ਬਿਊਰੋ ਰਿਪੋਰਟ: ਪੂਰਾ ਦੇਸ਼ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦਿਹਾੜਾ ਮਨਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰੇਂਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਲਾਲ ਕਿਲ੍ਹੇ ਤੋਂ ਅਤੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਭਗਵੰਤ ਮਾਨ ਨੇ ਫਰੀਦਕੋਟ ਤੋਂ ਤਿਰੰਗਾ ਲਹਿਰਾਇਆ। ਇਸ ਮੌਕੇ ਅਸੀਂ ਇੱਕ ਖ਼ਾਸ ਲੇਖ ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ ਲੈ ਕੇ ਆਏ ਹਾਂ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦਿਹਾੜੇ ਅਤੇ ਇਸ ਮੌਕੇ ਲਹਿਰਾਏ ਜਾਂਦੇ ਕੌਮੀ ਝੰਡੇ ਤਿਰੰਗੇ ਬਾਰੇ ਕੁਝ ਖ਼ਾਸ ਤੇ ਅਹਿਮ ਗੱਲਾਂ ਦੱਸਾਂਗੇ।
ਇਸ ਵਾਰ ਕਿਹੜਾ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦਿਵਸ ਮਨਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ?
ਭਾਰਤ 15 ਅਗਸਤ 1947 ਨੂੰ ਆਜ਼ਾਦ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਦਿਨ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦਿਵਸ ਮਨਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਵਾਰ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਆਜ਼ਾਦੀ ਮਿਲੇ 78 ਸਾਲ ਹੋ ਗਏ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਸਾਲ, ਯਾਨੀ 2025 ਵਿੱਚ, ਅਸੀਂ 79ਵਾਂ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦਿਵਸ ਮਨਾ ਰਹੇ ਹਾਂ।
ਝੰਡਾ ਲਹਿਰਾਉਣ ਤੇ ਫਹਿਰਾਉਣ ਵਿੱਚ ਕੀ ਅੰਤਰ ਹੈ?
ਭਾਰਤੀ ਤਿਰੰਗਾ 26 ਜਨਵਰੀ (ਗਣਤੰਤਰ ਦਿਵਸ) ਅਤੇ 15 ਅਗਸਤ (ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਦਿਵਸ) ਦੋਵਾਂ ਤਾਰੀਕਾਂ ਨੂੰ ਲਹਿਰਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਤਰੀਕਿਆਂ ਵਿਚ ਵੱਡਾ ਅੰਤਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। 15 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਝੰਡਾ ਲਹਿਰਾਉਣ (Flag Hoisting) ਦੀ ਰਸਮ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਝੰਡਾ ਫਹਿਰਾਉਣ (Flag Unfurling) ਦੀ ਰਸਮ 26 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਦਿਵਸ ’ਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡਾ ਲਹਿਰਾਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਇਸ ਨੂੰ ਪੋਲ (ਖੰਭੇ) ’ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ, ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਜਾਂ ਕੋਈ ਹੋਰ ਆਗੂ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡਾ ਲਹਿਰਾਉਣ ਲਈ ਡੋਰੀ ਖਿੱਚਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤਿਰੰਗਾ ਉੱਤੇ ਉੱਠਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਫੇਰ ਲਹਿਰਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਇਸ ਨੂੰ ਫਲੈਗ ਹੋਸਟਿੰਗ (Flag Hoisting) ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਗਣਤੰਤਰ ਦਿਵਸ ’ਤੇ ਝੰਡਾ ਲਹਿਰਾਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਖੰਭੇ ਦੇ ਸਿਖਰ ’ਤੇ ਬੰਨ੍ਹ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਇਸਨੂੰ ਖਿੱਚਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਇਹ ਲਹਿਰਾਉਣ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਝੰਡਾ ਬੰਧਨ ਜਾਂ ਝੰਡਾ ਫਹਿਰਾਉਣਾ (Flag Unfurling) ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਸੋ ਆਸਾਨ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਕਹਿ ਲਈਏ ਤਾਂ, 15 ਅਗਸਤ ਅਤੇ 26 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਝੰਡਾ ਲਹਿਰਾਉਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਫ਼ਰਕ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦਿਵਸ ’ਤੇ ਝੰਡੇ ਨੂੰ ਹੇਠਾਂ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਖਿੱਚ ਕੇ ਲਹਿਰਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਗਣਤੰਤਰ ਦਿਵਸ ’ਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਹੀ ਉੱਪਰ ਬੰਨ੍ਹਿਆ ਝੰਡਾ ਲਹਿਰਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਕਿੱਥੇ ਅਤੇ ਕੌਣ ਲਹਿਰਾਉਂਦਾ ਹੈ ਝੰਡਾ?
ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਦਿਵਸ ਅਤੇ ਗਣਤੰਤਰ ਦਿਵਸ ’ਤੇ ਝੰਡਾ ਲਹਿਰਾਉਣ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀ ਅਤੇ ਸਥਾਨ ਵਿੱਚ ਅੰਤਰ ਹੈ। ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਦਿਵਸ ’ਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਲਾਲ ਕਿਲੇ ’ਤੇ ਝੰਡਾ ਲਹਿਰਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਜਦਕਿ ਗਣਤੰਤਰ ਦਿਵਸ ’ਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਵੱਲੋਂ ਰਾਜਪਥ ’ਤੇ ਝੰਡਾ ਲਹਿਰਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵਾਂ ਸਮਾਗਮਾਂ ਵਿੱਚ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਵੱਖਰੀ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵਾਂ ਦਿਨਾਂ ਦਾ ਸੰਦੇਸ਼ ਵੀ ਵੱਖਰਾ ਹੈ, ਉਹ ਇਹ ਕਿ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦਿਵਸ ਆਜ਼ਾਦੀ ਅਤੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੀ ਯਾਦ ਦਿਵਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਗਣਤੰਤਰ ਦਿਵਸ ਸੰਵਿਧਾਨ, ਲੋਕਤੰਤਰ ਅਤੇ ਏਕਤਾ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਲਾਲ ਕਿਲ੍ਹੇ ’ਤੇ ਹੀ ਕਿਉਂ ਲਹਿਰਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਝੰਡਾ?
ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ? ਲਾਲ ਕਿਲ੍ਹੇ ਦਾ ਅਸਲੀ ਨਾਮ ਕਿਲਾ-ਏ-ਮੁਬਾਰਕ ਹੈ। ਇਸ ਕਿਲ੍ਹੇ ਦੀ ਉਸਾਰੀ 1638 ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਪੂਰਾ ਹੋਣ ਵਿੱਚ 10 ਸਾਲ ਲੱਗੇ। ਯੂਨੈਸਕੋ ਨੇ ਇਸਨੂੰ 2007 ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਰਾਸਤ ਸਥਾਨਾਂ ਦੀ ਆਪਣੀ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ। ਲਾਲ ਕਿਲ੍ਹਾ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਇਤਿਹਾਸਕ ਸਥਾਨ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਭਾਰਤੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਅਤੇ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਵੀ ਹੈ। ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਦਿਵਸ ਮੌਕੇ ਝੰਡਾ ਲਹਿਰਾਉਣ ਦੀ ਰਸਮ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇੱਥੇ ਹਰ ਸਾਲ ਕਈ ਸਰਕਾਰੀ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਕਰਵਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਲਾਲ ਕਿਲ੍ਹਾ 17ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਮੁਗ਼ਲ ਸਮਰਾਟ ਸ਼ਾਹਜਹਾਂ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਕਿਲ੍ਹਾ ਸਮਰਾਟ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਅਤੇ ਸ਼ਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਕ ਵਜੋਂ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਕਿਲ੍ਹਾ ਸ਼ੁਰੂ ਤੋਂ ਹੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਲਾਲ ਕਿਲ੍ਹਾ 1857 ਤੱਕ ਮੁਗਲ ਸਾਮਰਾਜ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਭਾਰਤ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ। ਸਿਆਸਤ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਤੀਕਾਂ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਨੂੰ ਵੇਖਦਿਆਂ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਪੰਡਿਤ ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ ਨੇ ਝੰਡਾ ਲਹਿਰਾਉਣ ਲਈ ਲਾਲ ਕਿਲ੍ਹੇ ਦੀ ਪ੍ਰਾਚੀਰ ਦੀ ਚੋਣ ਕੀਤੀ ਸੀ।
