ਫਾਜ਼ਿਲਕਾ : ਕਹਿੰਦੇ ਨੋ ਮੌਤ ਕਦੋਂ ਆ ਜਾਵੇ,ਕਿੱਥੇ ਆ ਜਾਵੇ,ਕਿਸ ਹਾਲਾਤ ਵਿੱਚ ਆ ਜਾਵੇ ਇਸ ਬਾਰੇ ਕੋਈ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਨਹੀਂ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ । ਫਾਜ਼ਿਲਕਾ ਦੇ ਮੈਡੀਕਲ ਸਟੋਰ ‘ਤੇ ਵੀ ਕੁਝ ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਹੋਇਆ । ਸਚਦੇਵ ਮੈਡੀਕਲ ਸਟੋਰ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਸ਼ਖਸ ਕਿਸੇ ਦੇ ਲਈ ਦਵਾਈ ਲੈਣ ਪਹੁੰਚਿਆ ਸੀ। ਉਹ ਆਪਣੀ ਵਾਰੀ ਦਾ ਇੰਤਜ਼ਾਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ ਅਚਾਨਕ ਉਹ ਹੇਠਾਂ ਡਿੱਗ ਗਿਆ,ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਬੈਠੇ ਅਤੇ ਖੜੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਫੌਰਨ ਸ਼ਖਸ ਨੂੰ ਚੁੱਕਿਆ ਪਰ ਉਸ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਸੀ । ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਡਾਕਟਰਾਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਮ੍ਰਿਤਕ ਐਲਾਨ ਦਿੱਤਾ ।
ਹਾਲਾਂਕਿ ਮੌਕੇ ‘ਤੇ CPR ਦੇਕੇ ਸ਼ਖਸ਼ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ ਕੀਤੀ ਪਰ ਡਾਕਟਰ ਉਸ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਬਚਾ ਸਕੇ। ਮੌਤ ਦੀ ਲਾਈਵ ਵੀਡੀਓ ਮੈਡੀਕਲ ਸਟੋਰ ਦੇ ਸੀਸੀਟੀਵੀ ਕੈਮਰੇ ਵਿੱਚ ਕੈਦ ਹੋਈ,ਇਸ ਨੂੰ ਵੇਖ ਕੇ ਹਰ ਕੋਈ ਹੈਰਾਨ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਡਰਿਆ ਹੋਇਆ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ । ਹਾਲਾਂਕਿ ਮੌਤ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਕਾਰਨ ਕੀ ਹੈ ਇਸ ਬਾਰੇ ਕੋਈ ਖੁਲਾਸਾ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਹੈ ਪਰ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜਾਂਚ ਦਿਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਪੈਣ ਵਾਲਾ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ । ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਬੀਤੇ ਦਿਨ 21 ਸਾਲ ਦੇ ਮਾਨਸਾ ਦੇ ਫੌਜੀ ਜਵਾਨ ਦੀ ਆਸਾਮ ਵਿੱਚ ਡਿਊਟੀ ਦੌਰਾਨ ਦਿਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਪੈਣ ਨਾਲ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। 40 ਸਾਲ ਤੋਂ ਘੱਟ ਉਮਰ ਦੇ 10 ਵਿੱਚੋਂ 4 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਦਿਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਪੈਣ ਨਾਲ ਮੌਤ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ । ਇਹ ਅੰਕੜਾ ਚਿੰਤਾ ਵਿੱਚ ਪਾਉਣ ਵਾਲਾ ਹੈ ਪਰ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਲਾਈਫ ਸਟਾਈਲ ਨੂੰ ਬਦਲਕੇ ਕਾਫੀ ਹੱਦ ਤੱਕ ਇਸ ਖ਼ਤਰੇ ਤੋਂ ਬਚ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।
ਦਿਲ ਦਾ ਦੌਰੇ ਦੇ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਅੰਕੜੇ
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਦਿਲ ਦੇ ਦੌਰੇ ਦੇ 10 ਵਿੱਚੋਂ 4 ਮੌਤਾਂ 45 ਸਾਲ ਤੋਂ ਘੱਟ ਉਮਰ ਦੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ 10 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿਲ ਦੇ ਦੌਰੇ ਨਾਲ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮੌਤਾਂ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 75% ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਨੈਸ਼ਨਲ ਕ੍ਰਾਈਮ ਰਿਕਾਰਡ ਬਿਊਰੋ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਦਿਲ ਦੇ ਦੌਰੇ ਨਾਲ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮੌਤਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਪਿਛਲੇ 5 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਲਗਾਤਾਰ ਵੱਧ ਰਹੀ ਹੈ।
