ਹਿਸਾਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਢਿਕਤਾਨਾ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਨਕਲੀ ਖਾਦ ਦਾ ਮਾਮਲਾ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਣ ਨਾਲ ਕਿਸਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਦਹਿਸ਼ਤ ਫੈਲ ਗਈ। ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਵਾਪਰੀ ਇਸ ਘਟਨਾ ਵਿੱਚ ਕਿਸਾਨ ਪ੍ਰਵੀਨ ਕੁਮਾਰ, ਜੋ ਕਪਾਹ ਦੀ ਫਸਲ ਲਈ ਖਾਦ ਪਾਉਣ ਲਈ ਕੁਲਦੀਪ ਦੇ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਗਿਆ ਸੀ, ਨੇ ਐਨਪੀਕੇ ਖਾਦ ਦੀ ਬੋਰੀ ਵਿੱਚ ਅਸਲੀ ਖਾਦ ਦੀ ਬਜਾਏ ਪਲਾਸਟਿਕ ਜਾਂ ਰਬੜ ਵਰਗੇ ਕਾਲੇ ਦਾਣੇ ਦੇਖੇ।
ਇਸ ਨੂੰ ਵੇਖ ਕੇ ਉਹ ਹੈਰਾਨ ਰਹਿ ਗਿਆ। ਪ੍ਰਵੀਨ ਨੇ ਇਸ ਦੀ ਵੀਡੀਓ ਬਣਾਈ ਅਤੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ‘ਤੇ ਪੋਸਟ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਮਾਮਲਾ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਾਇਰਲ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਪੂਰੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਚਰਚਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਬਣ ਗਿਆ। ਕੁਲਦੀਪ ਨੇ ਪਿੰਡ ਬਹਿਬਲਪੁਰ ਦੇ ਬੱਸ ਸਟੈਂਡ ਨੇੜੇ ਸਥਿਤ ਇੱਕ ਖਾਦ-ਬੀਜ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਬੋਰੀਆਂ ਐਨਪੀਕੇ ਖਾਦ ਖਰੀਦੀਆਂ ਸਨ। ਦੋ ਬੋਰੀਆਂ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਵਰਤੀਆਂ ਜਾ ਚੁੱਕੀਆਂ ਸਨ, ਪਰ ਤੀਜੀ ਬੋਰੀ ਨੂੰ ਮਸ਼ੀਨ ਵਿੱਚ ਪਾਉਂਦੇ ਸਮੇਂ ਪ੍ਰਵੀਨ ਨੇ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਖਾਦ ਵਿੱਚ ਰਬੜ ਵਰਗੇ ਕਾਲੇ ਟੁਕੜੇ ਹਨ, ਜੋ ਖਿੱਚਣ ‘ਤੇ ਲੰਬੇ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਸਨ।
हिसार के धिकताना गांव में किसानों को खाद की जगह टायर के कटे टुकड़े बेचे जा रहे हैं !
अब तक तो खाद में मिटटी, पत्थर निकलता ही देखा था, टायर के कटे टुकड़े तो पहले बार देखे हैं !
किसानों की आमदनी दोगुनी करने की एक और पहल !! pic.twitter.com/O4Ci1cButq
— Ramandeep Singh Mann (@ramanmann1974) July 7, 2025
ਇਸ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੇ ਤੁਰੰਤ ਖਾਦ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਵੀਡੀਓ ਬਣਾ ਕੇ ਸਰਕਾਰ ‘ਤੇ ਸਵਾਲ ਉਠਾਏ। ਪ੍ਰਵੀਨ ਨੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ‘ਤੇ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ ਕੀ ਅਜਿਹੀ ਮਿਲਾਵਟੀ ਖਾਦ ਨਾਲ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਆਮਦਨ ਦੁੱਗਣੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ? ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੇ ਚਿੰਤਾ ਜ਼ਾਹਰ ਕੀਤੀ ਕਿ ਜੇਕਰ ਨਕਲੀ ਖਾਦ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਵਰਤੀ ਗਈ ਤਾਂ ਫਸਲਾਂ ਬਰਬਾਦ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਜ਼ਮੀਨ ਦੀ ਉਪਜਾਊ ਸ਼ਕਤੀ ‘ਤੇ ਵੀ ਮਾੜਾ ਅਸਰ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ।ਮਾਮਲੇ ਦੀ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ, ਸੀਐਮ ਫਲਾਇੰਗ ਸਕੁਐਡ ਨੇ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਬਹਿਬਲਪੁਰ ਦੀ ਖਾਦ-ਬੀਜ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ਅਤੇ ਪਿੰਡ ਪਾਟਨ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਖਾਦ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੀ ਫੈਕਟਰੀ ‘ਤੇ ਛਾਪਾ ਮਾਰਿਆ।
ਜਾਂਚ ਦੌਰਾਨ ਟੀਮ ਨੇ ਪਾਇਆ ਕਿ ਖਾਦ ਦੀਆਂ ਬੋਰੀਆਂ ‘ਤੇ ਨਾ ਤਾਂ ਬੈਚ ਨੰਬਰ ਸੀ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਨਿਰਮਾਣ ਮਿਤੀ। ਟੀਮ ਨੇ ਨਮੂਨੇ ਲੈ ਕੇ ਜਾਂਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਦੁਕਾਨਦਾਰ ਨੇ ਕੁਲਦੀਪ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰਕੇ ਮੁਆਫੀ ਮੰਗੀ ਅਤੇ ਖਰਾਬ ਬੋਰੀ ਦੀ ਥਾਂ ਨਵੀਂ ਬੋਰੀ ਦੇਣ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕੀਤੀ, ਪਰ ਫਿਲਹਾਲ ਉਸ ਨੇ ਹੋਰ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਖਾਦ ਦੇਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
ਕਿਸਾਨ ਆਗੂ ਮੀਆਂ ਸਿੰਘ, ਸੁਰੇਂਦਰ ਲਿਟਾਨੀ ਅਤੇ ਪਿੰਡ ਵਾਸੀਆਂ ਨੇ ਸਰਕਾਰ ‘ਤੇ ਨਕਲੀ ਖਾਦ ਅਤੇ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਖੁੱਲ੍จึง ਬਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਵਿਕਰੀ ‘ਤੇ ਸਖ਼ਤੀ ਨਾ ਕਰਨ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਆਮਦਨ ਦੁੱਗਣੀ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਅਜਿਹੀਆਂ ਮਿਲਾਵਟੀ ਖਾਦਾਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨੂੰ ਤੋੜਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਨੇ ਸਥਾਨਕ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ‘ਤੇ ਵੀ ਸਵਾਲ ਖੜ੍ਹੇ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਹਨ, ਕਿ ਖਾਦ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਦੀ ਜਾਂਚ ਲਈ ਪਹਿਲਾਂ ਕੋਈ ਸਖ਼ਤ ਕਦਮ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਚੁੱਕੇ ਗਏ।
ਇਸ ਘਟਨਾ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਚਿੰਤਾ ਪੈਦਾ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ, ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਮਿਲਾਵਟੀ ਬੀਜਾਂ ਅਤੇ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਨਾਲ ਜੂਝ ਰਹੇ ਹਨ। ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ਹੈ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਨਕਲੀ ਖਾਦ ਦੇ ਸਪਲਾਇਰਾਂ ਅਤੇ ਨਿਰਮਾਤਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਸਖ਼ਤ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰੇ ਅਤੇ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਪੁਖਤਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰੇ। ਜਾਂਚ ਦੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਕਿਸਾਨ ਸਰਕਾਰ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਇਨਸਾਫ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