ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਮੌਸਮ ਸਾਫ਼ ਅਤੇ ਸਥਿਰ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਤਾਪਮਾਨ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਖਾਸ ਬਦਲਾਅ ਨਹੀਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ। ਮੌਸਮ ਵਿਗਿਆਨ ਕੇਂਦਰ ਅਨੁਸਾਰ, ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਹਵਾ-ਪਾਣੀ ਦੀ ਹਾਲਤ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰਹੇਗੀ। ਦੀਵਾਲੀ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਇੱਕ ਪੱਛਮੀ ਗੜਬੜੀ ਸਰਗਰਮ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਸਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਪਵੇਗਾ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਤਾਪਮਾਨ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਗਿਰਾਵਟ ਆਵੇਗੀ।ਇਸ ਸਥਿਰਤਾ ਦੇ ਵਿੱਚ ਵੀ, ਰਾਜ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਹਵਾ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਖਰਾਬ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। \
ਏਅਰ ਕੁਆਲਿਟੀ ਇੰਡੈਕਸ (AQI) ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਥਾਵਾਂ ‘ਤੇ 100 ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਪੀਲਾ ਅਲਰਟ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਸਿਰਫ਼ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿੱਚ AQI 100 ਤੋਂ ਹੇਠਾਂ ਹੈ। ਇਸ ਵਧਦੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ “ਥਰਮਲ ਇਨਵਰਸ਼ਨ” ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।ਥਰਮਲ ਇਨਵਰਸ਼ਨ ਇੱਕ ਅਜੀਬ ਮੌਸਮੀ ਹਾਲਤ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਉਚਾਈ ਵਧਣ ਨਾਲ ਹਵਾ ਠੰਢੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਇੱਥੇ ਸਤਹਿ ਨੇੜੇ ਹਵਾ ਠੰਢੀ ਅਤੇ ਉੱਪਰਲੀ ਪਰਤ ਗਰਮ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਗਰਮ ਉੱਪਰਲੀ ਹਵਾ ਇੱਕ ਢੱਕਣ ਵਾਂਗ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਹੇਠਲੀ ਠੰਢੀ ਹਵਾ ਨੂੰ ਫਸਾ ਲੈਂਦੀ ਹੈ। ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, ਧੂੜ, ਧੂੰਆਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਕ ਗੈਸਾਂ ਉੱਪਰ ਨਹੀਂ ਉੱਠ ਪੈਂਦੀਆਂ ਅਤੇ ਹੇਠਲੇ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਫਸ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਘਣੀ ਧੁੰਦ ਅਤੇ ਧੂੰਆਂ (ਸਮੌਗ) ਬਣਦਾ ਹੈ। ਆਮ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਗਰਮ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਨੂੰ ਉੱਪਰ ਲੈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਇਨਵਰਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਇਹ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਉਲਟ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਮੌਸਮ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਅਗਾਮੀ ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਅਜਿਹੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਬਣੇ ਰਹਿਣ ਦੀ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਵੇਰ-ਸ਼ਾਮ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਣ ਤੋਂ ਬਚਣ, ਮਾਸਕ ਪਹਿਨਣ ਅਤੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਘਟਾਉਣ ਵਾਲੇ ਉਪਾਅ ਅਪਣਾਉਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ ਨਾ ਹੋਵੇ।
