ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ : ਬਰਸਾਤਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਾਇਰਲ ਬੁਖਾਰ ਅਤੇ ਡੇਂਗੂ(dengue) ਦੀ ਕੇਸਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਡੇਂਗੂ ਨਾਲ ਤੇਜ ਬੁਖਾਰ ਅਤੇ ਕਮਜੋਰੀ ਆਉਣ ਲੱਗ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪਲੇਟਲੇਟ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵੀ ਤੇਜੀ ਨਾਲ ਡਿੱਗਣ ਲੱਗਦੀ ਹੈ। ਸਹੀ ਸਮੇਂ ਉੱਤੇ ਇਲਾਜ਼ ਨਾਲ ਕਰਵਾਉਣ ਜਾਨ ਵੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਹਰ ਸਾਲ ਸਤੰਬਰ-ਅਕਤੂਬਰ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਕੇਸਾਂ ਵਿੱਚ ਤੇਜੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਡੇਂਗੂ ਇੱਕ ਵਾਇਰਲ ਬੁਖਾਰ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਸੰਕਰਮਿਤ ਮੱਛਰ ਏਡੀਜ਼ ਏਜਿਪਟੀ (Aedes Aegypti) ਦੇ ਕੱਟਣ ਨਾਲ ਮਨੁੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਫੈਲਦਾ ਹੈ। ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਲੱਛਣ ਮੱਛਰ ਦੇ ਕੱਟਣ ਤੋਂ 4-10 ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਡੇਂਗੂ ਦਾ ਸਸਤਾ ਇਲਾਜ ਕਿਵੇਂ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਇਸ ਬਾਰੇ ਡਾਕਟਰ ਕੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ।
ਡੇਂਗੂ ਵਿੱਚ ਕਿਹੜੀ ਦਵਾਈ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੈ?
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਸਰ ਗੰਗਾ ਰਾਮ ਹਸਪਤਾਲ ਦੀ ਫਿਜ਼ੀਸ਼ੀਅਨ ਡਾ: ਸੋਨੀਆ ਰਾਵਤ ਅਨੁਸਾਰ ਡੇਂਗੂ ਇਕ ਵਾਇਰਲ ਬੁਖਾਰ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਜੇਕਰ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਇਲਾਜ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਮਰੀਜ਼ ਕੁਝ ਹੀ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਠੀਕ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਡੇਂਗੂ ਬੁਖਾਰ ਦੌਰਾਨ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਭਾਰ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਪੈਰਾਸੀਟਾਮੋਲ ਦੀ ਗੋਲੀ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਡੇਂਗੂ ਬੁਖਾਰ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਹੋਰ ਦਵਾਈ ਲੈਣਾ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਲੋਕ ਸੋਚਦੇ ਹਨ ਕਿ ਐਂਟੀਬਾਇਓਟਿਕਸ ਲੈਣਾ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੋਵੇਗਾ, ਪਰ ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ, ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਪਲੇਟਲੇਟ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਘੱਟ ਜਾਵੇਗੀ ਅਤੇ ਸਮੱਸਿਆ ਵਧ ਜਾਵੇਗੀ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਡੇਂਗੂ ਦਾ ਇਲਾਜ ਪੈਰਾਸੀਟਾਮੋਲ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹੋਰ ਦਵਾਈਆਂ ਗੰਭੀਰ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵਰਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।
ਡੇਂਗੂ ਦਾ ਇਲਾਜ ਕਿਵੇਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ?
