Manoranjan Punjab

‘ਪੰਜਾਬ 95’ ਫ਼ਿਲਮ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਦਾ ਛਲਕਿਆ ਦਰਦ

‘ਪੰਜਾਬ 95’ ਫ਼ਿਲਮ, ਜੋ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰ ਕਾਰਕੁਨ ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਖਾਲੜਾ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਉੱਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਹੈ, ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਸੈਂਸਰ ਬੋਰਡ (ਸੀਬੀਐੱਫਸੀ) ਨਾਲ ਵਿਵਾਦਾਂ ਵਿੱਚ ਘਿਰੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਇਸ ਫ਼ਿਲਮ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਹਨੀ ਤ੍ਰੇਹਨ ਨੇ 22 ਦਸੰਬਰ 2025 ਨੂੰ ਇੱਕ ਭਾਵੁਕ ਪੋਸਟ ਸਾਂਝੀ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਦਰਦ ਜ਼ਾਹਰ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਿਖਿਆ ਕਿ ਅੱਜ ਤਿੰਨ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ, ਯਾਨੀ 22 ਦਸੰਬਰ 2022 ਨੂੰ ਫ਼ਿਲਮ ਨੂੰ ਸੈਂਸਰ ਬੋਰਡ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮਾਣੀਕਰਨ ਲਈ ਜਮ੍ਹਾਂ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਦਿਨ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦਾ ਜਨਮ ਦਿਹਾੜਾ ਵੀ ਹੈ, ਪਰ ਹਾਲਾਤ ਇੰਨੇ ਕਠੋਰ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਇਤਫ਼ਾਕ ਵੀ ਖੁਸ਼ੀ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦਾ।

ਹਨੀ ਤ੍ਰੇਹਨ ਨੇ ਫ਼ਿਲਮ ਨੂੰ ਸੀਬੀਐੱਫਸੀ ਦੇ ਕਿਸੇ ਕੋਨੇ ਵਿੱਚ ਪਏ ਛੋਟੇ ਦੀਵੇ ਨਾਲ ਤੁਲਨਾ ਕੀਤੀ, ਜੋ ਹਨੇਰੇ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸੱਤਾ ਵਿੱਚ ਬੈਠੇ ਲੋਕ ਸੱਚ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਇਤਿਹਾਸ ਤੋਂ ਡਰਦੇ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਭੁੱਲਿਆ ਇਤਿਹਾਸ ਦੁਹਰਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਪੋਸਟ ਦੀ ਟੈਗਲਾਈਨ ਨੂੰ ਬਦਲ ਕੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਲੋਕਤੰਤਰ ਅਗਿਆਨਤਾ ਵਿੱਚ ਮਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅੰਤ ਵਿੱਚ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਖਾਲੜਾ ਦੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨਾਲ ਪੋਸਟ ਖਤਮ ਕੀਤੀ: “ਮੈਂ ਹਨੇਰੇ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦਿੰਦਾ ਹਾਂ।” ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਮੀਦ ਜ਼ਾਹਰ ਕੀਤੀ ਕਿ ਇੱਕ ਦਿਨ ਉਹ ਦੀਵਾ ਜਾਗੇਗਾ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਸ਼ਾਇਦ ਉਹ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਉਮੀਦ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਪੋਸਟ ਨੂੰ ਅਦਾਕਾਰ ਦਿਲਜੀਤ ਦੋਸਾਂਝ ਨੇ ਵੀ ਸਾਂਝਾ ਕੀਤਾ, ਜੋ ਫ਼ਿਲਮ ਵਿੱਚ ਖਾਲੜਾ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਿਰਦਾਰ ਨਿਭਾ ਰਹੇ ਹਨ।

ਫ਼ਿਲਮ ਨੂੰ 2022 ਵਿੱਚ ਜਮ੍ਹਾਂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੈਂਸਰ ਬੋਰਡ ਨੇ ਕਈ ਵਾਰ ਕੱਟਾਂ ਅਤੇ ਬਦਲਾਅ ਮੰਗੇ ਹਨ। ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ 21-85 ਕੱਟਾਂ ਤੋਂ ਵਧ ਕੇ ਹੁਣ 120-127 ਕੱਟਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਬੋਰਡ ਨੇ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਫ਼ਿਲਮ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਤਰਨ ਤਾਰਨ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਹਟਾਇਆ ਜਾਵੇ, ਕੈਨੇਡਾ ਅਤੇ ਯੂਕੇ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਹਟਾਏ ਜਾਣ, ਗੁਰਬਾਣੀ ਵਾਲੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਹਟਾਏ ਜਾਣ, ਭਾਰਤੀ ਝੰਡੇ ਦੇ ਵਿਜ਼ੂਅਲ ਹਟਾਏ ਜਾਣ ਅਤੇ ‘ਪੰਜਾਬ ਪੁਲਿਸ’ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ‘ਪੁਲਿਸ’ ਕਿਹਾ ਜਾਵੇ। ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਮੰਗ ਹੈ ਕਿ ਮੁੱਖ ਪਾਤਰ ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਖਾਲੜਾ ਦਾ ਨਾਂ ਬਦਲਿਆ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਫ਼ਿਲਮ ਦਾ ਸਿਰਲੇਖ ‘ਪੰਜਾਬ 95’ ਤੋਂ ਬਦਲ ਕੇ ‘ਸਤਲੁਜ’ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਜਨਤਕ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਠੇਸ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਬੋਰਡ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਫ਼ਿਲਮ ਨੂੰ ਅਸਲ ਘਟਨਾਵਾਂ ਉੱਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਨਹੀਂ ਦੱਸਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ।

ਹਨੀ ਤ੍ਰੇਹਨ ਅਤੇ ਨਿਰਮਾਤਾ ਰੋਨੀ ਸਕਰੂਵਾਲਾ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮੰਗਾਂ ਨੂੰ ਗੈਰ-ਵਾਜਬ ਕਰਾਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਫ਼ਿਲਮ ਦੀ ਅਸਲੀਅਤ ਅਤੇ ਸੰਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਤ੍ਰੇਹਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇੰਨੀਆਂ ਕੱਟਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਿਰਫ਼ ਟ੍ਰੇਲਰ ਬਚੇਗਾ। ਦਿਲਜੀਤ ਦੋਸਾਂਝ ਨੇ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕੱਟਾਂ ਵਾਲੀ ਫ਼ਿਲਮ ਨੂੰ ਉਹ ਸਹਿਯੋਗ ਨਹੀਂ ਦੇਣਗੇ। ਖਾਲੜਾ ਪਰਿਵਾਰ ਅਤੇ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਵੀ ਫ਼ਿਲਮ ਨੂੰ ਬਿਨਾਂ ਬਦਲਾਅ ਰਿਲੀਜ਼ ਕਰਨ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਫ਼ਿਲਮ ਨੇ ਕੈਨੇਡਾ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਸਕ੍ਰੀਨਿੰਗ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਪਰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਅਜੇ ਤੱਕ ਰਿਲੀਜ਼ ਨਹੀਂ ਹੋਈ। ਇਹ ਮਾਮਲਾ ਸੈਂਸਰਸ਼ਿਪ ਅਤੇ ਇਤਿਹਾਸ ਨੂੰ ਦਬਾਉਣ ਦੀ ਚਰਚਾ ਛੇੜ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਨਿਰਮਾਤਾ ਅਜੇ ਵੀ ਉਮੀਦ ਰੱਖਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸੱਚ ਇੱਕ ਦਿਨ ਸਾਹਮਣੇ ਆਵੇਗਾ।