ਸੋ, ਜੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤੋਂ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ, ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਲਾਲ ਕਿਲ੍ਹੇ ਨੂੰ ਮੁਗਲ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਸ਼ਾਹਜਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਸ਼ਾਹਜਹਾਨਾਬਾਦ ਦੇ ਮਹਿਲ ਵਜੋਂ ਬਣਾਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ 1638 ਅਤੇ 1648 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਦਸ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪੂਰਾ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਹ ਕਿਲ੍ਹਾ ਤਾਕਤ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਸੀ।
19ਵੀਂ ਸਦੀ ਤੱਕ, ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਨੇ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਵਧਾਇਆ ਅਤੇ 1803 ਵਿੱਚ ਦਿੱਲੀ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਅਗਲਾ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਲਾਲ ਕਿਲ੍ਹਾ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਲਾਲ ਕਿਲੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਹੀ ਪਰਿਵਾਰ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ। 1857 ਦੀ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਦੌਰਾਨ, ਇਹ ਕਿਲ੍ਹਾ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਫੌਜ ਦੀ ਵਿਦਰੋਹ ਨੂੰ ਦਬਾਉਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਬਿੰਦੂ ਬਣ ਗਿਆ, ਕਿਉਂਕਿ ਮੁਗ਼ਲ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਬਹਾਦਰ ਸ਼ਾਹ ਜ਼ਫਰ ਇੱਥੋਂ ਵਿਦਰੋਹ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਆਖ਼ਰਕਾਰ ਮੁਗ਼ਲ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਦਾ ਤਖ਼ਤਾ ਪਲ਼ਟਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਨੇ ਇੱਥੇ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਫ਼ੌਜ ਦੇ ਸਿਪਾਹੀਆਂ ਦੇ ਰਹਿਣ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤਾ।
ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਨੇ ਕਿਲ੍ਹੇ ’ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਅਤੇ ਇਸ ‘ਤੇ ਆਪਣਾ ਝੰਡਾ ਲਗਾਇਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਦੋਂ 15 ਅਗਸਤ 1947 ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਆਜ਼ਾਦ ਹੋਇਆ, ਤਾਂ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਪੰਡਿਤ ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ ਨੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਲਾਲ ਕਿਲ੍ਹੇ ਦੀ ਫ਼ਸੀਲ ਤੋਂ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਝੰਡੇ ਨੂੰ ਹਟਾ ਕੇ ਭਾਰਤ ਦਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡਾ ਲਹਿਰਾਇਆ ਤੇ ਆਜ਼ਾਦ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਫਿਰ ਇਸਨੂੰ ਸ਼ਕਤੀ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਵਜੋਂ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰਨ ਵਜੋਂ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਇਹ ਪਰੰਪਰਾ ਹਰ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦਿਵਸ ‘ਤੇ ਜਾਰੀ ਹੈ।
ਦੇਖਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਦੇਸ਼ ਅੰਦਰ ਤਾਜ ਮਹਿਲ ਤੇ ਕੁਤਬ ਮੀਨਾਰ ਆਦਿ ਵਰਗੀਆਂ ਹੋਰ ਸੋਹਣੀਆਂ ਤੇ ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਮੁਗ਼ਲ ਇਮਾਰਤਾਂ ਤੇ ਸਮਾਰਕ ਵੀ ਮੌਜੂਦ ਹਨ ਪਰ ਲਾਲ ਕਿਲ੍ਹਾ ਸ਼ਾਸਨ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਏਕਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ। ਲਾਲ ਕਿਲ੍ਹਾ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਇਮਾਰਤ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਭਾਰਤ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਅਤੇ ਸਵੈਮਾਣ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ।
ਕੀ ਲਾਲ ਕਿਲ੍ਹੇ ’ਤੇ ਕਦੀ ਭਗਵਾ ਝੰਡਾ ਵੀ ਲਹਿਰਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ?
