ਮੋਹਾਲੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਚਿੱਲਾ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਦੀਵਾਲੀ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਬਾਕੀ ਹਿੱਸਿਆਂ ਨਾਲੋਂ ਵੱਖਰੇ ਦਿਨ, ਅਰਥਾਤ ਅਗਲੇ ਦਿਨ, ਮਨਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਪਰੰਪਰਾ ਲਗਭਗ 200 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਕਹਾਣੀ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਦੀਵਾਲੀ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਪਿੰਡ ਦੀਆਂ ਮੱਝਾਂ ਗੁਆਚ ਗਈਆਂ ਸਨ। ਪਿੰਡ ਵਾਸੀਆਂ ਨੇ ਮੱਝਾਂ ਦੀ ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਬਿਤਾਇਆ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਲਕਸ਼ਮੀ ਪੂਜਾ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕੀ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ, ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਦੀਵਾਲੀ ਮਨਾਉਣ ਦਾ ਰਿਵਾਜ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ। ਇਸ ਸਾਲ, ਜਦੋਂ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ 20 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਦੀਵਾਲੀ ਮਨਾਈ ਜਾਵੇਗੀ, ਚਿੱਲਾ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ 21 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਮਨਾਈ ਜਾਵੇਗੀ।
ਪਿੰਡ ਦੇ ਵਸਨੀਕ 20 ਅਕਤੂਬਰ ਦੀ ਰਾਤ ਨੂੰ ਛੋਟੇ ਦੀਵੇ ਜਗਾਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਮੁੱਖ ਜਸ਼ਨ ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਮੇਲਾ ਵੀ ਲਗਦਾ ਹੈ। ਪਿੰਡ ਦੇ 81 ਸਾਲਾ ਸਾਬਕਾ ਮੁਖੀ ਅਜਾਇਬ ਸਿੰਘ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਪਰੰਪਰਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਚੱਲੀ ਆ ਰਹੀ ਹੈ।
ਇਹ ਕਹਾਣੀ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸੁਣਾਈ ਗਈ, ਪਰ ਇਸ ਦਾ ਕੋਈ ਧਾਰਮਿਕ ਗ੍ਰੰਥ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਕਰ ਨਹੀਂ।ਚਿੱਲਾ ਪਿੰਡ, ਮੋਹਾਲੀ ਦੇ ਸੈਕਟਰ 80-81 ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ, ਆਧੁਨਿਕ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਅਤ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਇੱਕ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਸਿਟੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਨੈਨੋ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ, ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਸਾਇੰਸ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਐਂਡ ਰਿਸਰਚ (IISER), ਅਤੇ ਇੰਡੀਅਨ ਸਕੂਲ ਆਫ਼ ਬਿਜ਼ਨਸ (ISB) ਸਥਿਤ ਹਨ।
ਪਿੰਡ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਲਗਭਗ 550 ਹੈ, ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਵਸਨੀਕ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਵਸੇ ਹਨ। ਫਿਰ ਵੀ, ਸਾਰੇ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਰਧਾ ਨਾਲ ਨਿਭਾਉਂਦੇ ਹਨ।ਗੁਰਚਰਨ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਗਗਨਦੀਪ ਵਰਗੇ ਵਸਨੀਕਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਪਰੰਪਰਾ ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਚੱਲੀ ਆ ਰਹੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਵਸੇ ਲੋਕ ਵੀ ਇਸ ਦਿਨ ਵਾਪਸ ਆ ਕੇ ਦੀਵਾਲੀ ਮਨਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਪਿੰਡ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਵਸਨੀਕ ਪੜ੍ਹੇ-ਲਿਖੇ ਹਨ, ਨੌਕਰੀਆਂ ਜਾਂ ਕਾਰੋਬਾਰ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਰੱਖਦੇ ਹਨ।