India

ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ ਜਹਾਜ਼ ਹਾਦਸਾ- 15 ਪੰਨਿਆਂ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਖੁਲਾਸਾ

ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ ਜਹਾਜ਼ ਹਾਦਸੇ ਦੀ ਮੁੱਢਲੀ ਜਾਂਚ ਰਿਪੋਰਟ, ਜੋ ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ ਐਕਸੀਡੈਂਟ ਇਨਵੈਸਟੀਗੇਸ਼ਨ ਬਿਊਰੋ (AAIB) ਨੇ 12 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ, ਨੇ ਇਸ ਭਿਆਨਕ ਹਾਦਸੇ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਝਲਕ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ। 15 ਪੰਨਿਆਂ ਦੀ ਇਸ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ, 12 ਜੂਨ 2025 ਨੂੰ ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ ਤੋਂ ਲੰਡਨ ਜਾ ਰਹੀ ਫਲਾਈਟ AI 171 ਦਾ ਬੋਇੰਗ 787-8 ਜਹਾਜ਼ ਟੇਕਆਫ ਤੋਂ ਸਿਰਫ 30 ਸਕਿੰਟਾਂ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਮੈਡੀਕਲ ਹੋਸਟਲ ਦੀ ਇਮਾਰਤ ਨਾਲ ਟਕਰਾ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 270 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਮਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚ 241 ਯਾਤਰੀ ਅਤੇ ਚਾਲਕ ਦਲ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ, ਜਦਕਿ ਸਿਰਫ ਇੱਕ ਯਾਤਰੀ ਬਚਿਆ।

ਜਾਂਚ ਅਨੁਸਾਰ, ਹਾਦਸੇ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਜਹਾਜ਼ ਦੇ ਦੋਵੇਂ GE GEnx-1B ਇੰਜਣਾਂ ਦਾ ਬੰਦ ਹੋਣਾ ਸੀ, ਜੋ ਫਿਊਲ ਸਵਿੱਚਾਂ ਦੇ ਅਚਾਨਕ ਕੱਟਆਫ ਪੁਜੀਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਜਾਣ ਕਾਰਨ ਹੋਇਆ।ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ, ਜਹਾਜ਼ ਨੇ ਦੁਪਹਿਰ 1:39 ਵਜੇ ਰਨਵੇ 23 ਤੋਂ ਉਡਾਣ ਭਰੀ। ਟੇਕਆਫ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ, ਦੋਵੇਂ ਫਿਊਲ ਸਵਿੱਚ ਇੱਕ-ਇੱਕ ਕਰਕੇ ਬੰਦ ਹੋ ਗਏ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਇੰਜਣਾਂ ਨੂੰ ਬਾਲਣ ਮਿਲਣਾ ਬੰਦ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਹ ਫੇਲ੍ਹ ਹੋ ਗਏ।

ਕਾਕਪਿਟ ਵੌਇਸ ਰਿਕਾਰਡਿੰਗ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਇੱਕ ਪਾਇਲਟ ਨੇ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ, “ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਸਵਿੱਚ ਬੰਦ ਕੀਤਾ?” ਜਿਸ ਦਾ ਜਵਾਬ ਸੀ, “ਨਹੀਂ।” ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਿਆ ਕਿ ਸਵਿੱਚ ਮਨੁੱਖੀ ਗਲਤੀ ਨਾਲ ਬੰਦ ਹੋਏ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਤਕਨੀਕੀ ਖਰਾਬੀ ਕਾਰਨ। ਪਾਇਲਟਾਂ ਨੇ ਇੰਜਣਾਂ ਨੂੰ ਮੁੜ ਚਾਲੂ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ, ਪਰ ਜਹਾਜ਼ 190 ਮੀਟਰ (625 ਫੁੱਟ) ਦੀ ਘੱਟ ਉਚਾਈ ‘ਤੇ ਸੀ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਇੰਜਣਾਂ ਨੂੰ ਪਾਵਰ ਮੁੜ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦਾ ਸਮਾਂ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ।

ਇੰਜਣ ਬੰਦ ਹੁੰਦੇ ਹੀ ਜਹਾਜ਼ ਦੀ ਰੈਮ ਏਅਰ ਟਰਬਾਈਨ (RAT) ਆਪਣੇ-ਆਪ ਖੁੱਲ੍ਹ ਗਈ। RAT ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਪ੍ਰੋਪੈਲਰ ਵਰਗਾ ਯੰਤਰ ਹੈ, ਜੋ ਹਵਾ ਦੀ ਗਤੀ ਨਾਲ ਘੁੰਮ ਕੇ ਬਿਜਲੀ ਅਤੇ ਹਾਈਡ੍ਰੌਲਿਕ ਪਾਵਰ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਜਹਾਜ਼ ਦੇ ਨੇਵੀਗੇਸ਼ਨ ਅਤੇ ਕੰਟਰੋਲ ਸਿਸਟਮ ਨੂੰ ਥੋੜ੍ਹੀ ਦੇਰ ਲਈ ਚਾਲੂ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਪਾਇਲਟ ਨੇ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਮੇਅਡੇ ਕਾਲ ਵੀ ਕੀਤੀ, ਪਰ ਏਅਰ ਟ੍ਰੈਫਿਕ ਕੰਟਰੋਲ ਨੂੰ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੋਈ ਜਵਾਬ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ।

ਫਿਊਲ ਸਵਿੱਚ ਦੀ ਅਹਿਮੀਅਤ ਸਮਝਦੇ ਹੋਏ, ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਕਿ ਡ੍ਰੀਮਲਾਈਨਰ ਦੇ ਇੰਜਣਾਂ ਵਿੱਚ ਦੋ ਸਥਿਤੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ: ‘ਰਨ’ ਅਤੇ ‘ਕੱਟਆਫ’। ਜੇ ਸਵਿੱਚ ਕੱਟਆਫ ‘ਤੇ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇੰਜਣ ਨੂੰ ਬਾਲਣ ਮਿਲਣਾ ਬੰਦ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਥ੍ਰਸਟ ਅਤੇ ਬਿਜਲੀ ਸਪਲਾਈ ਖਤਮ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਇਸ ਨਾਲ ਕਾਕਪਿਟ ਦੇ ਕਈ ਯੰਤਰ ਵੀ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਬੰਦ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਮੌਸਮ, ਪੰਛੀਆਂ ਨਾਲ ਟਕਰਾਉਣ ਜਾਂ ਤੋੜ-ਫੋੜ ਵਰਗੇ ਕਾਰਨਾਂ ਦਾ ਕੋਈ ਜ਼ਿਕਰ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਨਾ ਹੀ ਬੋਇੰਗ 787-8 ਜਾਂ ਇਸ ਦੇ ਇੰਜਣਾਂ ਲਈ ਕੋਈ ਚੇਤਾਵਨੀ ਜਾਂ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਜਾਂਚਕਰਤਾ ਅਜੇ ਵੀ ਇਹ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਸਵਿੱਚ ਕਿਵੇਂ ਅਤੇ ਕਿਉਂ ਬੰਦ ਹੋਏ। ਇਸ ਹਾਦਸੇ ਨੇ ਪਾਇਲਟ ਦੀ ਸਿਖਲਾਈ, ਜਹਾਜ਼ ਦੀ ਤਕਨੀਕੀ ਜਾਂਚ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰੋਟੋਕੋਲਾਂ ‘ਤੇ ਸਵਾਲ ਖੜ੍ਹੇ ਕੀਤੇ ਹਨ।