ਡੇਂਗੂ ਬੁਖਾਰ ਕਈ ਵਾਰ ਜਾਨਲੇਵਾ ਵੀ ਸਾਬਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਸਾਵਧਾਨੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਡੇਂਗੂ ਦਾ ਮੱਛਰ ਸਾਫ਼ ਪਾਣੀ ‘ਚ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੇ ਘਰ ‘ਚ ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਜਗ੍ਹਾ ‘ਤੇ ਪਾਣੀ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਡੇਂਗੂ ਦਾ ਮੱਛਰ ਪੈਦਾ ਹੋਵੇਗਾ, ਇਸ ਲਈ ਆਪਣੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਜਮ੍ਹਾ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਖਾਲੀ ਕਰਦੇ ਰਹੋ।
ਹਰਿਦੁਆਰ ਦੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਮੈਡੀਕਲ ਅਫ਼ਸਰ ਡਾ: ਮਨੀਸ਼ ਦੱਤ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਡੇਂਗੂ ਬੁਖ਼ਾਰ ਇਕਦਮ ਆਉਣ ਵਾਲਾ ਤੇਜ਼ ਬੁਖ਼ਾਰ ਹੈ, ਜੋ ਡੇਂਗੂ ਮੱਛਰ ਦੇ ਕੱਟਣ ਨਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਡੇਂਗੂ ਦਾ ਮੱਛਰ ਆਮ ਮੱਛਰਾਂ ਨਾਲੋਂ ਆਕਾਰ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਛੋਟਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਤੁਸੀਂ ਘਰ ਦੇ ਕੋਨੇ-ਕੋਨੇ ਵਿਚ ਜਿਵੇਂ ਬਿਸਤਰੇ ਦੇ ਹੇਠਾਂ, ਪਰਦਿਆਂ ਦੇ ਪਿੱਛੇ, ਮੇਜ਼ ਦੇ ਹੇਠਾਂ, ਡਰੈਸਿੰਗ ਟੇਬਲ ਦੇ ਹੇਠਾਂ, ਫਰਿੱਜ ਦੇ ਪਿੱਛੇ, ਕਿਸੇ ਮੇਜ਼ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਸਟੋਰ ਕੀਤੇ ਪਾਣੀ ਵਿਚ ਲੱਭ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਮੱਛਰ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਖੜ੍ਹੇ ਸਾਫ਼ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਘਰ ਵਿੱਚ ਸਾਫ਼ ਪਾਣੀ ਰੱਖਿਆ ਹੈ ਤਾਂ ਡੇਂਗੂ ਦਾ ਮੱਛਰ ਪੈਦਾ ਹੋਵੇਗਾ, ਫਰਿੱਜ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਸਟੋਰ ਕੀਤੇ ਸਾਫ਼ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ, ਗਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਛੱਤ ‘ਤੇ ਪਏ ਖਰਾਬ ਟਾਇਰਾਂ, ਬਕਸੇ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਥਾਂ ‘ਤੇ ਰੱਖੇ ਸਾਫ਼ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਡੇਂਗੂ ਦਾ ਮੱਛਰ ਪੈਦਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਇਹਨਾਂ ਗੱਲਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖੋ
ਡੇਂਗੂ ਬੁਖਾਰ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਤਰਲ ਪਦਾਰਥ ਲੈਂਦੇ ਰਹਿਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਡਾ: ਦੱਤ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਡੇਂਗੂ ਬੁਖਾਰ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਗਲਤ ਇਲਾਜ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਡੇਂਗੂ ਬੁਖਾਰ ਹੈ ਅਤੇ ਤੁਸੀਂ ਇੱਕ ਡਾਕਟਰ ਤੋਂ ਦਵਾਈ ਲਈ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਨੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਅਜਿਹੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ, ਜੋ ਡੇਂਗੂ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ। ਡੇਂਗੂ ਬੁਖਾਰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੋਣ ‘ਤੇ ਮੂੰਹ ਅਤੇ ਨੱਕ ‘ਚੋਂ ਖੂਨ ਵਗਣਾ, ਖੂਨ ਵਗਣ ਕਾਰਨ ਮਰੀਜ਼ ‘ਚ ਪਲੇਟਲੈਟਸ ਦੀ ਕਮੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਰੁਕਣ ਨਾ ਦਿਓ
