ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ : ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਖਸਖਸ ਖਾਣੇ ਦੇ ਅਹਿਮ ਹਿੱਸੇ ਵੱਜੋਂ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਕਿਸੇ ਨਾ ਕਿਸੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਭੋਜਨ ਵਿੱਚ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ ਬਰੈੱਡ,ਪੇਸਟਰੀ, ਕੜੀ ਜਾਂ ਸਲਾਦ ਵਿੱਚ ਪਾਉਣ ਨਾਲ ਸਵਾਦ ਹੀ ਬਦਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਖਸਖਸ ਦੀ ਖੀਰ ਬੰਗਾਲ ਵਿੱਚ ਬੜੇ ਚਾਅ ਨਾਲ ਖਾਧੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਖਸਖਸ ਲਗਭਗ ਹਰ ਕਿਸੇ ਦੀ ਰਸੋਈ ਵਿੱਚ ਮਿਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਪਰ ਅਸੀਂ ਇਸਦੇ ਗੁਣਾਂ ਬਾਰੇ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ। ਵਿਅੰਜਨ ਦੇ ਨਾਲ, ਇਹ ਇੱਕ ਦਵਾਈ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ ਤੇ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ‘ਚ ਇੰਨੇ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜੇਕਰ ਖਸਖਸ ਨੂੰ ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਖਾਧਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਕਈ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਨੇੜੇ ਵੀ ਨਹੀਂ ਆਉਣਗੀਆਂ।
ਖਸਖਸ ਖਾਸ ਕਿਉਂ ਹੈ, ਆਓ ਅੱਜ ਇਸ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹਾਂ
ਪੋਸਤ ਦੇ ਛੋਟੇ ਦਾਣਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਗੁਣ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਨੂੰ ਕੱਚਾ ਜਾਂ ਭੁੰਨ ਕੇ ਖਾਣਾ, ਦੋਵੇਂ ਹੀ ਸਿਹਤ ਲਈ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਅਤੇ ਫਾਈਬਰ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਵਿਟਾਮਿਨ ਅਤੇ ਖਣਿਜਾਂ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਖਸਖਸ ਦੇ ਤਿੰਨ ਚੱਮਚ ਤੋਂ ਮਿਲਦੀ 150 ਕੈਲੋਰੀ
ਤਿੰਨ ਚਮਚ ਯਾਨੀ 28 ਤੋਂ 30 ਗ੍ਰਾਮ ਖਸਖਸ ਦੇ ਬੀਜ ਵਿੱਚ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਲੋੜੀਂਦੇ ਸਾਰੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਪੋਸ਼ਕ ਤੱਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਫਾਈਬਰ, ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ, ਮੈਗਨੀਸ਼ੀਅਮ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਜੇਕਰ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਤਿੰਨ ਚੱਮਚ ਖਸਖਸ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ 150 ਕੈਲੋਰੀ ਊਰਜਾ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।
ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਲਈ ਖਸਖਸ ਖਾਓ
ਡਾਇਟੀਸ਼ੀਅਨ ਡਾ: ਵਿਜੇਸ਼੍ਰੀ ਪ੍ਰਸਾਦ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਦੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਹੈ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਸੀਮਤ ਮਾਤਰਾ ‘ਚ ਖਸਖਸ ਖਾ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਤਿੰਨ ਚੱਮਚੇ ਖਸਖਸ ਦੇ ਬੀਜਾਂ ਵਿੱਚ 25% ਫਾਈਬਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਖੂਨ ਵਿੱਚ ਐਲਡੀਐਲ (ਘੱਟ ਘਣਤਾ ਵਾਲੀ ਲਿਪੋਪ੍ਰੋਟੀਨ) ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਨੂੰ ਘਟਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਐਲਡੀਐਲ ਨੂੰ ਮਾੜਾ ਕੋਲੇਸਟ੍ਰੋਲ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਖਸਖਸ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਫਾਈਬਰ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਘੱਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਦਿਲ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵੀ ਘੱਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਜ਼ਿਆਦਾ ਖਾਣ ਦੀ ਆਦਤ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾਓ
ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਕੁਝ ਨਾ ਕੁਝ ਖਾਣ ਦੀ ਆਦਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖਾਣ ਦੇ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖਾਣਾ ਘੱਟ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਖਸਖਸ ਖਾਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿਓ। ਖਸਖਸ ਖਾਣ ਨਾਲ ਇੱਕ ਵੱਖਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੰਤੁਸ਼ਟੀ ਮਿਲਦੀ ਅਤੇ ਪੇਟ ਭਰਿਆ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਦੁੱਧ ਵਿੱਚ ਖਸਖਸ ਮਿਲਾ ਕੇ ਪੀਓ
ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਪੂਰੇ ਦਿਨ ਦੀ ਥਕਾਵਟ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਦੁੱਧ ‘ਚ ਖਸਖਸ ਮਿਲਾ ਕੇ ਪੀਓ। ਪੋਸਤ ਦੇ ਬੀਜ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਅਤੇ ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਊਰਜਾ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਖਸਖਸ ਇਨਸੌਮਨੀਆ ਅਤੇ ਭਾਰੀ ਸਿਰ ਲਈ ਵੀ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੈ। ਡਾਕਟਰ ਵਿਜੇਸ਼੍ਰੀ ਪ੍ਰਸਾਦ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਦੁੱਧ ਵਿੱਚ ਖਸਖਸ ਮਿਲਾ ਕੇ ਪੀਣ ਨਾਲ ਸਾਡੀ ਇਮਿਊਨਿਟੀ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਸਰੀਰ ‘ਚ ਖੂਨ ਦੀ ਕਮੀ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਪੇਟ ‘ਚ ਗੈਸ ਬਣਨ ਜਾਂ ਕਬਜ਼ ਦੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ‘ਚ ਵੀ ਆਰਾਮ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਦੁੱਧ ‘ਚ ਖਸਖਸ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਨੂੰ ਮਿਲਾ ਕੇ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ‘ਤੇ ਹੀ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਦੰਦ ਅਤੇ ਹੱਡੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਮਜ਼ਬੂਤ