1783 ਵਿੱਚ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਹ ਆਲਮ ਦੂਜੇ ਦਾ ਸ਼ਾਸਨ ਸੀ। ਖ਼ਾਲਸਾ ਪੰਥ ਨੇ ਜੱਸਾ ਸਿੰਘ ਰਾਮਗੜ੍ਹੀਆ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਤਖ਼ਤ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦਿੱਤੀ। ਇਸ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਖ਼ਾਲਸਿਆਂ ਦੀ ਜਿੱਤ ਹੋਈ ਸੀ। ਇਸ ਨੂੰ ਉਸ ਸਮੇਂ ‘ਦਿੱਲੀ ਫਤਹਿ’ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਇਸ ਦੇ ਪੰਜ ਸਾਲ ਬਾਅਦ, 1788 ਵਿੱਚ ਲਾਲ ਕਿਲ੍ਹੇ ’ਤੇ ਮਰਾਠਿਆਂ ਨੇ ਭਗਵਾ ਝੰਡਾ ਲਹਿਰਾਇਆ ਸੀ।
ਹਾਲਾਂਕਿ ਮਰਾਠਾ ਮਹਾਦਿਜੇ ਸ਼ਿੰਦੇ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਮੁਗ਼ਲ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਮੁਗ਼ਲ ਅਤੇ ਮਰਾਠਿਆਂ, ਦੋਵਾਂ ਦੇ ਝੰਡੇ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਲਈ ਲਾਲ ਕਿਲ੍ਹੇ ’ਤੇ ਲਹਿਰਾਏ ਗਏ ਸਨ।
ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੇ ਸਮੇਂ ਕਿਸੇ ਸਥਾਨ ’ਤੇ ਝੰਡਾ ਲਹਿਰਾਉਣ ਦੀ ਸਿਆਸੀ ਅਹਿਮੀਅਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਥੇ ਜਿਸਦਾ ਝੰਡਾ ਲਹਿਰਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਉਸ ਜਗ੍ਹਾ ’ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਦਬਦਬਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਪਰ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ ਇੰਦਰਜੀਤ ਸਾਵੰਤ ਮੁਤਾਬਕ ਲਾਲ ਕਿਲ੍ਹੇ ’ਤੇ ਜਦੋਂ ਮਰਾਠਿਆਂ ਨੇ ਭਗਵਾ ਝੰਡਾ ਲਹਿਰਾਇਆ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦਿੱਲੀ ‘ਤੇ ਦਬਦਬੇ ਲਈ ਨਹੀਂ ਸੀ ਲਹਿਰਾਇਆ ਗਿਆ, ਬਲਕਿ ਦੋਸਤੀ ਲਈ ਅਜਿਹਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਭਾਰਤ ਦੀ ਅਜਿਹੀ ਜਗ੍ਹਾ, ਜਿੱਥੇ 15 ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ 14 ਅਗਸਤ ਦੀ ਅੱਧੀ ਰਾਤ ਨੂੰ ਲਹਿਰਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਿਰੰਗਾ
ਬਿਹਾਰ ਦੇ ਪੂਰਨੀਆ ਵਿੱਚ 15 ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ 14 ਅਗਸਤ ਦੀ ਅੱਧੀ ਰਾਤ ਨੂੰ ਤਿਰੰਗਾ ਲਹਿਰਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬਾਘਾ ਬਾਰਡਰ ‘ਤੇ ਵੀ ਰਾਤ ਨੂੰ ਠੀਕ 12 ਵਜੇ ਝੰਡਾ ਲਹਿਰਾਉਣ ਦੀ ਰਵਾਇਤ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਪੂਰਨੀਆ ਵਿੱਚ ਰਾਤ ਨੂੰ ਝੰਡਾ ਲਹਿਰਾਉਣ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਆਜ਼ਾਦੀ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਇੱਕ ਦਿਲਚਸਪ ਕਹਾਣੀ ਹੈ। ਪੂਰਨੀਆ ਝੰਡਾ ਚੌਕ ਵਿਖੇ 14 ਅਗਸਤ ਦੀ ਰਾਤ ਨੂੰ 12 ਵਜੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਝੰਡਾ ਲਹਿਰਾ ਕੇ ਅਤੇ ਮਠਿਆਈਆਂ ਵੰਡ ਕੇ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦਾ ਜਸ਼ਨ ਮਨਾਉਂਦੇ ਹਨ।