ਡਾ: ਸੋਨੀਆ ਰਾਵਤ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਬੁਖਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਭਾਰ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਪੈਰਾਸੀਟਾਮੋਲ ਦੀ ਗੋਲੀ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਪੈਰਾਸੀਟਾਮੋਲ 15 ਮਿਲੀਗ੍ਰਾਮ ਪ੍ਰਤੀ ਕਿਲੋ ਭਾਰ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ, ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਦਾ ਭਾਰ 60 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ ਵਿਅਕਤੀ 900 ਮਿਲੀਗ੍ਰਾਮ ਤੱਕ ਦੀ ਖੁਰਾਕ ਲੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਕੇਸਾਂ ਵਿੱਚ ਮਰੀਜ਼ ਦਿਨ ਵਿੱਚ 3 ਜਾਂ 4 ਵਾਰ ਪੈਰਾਸੀਟਾਮੋਲ ਦਵਾਈ ਲੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਉਸ ਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਾਣੀ ਪੀਣਾ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਤਰਲ ਖੁਰਾਕ ਲੈਣੀ ਹੋਵੇਗੀ। ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤਰਲ ਪਦਾਰਥ ਲੈਣ ਨਾਲ ਜਲਦੀ ਠੀਕ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇੱਕ-ਦੋ ਦਿਨ ਬੁਖਾਰ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਖੂਨ ਦੀ ਜਾਂਚ ਜ਼ਰੂਰ ਕਰਵਾਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਹਾਲਤ ਲਗਾਤਾਰ ਵਿਗੜ ਰਹੀ ਹੈ ਤਾਂ ਤੁਰੰਤ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਲੱਛਣ
– ਤੇਜ਼ ਬੁਖਾਰ
– ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਦਰਦ
– ਸਿਰ ਦਰਦ ਹੋਣਾ
– ਉਲਟੀਆਂ
– ਢਿੱਡ ਵਿੱਚ ਦਰਦ
– ਹਫ਼ਤੇ ਦੀਆਂ ਰਾਤਾਂ ਹੋਣ ਲਈ
– ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਥਕਾਵਟ
– ਘੱਟ ਪਲੇਟਲੈਟ ਗਿਣਤੀ
ਐਂਟੀਜੇਨ ਟੈਸਟ
ਡੇਂਗੂ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਡੇਂਗੂ ਵਾਇਰਸ ਐਂਟੀਜੇਨ ਅਤੇ ਐਂਟੀਬਾਡੀ ਟੈਸਟ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਡੇਂਗੂ ਇਕ ਜਾਨਲੇਵਾ ਬੀਮਾਰੀ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਨੂੰ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨਾਲ ਲੈਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਮੱਛਰਾਂ ਤੋਂ ਬਚੋ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਸਤੰਬਰ, ਅਕਤੂਬਰ ਅਤੇ ਨਵੰਬਰ ਦੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਧਣ ਲੱਗਦੇ ਹਨ।
ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ, ਕਮਜ਼ੋਰ ਇਮਿਊਨਿਟੀ ਸਿਰਫ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਵਿਟਾਮਿਨ-ਬੀ12, ਵਿਟਾਮਿਨ-ਡੀ ਅਤੇ ਵਿਟਾਮਿਨ-ਸੀ ਦੀ ਕਮੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਭਰਪੂਰ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਨਾਰੀਅਲ ਪਾਣੀ, ਫਲਾਂ ਅਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦਾ ਸੇਵਨ ਚੰਗਾ ਰੱਖੋ। ਠੀਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਆਰਾਮ ਕਰੋ। ਬੁਖਾਰ ਹੋਣ ਦੀ ਸੂਰਤ ਵਿੱਚ ਜਲਦੀ ਤੋਂ ਜਲਦੀ ਡੇਂਗੂ ਦਾ ਟੈਸਟ ਕਰਵਾਓ। ਖੂਨ ਦੀ ਜਾਂਚ ਵੀ ਕਰਵਾਓ ਤਾਂ ਜੋ ਪਲੇਟਲੈਟਸ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਦਾ ਪਤਾ ਲੱਗ ਸਕੇ। ਘਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਣ ਵੇਲੇ ਰਿਪੇਲੈਂਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ, ਤਾਂ ਜੋ ਮੱਛਰ ਦੇ ਕੱਟਣ ਤੋਂ ਬਚਿਆ ਜਾ ਸਕੇ। ਨਾਲ ਹੀ, ਮੱਛਰਾਂ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਲੰਬੀਆਂ ਬਾਹਾਂ ਵਾਲੀਆਂ ਕਮੀਜ਼ਾਂ ਅਤੇ ਪੈਂਟਾਂ ਪਾਓ।
Disclaimer: ਇਸ ਲੇਖ ਵਿੱਚ ਦੱਸੀ ਗਈ ਸਲਾਹ ਅਤੇ ਸੁਝਾਅ ਸਿਰਫ ਆਮ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਲਈ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਈ ਸਵਾਲ ਜਾਂ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਹਨ ਤਾਂ ਹਮੇਸ਼ਾ ਆਪਣੇ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਸਲਾਹ ਕਰੋ।