ਖਸਖਸ ਦੇ ਬੀਜ ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਨੂੰ ਨਿਯਮਿਤ ਰੂਪ ਨਾਲ ਖਾਣ ਨਾਲ ਦੰਦ ਅਤੇ ਹੱਡੀਆਂ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਸਿਰਫ 30 ਗ੍ਰਾਮ ਖਸਖਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ 35% ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ ਮਿਲਣ ਨਾਲ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਮੂੰਹ ਦੇ ਛਾਲੇ ਹੁੰਦੇ ਠੀਕ
ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਪੇਟ ਵਿੱਚ ਗੈਸ ਬਣਨ ਜਾਂ ਕਬਜ਼ ਦੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਗੈਸ ਕਾਰਨ ਮੂੰਹ ਵਿੱਚ ਛਾਲੇ ਵੀ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਖਸਖਸ ਦੇ ਬੀਜਾਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿੰਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਖਰਾਬ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਅਤੇ ਵਾਇਰਸ ਤੋਂ ਬਚਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਮੂੰਹ ‘ਚ ਛਾਲੇ ਹੋਣ ‘ਤੇ ਖਸਖਸ ਖਾਣ ਨਾਲ ਫਾਇਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਮੂੰਹ ਦਾ ਸਵਾਦ ਖਰਾਬ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਜਿਹੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਖਸਖਸ ਕਾਰਗਰ ਸਾਬਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਖਸਖਸ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਖਾਣਾ
ਖਸਖਸ ਨੂੰ ਸੀਮਤ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਕੱਚਾ ਵੀ ਖਾਧਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਹਲਕਾ ਭੁੰਨ ਕੇ ਜਾਂ ਪੀਸ ਕੇ ਖਾਧਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਖਸਖਸ ਨੂੰ ਦੁੱਧ ਅਤੇ ਸੁੱਕੇ ਮੇਵੇ ਵਿੱਚ ਮਿਲਾ ਕੇ ਪੀਣ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਫਾਇਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸਲਾਦ ‘ਤੇ ਖਸਖਸ ਪੀਸ ਕੇ ਖਾਓ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਰੈੱਡ ਅਤੇ ਪੀਜ਼ਾ ‘ਤੇ ਵੀ ਖਸਖਸ ਭੁੱਕ ਕੇ ਖਾਧੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਜ਼ਿਆਦਾ ਖਾਣ ਨਾਲ ਨੁਕਸਾਨ
ਖਸਖਸ ਦੇ ਬੀਜਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖਾਣ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਜੋਖਮ ਜੁੜੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਖਸਖਸ ਦੇ ਬੀਜ ਪੋਸਤ ਦੇ ਪੌਦੇ ਤੋਂ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਵਿੱਚ ਓਪੀਔਡ ਮਿਸ਼ਰਣ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਯੂਰਪੀਅਨ ਫੂਡ ਸੇਫਟੀ ਅਥਾਰਟੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 90% ਮਿਸ਼ਰਣ ਖਾਣਾ ਪਕਾਉਣ ਨਾਲ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਫਿਰ ਵੀ ਖਸਖਸ ਨੂੰ ਸੀਮਤ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਹੀ ਖਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਖਸਖਸ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਸਰੀਰ ਦੇ ਭਾਰ ਅਨੁਸਾਰ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ, ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਦਾ ਭਾਰ 70 ਕਿਲੋ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਇੱਕ ਵਾਰ ਵਿੱਚ 7 ਚੱਮਚ ਤੋਂ ਵੱਧ ਖਸਖਸ ਨਹੀਂ ਖਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ।
ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਖਸਖਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਦੇ ਆਦੀ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਇਸ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਹੋ ਕੇ, ਇਹ ਨਸ਼ੇ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਬੱਚਿਆਂ ਅਤੇ ਗਰਭਵਤੀ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਖਸਖਸ ਦੇ ਬੀਜ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣੇ ਚਾਹੀਦੇ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਦੇ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਕਈ ਵਾਰ ਇਸ ਨਾਲ ਐਲਰਜੀ, ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਪਾਣੀ ‘ਚ ਉਬਾਲ ਕੇ ਪੀਣਾ ਜਾਨਲੇਵਾ ਹੋ ਸਕਦਾ
ਡਾਕਟਰ ਵਿਜੇਸ਼੍ਰੀ ਪ੍ਰਸਾਦ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਕਈ ਵਾਰ ਲੋਕ ਖਸਖਸ ਦੇ ਬੀਜਾਂ ਨੂੰ ਘੰਟਿਆਂ ਤੱਕ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਭਿਉਂ ਕੇ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਇਸ ਨੂੰ ਉਬਾਲਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਸ ਵਿਚ ਮੌਜੂਦ ਮੋਰਫਿਨ ਅਤੇ ਕੁਝ ਹੋਰ ਓਪੀਔਡਸ ਪਾਣੀ ਵਿਚ ਘੁਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਸਾਡੇ ਲਈ ਘਾਤਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਸ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੇਵਨ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਅੰਤੜੀਆਂ ‘ਚ ਰੁਕਾਵਟ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
Disclaimer : ਇਸ ਲੇਖ ਵਿਚ ਖੁਰਾਕ ਅਤੇ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਇੱਕ ਵਾਰ ਮਾਹਰ ਨਾਲ ਸਲਾਹ ਕਰੋ।