ਕਿਉਂ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦਾ ਦਿਲ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ
ਅੱਜਕੱਲ੍ਹ ਲੋਕ ਬਹੁਤ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਹੀ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ਆਮ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਖਾਸ ਲੋਕ ਵੀ ਜਾਂਦੇ-ਜਾਂਦੇ ਦਿਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਪੈਣ ਕਾਰਨ ਇਸ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਅਲਵਿਦਾ ਕਹਿ ਗਏ, ਚਾਹੇ ਉਹ ਗਾਇਕ ਕੇਕੇ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਅਦਾਕਾਰ ਸਿਧਾਰਥ ਸ਼ੁਕਲਾ। ਪਰ ਕੀ ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਹਾਰਟ ਅਟੈਕ ਦੇ ਖਤਰੇ ‘ਤੇ ਜੀਅ ਰਹੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਉਹ ਕਿਹੜੇ ਕਾਰਨ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕਾਰਨ ਕੋਈ ਸੈਰ, ਨੱਚਦੇ ਅਤੇ ਗਾਉਂਦੇ ਸਮੇਂ ਦਿਲ ਦੇ ਦੌਰੇ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਵਿੱਚੋਂ ਕੋਈ ਵੀ ਇਸ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਸਾਨੂੰ ਇਸਦੇ ਚੇਤਾਵਨੀ ਸੰਕੇਤਾਂ ਨੂੰ ਪਛਾਣਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਗਾਇਕ ਕੇਕੇ ਅਤੇ ਅਦਾਕਾਰ ਸਿਧਾਰਥ ਸ਼ੁਕਲਾ ਵੀ ਆਪਣੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਕੁਝ ਪਲ ਪਹਿਲਾਂ ਤੱਕ ਠੀਕ ਸਨ। ਏਮਜ਼ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਅਤੇ ਮੌਤ ਦੀ ਲੜਾਈ ਲੜ ਰਹੇ ਰਾਜੂ ਸ੍ਰੀਵਾਸਤਵ ਨੂੰ ਵੀ ਜਿਮ ਵਿੱਚ ਕਸਰਤ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਦਿਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਪੈਣ ਕਾਰਨ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਕੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਸਭ ਕੁਝ ਠੀਕ ਸੀ ਅਤੇ ਕੀ ਇਹ ਹਾਦਸੇ ਅਚਾਨਕ ਵਾਪਰੇ ਸਨ? ਜਵਾਬ ਹੈ ਨਹੀਂ! ਦਿਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਅਚਾਨਕ ਦਿਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਪੈਣ ਕਾਰਨ ਮੌਤ, ਇਹ ਸਭ ਆਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਖ਼ਤਰੇ ਦੀ ਘੰਟੀ ਵਜਾ ਰਹੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਅਸੀਂ ਖ਼ਤਰ ਦੀ ਘੰਟੀ ਦੇ ਸ਼ੋਰ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰਦੇ ਹਾਂ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਵਾਲਾਂ ਦੇ ਜਵਾਬ ਆਪਣੇ ਆਪ ਤੋਂ ਪੁੱਛੋ
ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਕੁਝ ਸਵਾਲਾਂ ਦੇ ਜਵਾਬ ਲੱਭਣੇ ਪੈਣਗੇ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕੀ ਤੁਹਾਡੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਵਿੱਚੋਂ ਕੋਈ ਦਿਲ ਦਾ ਮਰੀਜ਼ ਹੈ, ਕੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਹੈ, ਕੀ ਤੁਹਾਡਾ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਪੱਧਰ ਉੱਚਾ ਹੈ, ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਸਿਗਰਟ ਪੀਂਦੇ ਹੋ, ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਸ਼ਰਾਬੀ ਹੋ? ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਪੀਂਦੇ ਹੋ, ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਬਹੁਤ ਤਣਾਅ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹੋ, ਕੀ ਤੁਹਾਡੀ ਉਮਰ 40 ਸਾਲ ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ, ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਕੋਈ ਕਸਰਤ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਹੋ। ਇਹਨਾਂ ਸਵਾਲਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਜਿੰਨੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤੁਸੀਂ ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤੇ ਹਨ, ਤੁਹਾਡਾ ਜੋਖਮ ਓਨਾ ਹੀ ਵੱਡਾ ਹੋਵੇਗਾ।
