ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਨੇ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਵ੍ਹਾਈਟ ਹਾਊਸ ਵਿਖੇ ਦੱਖਣੀ ਕੋਰੀਆ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਲੀ ਜੇ ਮਯੁੰਗ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਦੌਰਾਨ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵਿਸ਼ਵ ਭਰ ਵਿੱਚ ਸੱਤ ਜੰਗਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਿਆ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਚਾਰ ਨੂੰ ਟੈਰਿਫ ਅਤੇ ਵਪਾਰਕ ਦਬਾਅ ਦੀ ਰਣਨੀਤੀ ਨਾਲ ਰੋਕਿਆ ਗਿਆ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚਕਾਰ ਮਈ 2025 ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਟਕਰਾਅ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ, ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਟਰੰਪ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਯੁੱਧ ਦੇ ਨੇੜੇ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਮੈਂ ਸੱਤ ਯੁੱਧ ਰੋਕੇ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ-ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ, ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਹਰ ਜਗ੍ਹਾ ਜੈੱਟ ਮਾਰ ਰਹੇ ਸਨ।”
ਟਰੰਪ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਇਸ ਟਕਰਾਅ ਦੌਰਾਨ ਸੱਤ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ ਮਾਰੇ ਗਏ, ਜੋ 19 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੰਜ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਵਾਲੇ ਦਾਅਵੇ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੀ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਕਿ ਇਹ ਜਹਾਜ਼ ਕਿਸ ਦੇ ਸਨ।ਟਰੰਪ ਨੇ ਆਪਣੀ ਰਣਨੀਤੀ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਟੈਰਿਫ ਰਾਹੀਂ ਖਰਬਾਂ ਡਾਲਰ ਕਮਾਏ ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਯੁੱਧਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਿਆ।
ਅਮਰੀਕੀ ਉਪ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਜੇਡੀ ਵੈਂਸ ਨੇ ਐਨਬੀਸੀ ਨਿਊਜ਼ ਦੇ ‘ਮੀਟ ਦ ਪ੍ਰੈਸ’ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ‘ਤੇ ਲਗਾਏ ਸੈਕੰਡਰੀ ਟੈਰਿਫ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਦੀ ਰੂਸ ‘ਤੇ ਆਰਥਿਕ ਦਬਾਅ ਪਾਉਣ ਦੀ ਰਣਨੀਤੀ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹਨ। ਵੈਂਸ ਨੇ ਜ਼ੋਰ ਦੇ ਕੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਟਰੰਪ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਖ਼ਤ ਆਰਥਿਕ ਉਪਾਅ ਅਪਣਾਏ ਹਨ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਕੋਲ ਅਜੇ ਵੀ “ਖੇਡਣ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪੱਤੇ” ਹਨ।
ਟਰੰਪ ਨੇ ਭਾਰਤ ‘ਤੇ ਰੂਸੀ ਤੇਲ ਦੀ ਖਰੀਦ ਲਈ 25% ਵਾਧੂ ਟੈਰਿਫ ਲਗਾਇਆ, ਜੋ 27 ਅਗਸਤ 2025 ਤੋਂ ਲਾਗੂ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜੁਲਾਈ ਵਿੱਚ 25% ਟੈਰਿਫ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਭਾਰਤੀ ਸਾਮਾਨ ‘ਤੇ ਕੁੱਲ ਟੈਰਿਫ 50% ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਟਰੰਪ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਰੂਸੀ ਤੇਲ ਖਰੀਦ ਕੇ ਯੂਕਰੇਨ ਵਿੱਚ ਰੂਸ ਦੀ “ਯੁੱਧ ਮਸ਼ੀਨ” ਨੂੰ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਪਾਰ ਸਲਾਹਕਾਰ ਪੀਟਰ ਨਵਾਰੋ ਨੇ ਭਾਰਤ ‘ਤੇ ਮੁਨਾਫ਼ਾਖੋਰੀ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ, ਕਹਿੰਦੇ ਹੋਏ ਕਿ ਭਾਰਤ ਸਸਤੇ ਰੂਸੀ ਤੇਲ ਨੂੰ ਰਿਫਾਇਨ ਕਰਕੇ ਉੱਚੀ ਕੀਮਤ ‘ਤੇ ਵੇਚ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਰੂਸ ਨੂੰ ਯੁੱਧ ਲਈ ਫੰਡ ਮਿਲਦੇ ਹਨ।
ਨਵਾਰੋ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਅਮਰੀਕਾ ਨਾਲ ਵਪਾਰ ਤੋਂ ਪੈਸਾ ਕਮਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸੇ ਪੈਸੇ ਨਾਲ ਰੂਸੀ ਤੇਲ ਖਰੀਦਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਅਮਰੀਕੀ ਹਿੱਤਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦਾ ਹੈ।ਭਾਰਤ, ਚੀਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਰੂਸੀ ਤੇਲ ਦਾ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਖਰੀਦਦਾਰ ਹੈ। ਯੂਕਰੇਨ ਯੁੱਧ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਭਾਰਤ ਰੂਸ ਤੋਂ ਸਿਰਫ 0.2% (68 ਹਜ਼ਾਰ ਬੈਰਲ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਨ) ਤੇਲ ਆਯਾਤ ਕਰਦਾ ਸੀ, ਪਰ ਮਈ 2023 ਤੱਕ ਇਹ 45% (20 ਲੱਖ ਬੈਰਲ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਨ) ਹੋ ਗਿਆ। 2025 ਦੇ ਜਨਵਰੀ ਤੋਂ ਜੁਲਾਈ ਤੱਕ, ਭਾਰਤ ਨੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ 17.8 ਲੱਖ ਬੈਰਲ ਤੇਲ ਰੂਸ ਤੋਂ ਖਰੀਦਿਆ, ਜਿਸ ਦੀ ਸਾਲਾਨਾ ਕੀਮਤ 130 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ (11.33 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ) ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ ਕਿ ਰੂਸੀ ਤੇਲ ਦੀ ਖਰੀਦ 1.4 ਅਰਬ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਊਰਜਾ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਜੈਸ਼ੰਕਰ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਰੂਸ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕਰਕੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕੀਤਾ ਕਿ ਚੀਨ ਰੂਸੀ ਤੇਲ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਖਰੀਦਦਾਰ ਹੈ, ਨਾ ਕਿ ਭਾਰਤ।
ਭਾਰਤ-ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਟਕਰਾਅ ਬਾਰੇ ਟਰੰਪ ਦੇ ਦਾਅਵੇ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਨੇ ਨਕਾਰ ਦਿੱਤਾ, ਕਹਿੰਦੇ ਹੋਏ ਕਿ ਸੰਘਰਸ਼ ਵਿਰਾਮ ਦੀ ਗੱਲਬਾਤ ਸਿਰਫ਼ ਸੈਨਿਕ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੇ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਹੋਈ ਸੀ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਟਰੰਪ ਦੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨੋਬਲ ਸ਼ਾਂਤੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਲਈ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕਰਨ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਵੀ ਕੀਤੀ। ਟਰੰਪ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨਾਲ ਵਪਾਰਕ ਸੌਦੇ ਵੀ ਕੀਤੇ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 19% ਟੈਰਿਫ ਦਰ ਅਤੇ ਤੇਲ ਭੰਡਾਰਾਂ ਦੀ ਖੋਜ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।
ਇਸ ਨੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਨਾਰਾਜ਼ਗੀ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਭਾਰਤ-ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਮੁੱਦੇ ‘ਤੇ ਭਾਰਤ ਤੀਜੀ ਧਿਰ ਦੀ ਮਧਿਅਤਾ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰਦਾ ਹੈ।ਟਰੰਪ ਦੀਆਂ ਟੈਰਿਫ ਨੀਤੀਆਂ ਨੇ ਭਾਰਤ-ਅਮਰੀਕਾ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਤਣਾਅਪੂਰਨ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਟੈਰਿਫਾਂ ਨੂੰ “ਅਨੁਚਿਤ ਅਤੇ ਅਣਉਚਿਤ” ਕਰਾਰ ਦਿੱਤਾ, ਕਹਿੰਦੇ ਹੋਏ ਕਿ ਇਹ 1.4 ਅਰਬ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਊਰਜਾ ਲੋੜਾਂ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ। ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਕਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਟਰੰਪ ਦੀਆਂ ਨੀਤੀਆਂ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਰੂਸ ਅਤੇ ਚੀਨ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਨੇੜੇ ਲਿਆ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਆਸਤ ਅਤੇ ਵਪਾਰਕ ਸਮੀਕਰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ ਆ ਸਕਦਾ ਹੈ।
