ਦਿੱਲੀ : ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜੱਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਭਾਵ ਪਿਤਾ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ‘ਤੇ ਮਰਦਾਂ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਅਧਿਕਾਰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਔਰਤਾਂ ਪਿਤਾ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ‘ਚ ਆਪਣਾ ਹਿੱਸਾ ਨਹੀਂ ਲੈਂਦੀਆਂ। ਪਰ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਅਤੇ ਸੱਸ-ਸਹੁਰੇ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨਾ ਅਧਿਕਾਰ ਹੈ? ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪਤੀ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ‘ਤੇ ਪਤਨੀ ਦਾ ਪੂਰਾ ਹੱਕ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਇਹ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਸਹੀ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਔਰਤਾਂ ਆਪਣੇ ਮਾਪਿਆਂ ਦਾ ਘਰ ਛੱਡ ਕੇ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਦੇ ਘਰ ਰਹਿਣ ਲੱਗਦੀਆਂ ਹਨ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਘਰ ਵੀ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਤੀ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ‘ਤੇ ਅਧਿਕਾਰ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦਾ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਅਤੇ ਸਹੁਰੇ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨਾ ਅਧਿਕਾਰ ਹੈ।
ਪਤੀ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ‘ਤੇ ਪਤਨੀ ਦਾ ਕੀ ਹੱਕ ਹੈ?
ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੋਕ ਇਹ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿ ਪਤੀ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ‘ਤੇ ਪਤਨੀ ਦਾ ਪੂਰਾ ਹੱਕ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਹੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਸ ਜਾਇਦਾਦ ‘ਤੇ ਪਤਨੀ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਹੋਰ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦਾ ਵੀ ਹੱਕ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਜਾਇਦਾਦ ਪਤੀ ਦੁਆਰਾ ਕਮਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸ ਉੱਤੇ ਪਤਨੀ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਮਾਂ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਵੀ ਹੱਕ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਵਸੀਅਤ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਦੇ ਨਾਮਜ਼ਦ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਉਸ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਨਾਮਜ਼ਦ ਵਿਅਕਤੀ ਉਸ ਦੀ ਪਤਨੀ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਬਿਨਾਂ ਵਸੀਅਤ ਦੇ ਮਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਉਸ ਦੀ ਪਤਨੀ, ਮਾਂ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਆਦਿ ਵਿੱਚ ਬਰਾਬਰ ਵੰਡ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਔਰਤ ਦੇ ਪਤੀ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸ ਦਾ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਦੀ ਜੱਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ‘ਤੇ ਕੋਈ ਅਧਿਕਾਰ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਪਤੀ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਔਰਤ ਨੂੰ ਸਹੁਰੇ ਘਰੋਂ ਬਾਹਰ ਨਹੀਂ ਕੱਢਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਸਹੁਰੇ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਔਰਤ ਨੂੰ ਮੇਨਟੇਨੈਂਸ ਦੇਣਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸਹੁਰੇ ਘਰ ਦੀ ਆਰਥਿਕ ਸਥਿਤੀ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਅਦਾਲਤ ਦੁਆਰਾ ਗੁਜ਼ਾਰੇ ਦੀ ਰਕਮ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਔਰਤ ਦੇ ਬੱਚੇ ਹੋਣ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਿਤਾ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਦੀ ਸਾਰੀ ਜਾਇਦਾਦ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਵਿਧਵਾ ਔਰਤ ਦੁਬਾਰਾ ਵਿਆਹ ਕਰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਵਾਲਾ ਗੁਜ਼ਾਰਾ ਬੰਦ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ।
ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਔਰਤ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਤੋਂ ਤਲਾਕ ਲੈ ਲੈਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਤੋਂ ਮੇਨਟੇਨੈਂਸ ਮੰਗ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਪਤੀ-ਪਤਨੀ ਦੋਵਾਂ ਦੀ ਆਰਥਿਕ ਸਥਿਤੀ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਤੈਅ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਤਲਾਕ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮਹੀਨਾਵਾਰ ਰੱਖ-ਰਖਾਅ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਵਨ ਟਾਈਮ ਸੈਟਲਮੈਂਟ ਵਿਕਲਪ ਵੀ ਉਪਲਬਧ ਹੈ। ਜੇ ਤਲਾਕ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬੱਚੇ ਮਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਪਤੀ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਗੁਜ਼ਾਰਾ ਵੀ ਅਦਾ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਤਲਾਕ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਪਤਨੀ ਦਾ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ‘ਤੇ ਕੋਈ ਅਧਿਕਾਰ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਔਰਤ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ‘ਤੇ ਪੂਰਾ ਅਧਿਕਾਰ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਜੇਕਰ ਪਤੀ-ਪਤਨੀ ਦੀ ਕੋਈ ਅਜਿਹੀ ਜਾਇਦਾਦ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿਚ ਦੋਵੇਂ ਮਾਲਕ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਬਰਾਬਰ ਵੰਡਿਆ ਜਾਵੇਗਾ।