2013 ਵਿੱਚ ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਵਿੱਚ ਆਈ ਭਿਆਨਕ ਆਫ਼ਤ ਵਿੱਚ ਲਾਪਤਾ ਹੋਏ 3075 ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਪਿੰਜਰਾਂ ਦੀ ਖੋਜ ਇਸ ਸਾਲ ਦੁਬਾਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚ ਦਾਇਰ ਇੱਕ ਪਟੀਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਲਾਪਤਾ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਅਵਸ਼ੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਭਾਲ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਨਮਾਨ ਨਾਲ ਸਸਕਾਰ ਕਰਨ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।
ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਹੁਣ ਤੱਕ ਚਾਰ ਵਾਰ ਖੋਜ ਟੀਮਾਂ ਭੇਜੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਅਜੇ ਵੀ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਲੱਗ ਸਕਿਆ।2020 ਵਿੱਚ ਚੱਟੀ ਅਤੇ ਗੌਮੁਖੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ 703 ਪਿੰਜਰ ਬਰਾਮਦ ਹੋਏ, ਜਦਕਿ 2014 ਵਿੱਚ 21 ਅਤੇ 2016 ਵਿੱਚ 9 ਪਿੰਜਰ ਮਿਲੇ। ਨਵੰਬਰ 2024 ਵਿੱਚ 10 ਟੀਮਾਂ ਨੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪੈਦਲ ਰਸਤਿਆਂ ‘ਤੇ ਖੋਜ ਕੀਤੀ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਫਲਤਾ ਨਹੀਂ ਮਿਲੀ।
ਬਰਾਮਦ ਪਿੰਜਰਾਂ ਦੇ ਡੀਐਨਏ ਟੈਸਟਾਂ ਰਾਹੀਂ ਕੁਝ ਮ੍ਰਿਤਕਾਂ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਹੋਈ, ਪਰ 702 ਮ੍ਰਿਤਕਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਅਜੇ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਡੀਐਨਏ ਨਮੂਨੇ 6 ਹਜ਼ਾਰ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਡੀਐਨਏ ਨਾਲ ਮੇਲ ਨਹੀਂ ਖਾ ਰਹੇ।ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਨੇ 2016 ਅਤੇ 2019 ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤੇ ਸਨ ਕਿ ਲਾਪਤਾ 3075 ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਅਵਸ਼ੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਸਕਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ।
ਇਸ ਦੇ ਤਹਿਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਰਸਤਿਆਂ ‘ਤੇ ਖੋਜ ਟੀਮਾਂ ਭੇਜੀਆਂ। ਆਫ਼ਤ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਸਕੱਤਰ ਵਿਨੋਦ ਕੁਮਾਰ ਸੁਮਨ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਸ ਸਾਲ ਵੀ ਖੋਜ ਟੀਮ ਭੇਜਣ ਦੀਆਂ ਤਿਆਰੀਆਂ ਚੱਲ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਨੂੰ ਰਿਪੋਰਟ ਸੌਂਪੀ ਜਾਵੇਗੀ।ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਆਫ਼ਤ ਨੇ ਸੈਂਕੜੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਅਤੇ ਅਜੇ ਵੀ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਅਜ਼ੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।
ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਜਾਰੀ ਹਨ, ਪਰ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਅਜੇ ਵੀ ਬਹੁਤ ਹਨ। ਇਸ ਸਾਲ ਦੀ ਖੋਜ ਨਾਲ ਸੰਭਵ ਹੈ ਕਿ ਕੁਝ ਹੋਰ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਲਾਪਤਾ ਅਜ਼ੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਸੂਚਨਾ ਮਿਲ ਸਕੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਨਮਾਨਜਨਕ ਸਸਕਾਰ ਹੋ ਸਕੇ।