5 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਪੈਣ ਨਾਲ ਮੌਤਾਂ
2015 – 19038 ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ
2016 – 21908 ਮੌਤ
2017 – 23246 ਮੌਤ
2018 – 25764 ਮੌਤ
2019 – 28005 ਮੌਤ
2020 – 28579 ਮੌਤ
ਕਿੰਨਾ ਨਮਕ ਅਤੇ ਖੰਡ ਖਾਣੀ ਹੈ
ਕੋਰੋਨਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਧੇ ਹਨ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਹਲਕੇ ਕੋਰੋਨੋ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਠੀਕ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜਾਰਜ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਦੁਆਰਾ ਗਲੋਬਲ ਹੈਲਥ ਇੰਡੀਆ ਦੇ ਮੁਲਾਂਕਣ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਸ਼ਹਿਰੀ ਭਾਰਤੀ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਔਸਤਨ ਘੱਟੋ ਘੱਟ 11 ਗ੍ਰਾਮ ਨਮਕ, 10 ਚਮਚੇ ਚੀਨੀ ਅਤੇ 33 ਗ੍ਰਾਮ ਘਿਓ-ਤੇਲ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਇਹ ਮਾਤਰਾ 6 ਗ੍ਰਾਮ ਨਮਕ, 6 ਚਮਚੇ ਦੇ ਖੰਡ ਅਤੇ ਤੇਲ-ਘਿਓ 20 ਗ੍ਰਾਮ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਤੋਂ ਵੱਧ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ।
ICMR ਦੁਆਰਾ 12 ਹਜ਼ਾਰ ਲੋਕਾਂ ‘ਤੇ ਕੀਤੇ ਗਏ ਅਧਿਐਨ ‘ਚ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਕਿ 41.4% ਲੋਕ ਆਲਸੀ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਉਹ ਘੱਟ ਚੱਲਦੇ ਫਿਰਦੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਭਾਰਤੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵਾਂ ‘ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਯਾਨੀ ਕਿ ਕਸਰਤ ਅਤੇ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕਰ ਕੇ ਵੀ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਦਿਲ ਨੂੰ ਬਿਮਾਰ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਚਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਕਾਰਨ ਥੱਕ ਜਾਂਦੇ ਹੋ, ਕੰਮ ਕਰਨ ‘ਤੇ ਛਾਤੀ ‘ਚ ਦਰਦ ਅਤੇ ਬੈਠਣ ‘ਤੇ ਆਰਾਮ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਬੇਚੈਨੀ ਜਾਂ ਬਾਹਾਂ ‘ਚ ਦਰਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦੇ ਸੰਕੇਤ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਛਾਣ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਕਈ ਵਾਰ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਲੱਛਣ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ ਪਰ ਮੀਨੋਪੌਜ਼ ਦੌਰਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਾਵਧਾਨ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਤਣਾਅ ਨੂੰ ਮਾਪਣ ਦਾ ਕੋਈ ਸਹੀ ਪੈਮਾਨਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਪਰ ਤਣਾਅ ਹੀ ਦਿਲ ਦਾ ਦੁਸ਼ਮਣ ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਅਚਾਨਕ ਬੇਹੋਸ਼ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਸੀ.ਪੀ.ਆਰ. ਦਿੱਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦਿਲ ਦੇ ਦੌਰੇ ਦਾ ਸੱਕ ਹੈ ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਹਸਪਤਾਲ ਪਹੁੰਚਣ ਤੱਕ ਇੱਕ ਐਸਪਰੀਨ ਜਾਂ ਡਿਸਪ੍ਰੀਨ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਖੂਨ ਦੇ ਸਰਕਲ ਨੂੰ ਖੋਲ੍ਹ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਜਿੰਨੀ ਜਲਦੀ ਤੁਸੀਂ ਵੱਧਦੇ ਭਾਰ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰੋਗੇ, ਓਨਾ ਹੀ ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ ਬਿਹਤਰ ਹੈ।
