯੂਕਰੇਨ ‘ਤੇ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਯੂਟਿਊਬ ‘ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾਈ ਗਈ ਸੀ, ਪਰ ਇਹ ਤਾਜ਼ਾ ਕਾਰਵਾਈ ਵਿਕਲਪਿਕ ਖਾਤਿਆਂ ਰਾਹੀਂ ਪ੍ਰਚਾਰ ਸਮੱਗਰੀ ਫੈਲਾਉਣ ਦੀਆਂ ਨਵੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਚੈਨਲਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ
ਆਰਟੀ ‘ਤੇ 2024 ਦੀਆਂ ਅਮਰੀਕੀ ਚੋਣਾਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਬਹਿਸ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰਭਾਵਕਾਂ ਨੂੰ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਵੀ ਲੱਗੇ ਹਨ। ਚੀਨ ਅਤੇ ਰੂਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਗੂਗਲ ਨੇ ਈਰਾਨ, ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨ, ਤੁਰਕੀ, ਇਜ਼ਰਾਈਲ, ਘਾਨਾ ਅਤੇ ਰੋਮਾਨੀਆ ਸਮੇਤ ਕਈ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਸੰਗਠਿਤ ਪ੍ਰਭਾਵੀ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਵਿਘਨ ਪਾਇਆ। ਇਹਨਾਂ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਨੇ ਅਕਸਰ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਵਿਰੋਧੀਆਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਇਆ ਅਤੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਚੋਣਾਂ ਅਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ-ਫਲਸਤੀਨ ਸੰਘਰਸ਼ ਵਰਗੇ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਖੇਤਰੀ ਮੁੱਦਿਆਂ ‘ਤੇ ਛੋਹਿਆ।
ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨ ਨਾਲ ਜੁੜੇ 457 ਯੂਟਿਊਬ ਚੈਨਲਾਂ ਨੇ ਸਰਕਾਰ-ਪੱਖੀ ਬਿਰਤਾਂਤ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਘਰੇਲੂ ਆਲੋਚਕਾਂ ਤੇ ਅਰਮੀਨੀਆ ‘ਤੇ ਹਮਲੇ ਕੀਤੇ। ਈਰਾਨ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ, ਕਈ ਚੈਨਲ ਈਰਾਨੀ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਫਲਸਤੀਨ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦੇ ਸਨ, ਜਦਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ਕਰਦੇ ਸਨ।ਇਹ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਸਿਰਫ ਯੂਟਿਊਬ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਨਹੀਂ ਸਨ, ਸਗੋਂ ਗੂਗਲ ਦੇ ਵਿਆਪਕ ਈਕੋਸਿਸਟਮ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਵਿਗਿਆਪਨ, ਐਡਸੈਂਸ, ਬਲੌਗਰ ਅਤੇ ਗੂਗਲ ਨਿਊਜ਼ ਨੂੰ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਦੀਆਂ ਸਨ।
ਇਹਨਾਂ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਕਈ ਡੋਮੇਨਾਂ ਨੂੰ ਗੂਗਲ ਨਿਊਜ਼ ਅਤੇ ਡਿਸਕਵਰ ਫੀਡਜ਼ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਤੋਂ ਵੀ ਰੋਕ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਗੂਗਲ ਨੇ ਪਹਿਲੀ ਤਿਮਾਹੀ ਵਿੱਚ 23,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਖਾਤੇ ਹਟਾਏ ਸਨ। ਦੂਜੀ ਤਿਮਾਹੀ ਦੀਆਂ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਨਾਲ, 2025 ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਤੱਕ 30,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਰਾਜ-ਸਬੰਧਤ ਪ੍ਰਚਾਰ ਖਾਤਿਆਂ ਨੂੰ ਹਟਾਇਆ ਜਾ ਚੁੱਕਾ ਹੈ, ਜੋ ਇਹਨਾਂ ਪ੍ਰਭਾਵੀ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਦੀ ਵਧਦੀ ਸੀਮਾ ਅਤੇ ਨਿਰੰਤਰਤਾ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰਦਾ ਹੈ।ਇਸ ਦੌਰਾਨ, ਮੈਟਾ ਨੇ ਵੀ ਡਿਜੀਟਲ ਹੇਰਾਫੇਰੀ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਕਦਮ ਚੁੱਕੇ ਹਨ, ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ 10 ਮਿਲੀਅਨ ਜਾਅਲੀ ਫੇਸਬੁੱਕ ਅਤੇ ਇੰਸਟਾਗ੍ਰਾਮ ਖਾਤਿਆਂ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਦੀ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕੀਤੀ, ਜੋ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸਮੱਗਰੀ ਨਿਰਮਾਤਾਵਾਂ ਦੀ ਨਕਲ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਇਹ ਕਦਮ ਉਸ ਦੀਆਂ ਪਲੇਟਫਾਰਮਾਂ ‘ਤੇ ਸਪੈਮ ਅਤੇ ਗਲਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਦੀ ਵਿਆਪਕ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ।
