‘ਦ ਖ਼ਾਲਸ ਟੀਵੀ ਬਿਊਰੋ(ਜਗਜੀਵਨ ਮੀਤ):-ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਟੈਲੇਂਟ ਦੀ ਕਮੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਦਿਮਾਗ ਦੀ। ਪਰ ਬਹੁਤੇ ਲੋਕ ਇਸਨੂੰ ਸਹੀ ਪਾਸੇ ਵਰਤਦੇ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਅਕਸਰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੁਾਗਾੜ ਸਾਡੀ ਟੈਕਨਾਲੌਜੀ ਦਾ ਆਧਾਰ ਹੈ ਤੇ ਅਸੀਂ ਚਾਰ ਕਿੱਲ ਵੀ ਜੋੜ ਦਈਏ ਤਾਂ ਉਹ ਕੁੱਝ ਨਾ ਕੁੱਝ ਬਣ ਹੀ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਤਾਂ ਇਹ ਹਾਲ ਹੈ ਕਿ ਚੂਰਨ ਵੇਚਣ ਵਾਲਾ ਕੋਈ ਵੱਡਾ ਵੈਦ ਨਿਕਲ ਸਕਦਾ ਹੈ ਤੇ ਸਾਇਕਲਾਂ ਨੂੰ ਪੈਂਚਰ ਲਗਾਉਣ ਵਾਲਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸੇ ਵੱਡੀ ਗੱਡੀ ਦੀ ਕਾਢ ਹੀ ਕੱਢ ਦੇਵੇ ਪਰ ਅਸੀਂ ਆਗਰੇ ਦੇ ਜਿਸ ਚਾਹ ਵੇਚਣ ਵਾਲੇ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਨ ਜਾ ਰਹੇ ਹਾਂ, ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਕਿੱਤੇ ਤੋਂ ਬਿਲਕੁੱਲ ਵੱਖਰਾ ਤੀਰ ਮਾਰਿਆ ਹੈ।
ਇੰਡੀਆ ਟੁਡੇ ਦੀ ਖਬਰ ਮੁਤਾਬਿਕ ਆਗਰੇ ਦੇ ਕਿਲਿਆਂ ਲਈ ਮਸ਼ਹੂਰ ਫਤਿਹਪੁਰ ਸੀਕਰੀ ਦੇ ਵਸਨੀਕ ਤ੍ਰਿਲੋਕੀ ਪ੍ਰਸਾਦ ਨੇ ਆਪਣੇ ਮਿੱਤਰਾਂ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਅਜਿਹਾ ਇੰਜਣ ਬਣਾਇਆ ਹੈ ਜੋ ਹਵਾ ਦੇ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਨਾਲ ਚੱਲਦਾ ਹੈ। ਆਪਣੀ ਇਸ ਕਾਢ ਬਾਰੇ ਤ੍ਰਿਲੋਕੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਇਹ ਇੰਜਣ ਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਆਟੋਮੋਬਾਈਲਜ਼ ਵਿੱਚ ਫਿੱਟ ਕਰਨ ਲਈ ਡਿਜਾਇਨ ਕਰ ਲਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਗੱਡੀਆਂ ਰਾਹੀਂ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕਾਫੀ ਹੱਦ ਤੱਕ ਘਟ ਜਾਵੇਗਾ। ਤ੍ਰਿਲੋਕੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਨਿਊਮੈਟਿਕ ਇੰਜਣ ਦੋਪਹੀਆ ਵਾਹਨ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਰੇਲਗੱਡੀ ਤੱਕ ਕੋਈ ਵੀ ਵਾਹਨ ਚਲਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਵਾਹਨ ਦੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਸਿਰਫ਼ ਇੰਜਣ ਦੀ ਸ਼ਕਲ ਨੂੰ ਨਵਾਂ ਰੂਪ ਦੇਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।
ਤ੍ਰਿਲੋਕੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਉਸਦੀ 15 ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਮਿਹਨਤ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਹੈ। 50 ਸਾਲ ਦੇ ਤ੍ਰਿਲੋਕੀ ਨੇ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਹੀ ਟਿਊਬਵੈੱਲ ਇੰਜਣ ਬਣਾਉਣਾ ਸਿੱਖ ਲਿਆ ਸੀ। ਪੰਦਰਾਂ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਉਹ ਟਾਇਰਾਂ ‘ਤੇ ਪੈਂਚਰ ਠੀਕ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਇੱਕ ਦਿਨ ਪੰਕਚਰ ਹੋਈ ਟਿਊਬ ਵਿੱਚ ਹਵਾ ਭਰਦੇ ਸਮੇਂ ਏਅਰ ਟੈਂਕ ਦਾ ਵਾਲਵ ਲੀਕ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਟੈਂਕ ਦਾ ਇੰਜਣ ਹਵਾ ਦੇ ਦਬਾਅ ਕਾਰਨ ਉਲਟਾ ਚੱਲਣ ਲੱਗ ਪਿਆ। ਇਸੇ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਉਸਦੇ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ ਹਵਾ ਦੀ ਪਾਵਰ ਨਾਲ ਚੱਲਣ ਵਾਲਾ ਕੋਈ ਇੰਜਨ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਫੁਰਨਾ ਫੁਰ ਗਿਆ।