ਇਹ ਕਹਾਣੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦਿਵਸ ਦੀ ਰਾਤ ਦੀ ਹੈ। ਲੋਕ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਆਜ਼ਾਦ ਹੋਣ ਦਾ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਕਰਦੇ ਸਨ, ਅੰਤ ਉਹ ਸਮਾਂ ਆ ਗਿਆ ਜਦੋਂ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦਾ ਐਲਾਨ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਸੀ। 14 ਅਗਸਤ 1947 ਨੂੰ ਪੂਰਨੀਆ ਦੇ ਲੋਕ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਸੁਣ ਕੇ ਬੇਚੈਨ ਹੋ ਗਏ। ਅੱਜ ਦਿਨ ਭਰ ਝੰਡਾ ਚੌਕ ਸਥਿਤ ਮਿਸ਼ਰਾ ਰੇਡੀਓ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ’ਤੇ ਭੀੜ ਲੱਗੀ ਰਹੀ, ਪਰ ਲੰਮਾ ਸਮਾਂ ਬੀਤ ਜਾਣ ’ਤੇ ਵੀ ਰੇਡੀਓ ’ਤੇ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਨਹੀਂ ਆਈ। ਲੋਕ ਘਰਾਂ ਨੂੰ ਪਰਤ ਗਏ, ਪਰ ਮਿਸ਼ਰਾ ਰੇਡੀਓ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਰਹੀ।
ਦੱਸਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਰਾਤ ਕਰੀਬ 11 ਵਜੇ ਦਾ ਸਮਾਂ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਰਾਮੇਸ਼ਵਰ ਪ੍ਰਸਾਦ ਸਿੰਘ, ਰਾਮਜਤਨ ਸਾਹ, ਕਮਲ ਦੇਵ ਨਰਾਇਣ ਸਿਨਹਾ, ਗਣੇਸ਼ ਚੰਦਰ ਦਾਸ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਾਥੀ ਪੂਰਨੀਆ ਦੇ ਝੰਡਾ ਚੌਕ ਸਥਿਤ ਮਿਸ਼ਰਾ ਰੇਡੀਓ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚੇ। ਸਾਰਿਆਂ ਦੇ ਕਹਿਣ ‘ਤੇ ਰੇਡੀਓ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਗਿਆ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਰੇਡੀਓ ਚਾਲੂ ਕੀਤਾ, ਮਾਊਂਟਬੈਟਨ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਸੁਣਾਈ ਦਿੱਤੀ। ਆਵਾਜ਼ ਸੁਣਦੇ ਹੀ ਲੋਕ ਖੁਸ਼ੀ ਨਾਲ ਝੂਮ ਉੱਠੇ। ਮਾਊਂਟਬੈਟਨ ਨੇ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਆਜ਼ਾਦ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਖੁਸ਼ਖਬਰੀ ਸੁਣ ਕੇ ਸਾਰਿਆਂ ਨੇ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਵਧਾਈ ਦਿੱਤੀ।
ਅੱਧਾ ਲਹਿਰਾਇਆ ਗਿਆ ਝੰਡਾ
ਸੋਗ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਵਜੋਂ ਝੰਡਾ ਅੱਧਾ ਝੁਕਾਇਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਭਾਰਤ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਕੋਲ ਹੈ, ਜੋ ਅਜਿਹੇ ਸੋਗ ਦੀ ਮਿਆਦ ਵੀ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਝੰਡੇ ਨੂੰ ਅੱਧੇ ਮਾਸਟ ‘ਤੇ ਲਹਿਰਾਉਣਾ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਮਾਸਟ ਦੇ ਸਿਖਰ ‘ਤੇ ਉਠਾਇਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਫਿਰ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਹੇਠਾਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਸਿਰਫ਼ ਭਾਰਤੀ ਝੰਡਾ ਅੱਧਾ ਝੁਕਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ; ਹੋਰ ਸਾਰੇ ਝੰਡੇ ਆਮ ਉਚਾਈ ‘ਤੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।
ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ, ਉਪ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਜਾਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੀ ਮੌਤ ‘ਤੇ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਝੰਡਾ ਅੱਧਾ ਝੁਕਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਅਤੇ ਲੋਕ ਸਭਾ ਦੇ ਸਪੀਕਰ, ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੇ ਚੀਫ਼ ਜਸਟਿਸ, ਅਤੇ ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀਆਂ ਲਈ ਮੂਲ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਅੱਧਾ-ਮਸਤ ਉੱਡਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਰਾਜਪਾਲਾਂ, ਉਪ ਰਾਜਪਾਲਾਂ ਅਤੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀਆਂ ਦੀ ਮੌਤ ‘ਤੇ, ਸਬੰਧਤ ਰਾਜਾਂ ਅਤੇ ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਝੰਡਾ ਅੱਧਾ ਝੁਕਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਗਣਤੰਤਰ ਦਿਵਸ (26 ਜਨਵਰੀ), ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਦਿਵਸ (15 ਅਗਸਤ), ਗਾਂਧੀ ਜਯੰਤੀ (2 ਅਕਤੂਬਰ), ਜਾਂ ਰਾਜ ਦੇ ਗਠਨ ਦੀ ਵਰ੍ਹੇਗੰਢ ‘ਤੇ ਭਾਰਤੀ ਝੰਡੇ ਨੂੰ ਅੱਧਾ ਝੁਕਾਇਆ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦਾ, ਸਿਵਾਏ ਉਨ੍ਹਾਂ ਇਮਾਰਤਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਜਿੱਥੇ ਮ੍ਰਿਤਕ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਅਜਿਹੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀ, ਜਦੋਂ ਲਾਸ਼ ਨੂੰ ਇਮਾਰਤ ਤੋਂ ਲਿਜਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਝੰਡੇ ਨੂੰ ਪੂਰੇ ਮਾਸਟ ਤੱਕ ਉੱਚਾ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਸ਼ਖਸੀਅਤਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ‘ਤੇ ਰਾਜ ਦੇ ਸੋਗ ਮਨਾਉਣ ਨੂੰ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰਾਲੇ ਤੋਂ ਜਾਰੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ਦੁਆਰਾ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਰਾਜ ਦੇ ਮੁਖੀ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਮੁਖੀ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋਣ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਉਸ ਦੇਸ਼ ਲਈ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਭਾਰਤੀ ਮਿਸ਼ਨ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡਾ ਅੱਧਾ ਝੁਕਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
Flag Code ਕੀ ਹੈ? ਜਾਣੋ ਨਿਯਮ
ਕੋਈ ਵੀ ਵਿਅਕਤੀ, ਨਿੱਜੀ ਸੰਸਥਾ ਜਾਂ ਵਿਦਿਅਕ ਸੰਸਥਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡੇ ਨੂੰ ਉਸਦੀ ਸ਼ਾਨ ਅਤੇ ਸਨਮਾਨ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਲਹਿਰਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਅਜ਼ਾਦੀ ਦਿਹਾੜੇ ਅਤੇ ਗਣਤੰਤਰ ਦਿਹਾੜੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੌਮੀ ਤਿਰੰਗੇ ਦੀ ਬੇਅਦਬੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਕਾਗਜ਼ ਦਾ ਬਣਿਆ ਤਿਰੰਗਾ ਫੱਟ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਕਈ ਵਾਰ ਬੱਚੇ ਮਾਸੂਮ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਇਸ ਦੀ ਬੇਅਦਬੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਕੌਮੀ ਝੰਡੇ ਦੇ ਸਨਮਾਨ ਦੇ ਲਈ ਕੋਡ ਬਣੇ ਹੋਏ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੰਨਣਾ ਸਾਡਾ ਪਹਿਲਾ ਕਰਤੱਵ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਦਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡਾ ਹੱਥ ਨਾਲ ਘੜੇ (handspun) ਅਤੇ ਹੱਥ ਨਾਲ ਬੁਣੇ (handwoven) ਹੋਏ ਉੱਨ/ਕਪਾਹ/ਰੇਸ਼ਮ ਖਾਦੀ ਦੇ ਟੁਕੜਿਆਂ ਤੋਂ ਬਣਿਆ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਪਰ ਹੁਣ ਮਸ਼ੀਨ ਵਿੱਚ ਬਣੇ ਤਿਰੰਗੇ ਲਹਿਰਾਉਣ ਦੀ ਵੀ ਆਗਿਆ ਮਿਲ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਆਕਾਰ ਤਿਕੋਣਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਝੰਡੇ ਦੀ ਲੰਬਾਈ ਅਤੇ ਉਚਾਈ ਦਾ ਅਨੁਪਾਤ 3:2 ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਤਿਰੰਗੇ ਵਿੱਚ ਕੇਸਰੀ ਰੰਗ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਪਰ, ਫਿਰ ਸਫੇਦ ਤੇ ਫਿਰ ਹਰਾ ਰੰਗ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਵਿਚਕਾਰ ਬਣੇ ਚੱਕਰ ਵਿੱਚ 24 ਤੀਲੀਆਂ ਹੋਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ।
- ਹਦਾਇਤਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਖ਼ਰਾਬ ਜਾਂ ਫਟੇ ਹੋਏ ਝੰਡੇ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਇਹ ਝੰਡਾ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਝੰਡੇ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕੋ ਸਮੇਂ ਇੱਕ ਮਾਸਟਹੈੱਡ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਲਹਿਰਾਇਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡੇ ਦੇ ਨੇੜੇ ਕੋਈ ਹੋਰ ਝੰਡਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਉਚਾਈ ਤੇ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
- ਝੰਡੇ ਨੂੰ ਨਿੱਜੀ ਅੰਤਿਮ ਸੰਸਕਾਰਾਂ ਸਮੇਤ ਕਿਸੇ ਵੀ ਪਰਦੇ ਵਜੋਂ ਨਹੀਂ ਵਰਤਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਰਾਜ, ਫੌਜੀ, ਕੇਂਦਰੀ ਨੀਮ-ਫੌਜੀ ਬਲਾਂ ਦੇ ਅੰਤਿਮ ਸੰਸਕਾਰ ਦੇ ਮੌਕਿਆਂ ’ਤੇ, ਝੰਡੇ ਨੂੰ ਬੀਅਰ ਜਾਂ ਤਾਬੂਤ ਦੇ ਸਿਰ ‘ਤੇ ਕੇਸਰ ਦੇ ਨਾਲ ਲਪੇਟਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਝੰਡੇ ਨੂੰ ਕਬਰ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਉਤਾਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਅਤੇ ਚਿਤਾ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਸਾੜਨਾ ਚਾਹੀਦਾ।
- ਇਸਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਿਸਮ ਦੇ ਪਹਿਰਾਵੇ ਜਾਂ ਵਰਦੀ ਵਜੋਂ ਨਹੀਂ ਵਰਤਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਇਸਨੂੰ ਗੱਦੀਆਂ, ਰੁਮਾਲ, ਨੈਪਕਿਨ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਪਹਿਰਾਵੇ ਦੀ ਸਮੱਗਰੀ ’ਤੇ ਛਾਪਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
- ਝੰਡੇ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅੱਖਰ ਜਾਂ ਲਿਖਤ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਪੇਂਟ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ।
- ਇਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸਪੀਕਰ ਦੇ ਮੇਜ਼ ਜਾਂ ਮੰਚ ਨੂੰ ਢੱਕਣ ਲਈ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ। ਇਸਨੂੰ ਜ਼ਮੀਨ ਜਾਂ ਫਰਸ਼ ਨੂੰ ਛੂਹਣ ਜਾਂ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਡਿੱਗਣ ਨਹੀਂ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ।
- ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡੇ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਾਹਨ ’ਤੇ ਨਹੀਂ ਲਪੇਟਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ।
- ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡੇ ਨੂੰ ਕਦੇ ਵੀ ਕਿਸੇ ਇਮਾਰਤ ਜਾਂ ਢਾਂਚੇ ਨੂੰ ਢੱਕਣ ਲਈ ਨਹੀਂ ਵਰਤਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ।
- ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਸਲਾਮੀ ਦੇਣ ਲਈ ਝੰਡੇ ਨੂੰ ਕਦੇ ਵੀ ਹੇਠਾਂ ਨਹੀਂ ਉਤਾਰਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ।
- ਝੰਡੇ ਦੇ ਰੰਗਾਂ ਨਾਲ ਗਲਤੀ ਨਾਲ ਵੀ ਛੇੜਛਾੜ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ। ਇਸ ਦੇ ਰੰਗ ਵੀ ਫਿੱਕੇ ਨਹੀਂ ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ।
ਕੌਮੀ ਝੰਡੇ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ
ਹਾਲਾਂਕਿ ਕੌਮੀ ਝੰਡਾ ਲਹਿਰਾਉਣ ਦਾ ਮੌਲਿਕ ਅਧਿਕਾਰ ਸਭ ਨੂੰ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਦਾ ਇਹ ਮਤਲਬ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀ ਕੀਤੇ ਵੀ ਇਸ ਨੂੰ ਲਹਿਰਾ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਫਲੈਗ ਕੋਡ ਵਿੱਚ ਦਰਸਾਏ ਗਏ ਪਤਵੰਤਿਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ, ਉਪ-ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ, ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ, ਰਾਜਪਾਲ ਆਦਿ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਾਹਨ ’ਤੇ ਝੰਡਾ ਨਹੀਂ ਲਹਿਰਾਇਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਤਿਰੰਗੇ ਤੋਂ ਉਪਰ ਕੋਈ ਵੀ ਹੋਰ ਝੰਡਾ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਜੇਕਰ ਕੌਮੀ ਝੰਡੇ ਦਾ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਨਿਯਮਾਂ ਦੇ ਮੁਤਾਬਿਕ ਹੀ ਨਸ਼ਟ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਤਿਰੰਗੇ ਦਾ ਅਪਮਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਸਜ਼ਾ
ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਨਿੱਜੀ ਵਾਹਨਾਂ ’ਤੇ ਝੰਡੇ ਲਗਾਉਣਾ ਇੱਕ ਅਪਰਾਧ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਦੋਸ਼ੀ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਵਿਅਕਤੀ ਵਿਰੁੱਧ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਨਮਾਨ ਦੇ ਅਪਮਾਨ ਰੋਕਥਾਮ ਐਕਟ, 1971 ਦੇ ਤਹਿਤ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡੇ, ਸੰਵਿਧਾਨ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦਾ ਅਪਮਾਨ ਕਰਨ ਲਈ, ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ 3 ਸਾਲ ਦੀ ਕੈਦ, ਜ਼ੁਰਮਾਨਾ ਜਾਂ ਦੋਵੇਂ ਸਜ਼ਾਵਾਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
ਵੇਖੋ ਵੀਡੀਓ-