ਡੇਂਗੂ ਬੁਖਾਰ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਸਾਫ਼ ਪਾਣੀ ਇਕੱਠਾ ਨਾ ਹੋਣ ਦਿਓ। ਫਰਿੱਜ ਦੇ ਪਿੱਛੇ, ਕੂਲਰ ਦੇ ਅੰਦਰ, ਏ.ਸੀ., ਜਾਂ ਛੱਤ ‘ਤੇ, ਖਰਾਬ ਹੋਏ ਟਾਇਰ, ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੇ ਡੱਬੇ ਜਾਂ ਆਪਣੇ ਘਰ ਦੀ ਹੋਰ ਜਗ੍ਹਾ ‘ਤੇ ਜਮ੍ਹਾ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਨਸ਼ਟ ਕਰੋ। ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਤੁਸੀਂ ਡੇਂਗੂ ਬੁਖਾਰ ਤੋਂ ਬਚ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਆਪਣੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਨਾਲੀਆਂ, ਬਾਹਰ ਖੜ੍ਹੇ ਸਾਫ਼ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦਾ ਤੇਲ ਜਾਂ ਕਾਰ ਦਾ ਖਰਾਬ ਤੇਲ ਪਾਓ ਤਾਂ ਜੋ ਉੱਥੇ ਮੱਛਰ ਪੈਦਾ ਨਾ ਹੋਣ।
ਮੌਤ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ
ਡਾ: ਦੱਤ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਕਈ ਮਾਮਲੇ ਹਰ ਸਾਲ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਸਾਲ 2022 ਵਿੱਚ ਹਰਿਦੁਆਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਡੇਂਗੂ ਦੇ ਲਗਭਗ 285 ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਸਨ। ਇਸ ਬੁਖਾਰ ‘ਚ ਗਲਤ ਇਲਾਜ ਕਰਵਾਉਣ ਕਾਰਨ ਡੇਂਗੂ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਵੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਡੇਂਗੂ ਲਈ ਸਿਹਤ ਵਿਭਾਗ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤਿਆਰ ਹੈ। ਡੇਂਗੂ ਟੈਸਟਿੰਗ ਸੁਵਿਧਾਵਾਂ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਹਸਪਤਾਲ, ਉਪ-ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਕਮਿਊਨਿਟੀ ਹੈਲਥ ਸੈਂਟਰਾਂ ਵਿੱਚ ਉਪਲਬਧ ਹਨ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਹ ਸਹੂਲਤ ਪੇਂਡੂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਉਪਲਬਧ ਹੈ। ਡੇਂਗੂ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਵਾਤਾਵਰਨ ਨੂੰ ਸਾਫ਼-ਸੁਥਰਾ ਰੱਖੋ, ਪਾਣੀ ਇਕੱਠਾ ਨਾ ਹੋਣ ਦਿਓ। ਜੇਕਰ ਡੇਂਗੂ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕ ਹੋਵੋ ਤਾਂ ਡੇਂਗੂ ਦਾ ਮੱਛਰ ਪੈਦਾ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਅਪੀਲ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਡੇਂਗੂ ਪ੍ਰਤੀ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਜਾਗਰੂਕ ਹੋਣਾ ਪਵੇਗਾ ਤਾਂ ਜੋ ਹੋਰ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਜਾਗਰੂਕ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ ਅਤੇ ਡੇਂਗੂ ਨੂੰ ਫੈਲਣ ਤੋਂ ਰੋਕਿਆ ਜਾ ਸਕੇ।