ਉਸ ਨੇ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਜੇ ਉਹ ਆਪਣੀ ਮਸ਼ੀਨ ਨੂੰ ਹਵਾ ਨਾਲ ਚਲਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਲਾਗਤ ਕਾਫ਼ੀ ਘੱਟ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਉਸਦਾ ਇੱਕ ਵਿਚਾਰ ਜੋ ਟੈਂਕ ਵਿੱਚ ਹਵਾ ਭਰਨ ਦੀ ਲਾਗਤ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ, ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪੂਰੇ ਆਟੋਮੋਟਿਵ ਇੰਜਣ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਿਆ।
ਤ੍ਰਿਲੋਕੀ ਦੇ ਸਾਥੀ ਸੰਤੋਸ਼ ਚਾਹਰ ਦਾ ਕਹਿਣ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੋਸਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਿਰਫ਼ ਉਹ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਹੈ। ਬਾਕੀ 10ਵੀਂ ਜਮਾਤ ਤੱਕ ਵੀ ਨਹੀਂ ਪੜ੍ਹੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਟੀਮ ਨੇ ਮਨੁੱਖੀ ਫੇਫੜਿਆਂ ਵਰਗੀਆਂ ਦੋ ਘੰਟੀਆਂ ਬਣਾ ਕੇ ਮਸ਼ੀਨ ਵਿੱਚ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀਆਂ ਹਨ। ਇਸਦੀ ਬਣਤਰ ਦੱਸਦਿਆਂ ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇੱਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲੀਵਰ ਨੂੰ ਮੋੜ ਕੇ, ਧੁੰਨੀ ਨੇ ਹਵਾ ਦਾ ਦਬਾਅ ਬਣਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇੰਜਣ ਨੇ ਮਨੁੱਖੀ ਫੇਫੜਿਆਂ ਵਾਂਗ ਆਪਣੇ ਆਪ ਹਵਾ ਖਿੱਚਣਾ ਅਤੇ ਪੰਪ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਤੇ ਇਹ ਇੰਜਣ ਬਣ ਗਿਆ।
ਸੰਤੋਸ਼ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਯੂਨਿਟ ਲਿਸਟਰ ਇੰਜਣ ‘ਤੇ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਸ ਦੇ ਪੁਰਜ਼ਿਆਂ ਨੂੰ ਰਗੜ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਲੁਬਰੀਕੈਂਟ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਪੈਟਰੋਲ-ਡੀਜ਼ਲ ਇੰਜਣਾਂ ਦੇ ਉਲਟ, ਇਸ ਯੂਨਿਟ ਵਿੱਚ ਲੁਬਰੀਕੈਂਟ ਤੇਲ ਨਾ ਤਾਂ ਗਰਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕਾਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਤ੍ਰਿਲੋਕੀ ਅਨੁਸਾਰ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣਾ ਵਿਰਾਸਤੀ ਘਰ ਅਤੇ ਖੇਤ ਵੇਚ ਕੇ ਇਹ ਮਸ਼ੀਨ ਬਣਾਈ ਹੈ।
2019 ਵਿੱਚ ਦੋਸਤਾਂ ਨੇ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਨੈਸ਼ਨਲ ਸਕਿੱਲ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ ਕੋਲ ਪੇਟੈਂਟ ਲਈ ਅਰਜ਼ੀ ਦਿੱਤੀ ਸੀ, ਪਰ ਉਸ ਸਮੇਂ ਇਹ ਇੰਜਣ ਚਾਲੂ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਿਆ। ਤ੍ਰਿਲੋਕੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਟੀਮ ਨੇ ਆਖਰਕਾਰ ਦੀਵਾਲੀ ‘ਤੇ ਇੰਜਣ ਨੂੰ ਚਲਾਉਣ ਵਿੱਚ ਸਫਲਤਾ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਹੁਣ ਪੇਟੈਂਟ ਲਈ ਦੁਬਾਰਾ ਅਰਜ਼ੀ ਦੇਣ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ।