ਰਾਜਸਥਾਨ ‘ਚ ਪਿਛਲੇ 7 ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਗਰਮੀ ਨੇ ਕਹਿਰ ਮਚਾਇਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਤਾਪਮਾਨ 44 ਤੋਂ 48 ਡਿਗਰੀ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਮੌਸਮ ਵਿਭਾਗ ਅਨੁਸਾਰ ਕੜਾਕੇ ਦੀ ਗਰਮੀ ਦਾ ਇਹ ਦੌਰ ਇੱਥੇ ਹੀ ਰੁਕਣ ਵਾਲਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਦਿਨਾਂ ‘ਚ ਪਾਰਾ 2 ਤੋਂ 3 ਡਿਗਰੀ ਤੱਕ ਹੋਰ ਵਧ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਜੇਕਰ ਇਹ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਸਹੀ ਰਹੀ ਤਾਂ ਤਾਪਮਾਨ 50 ਡਿਗਰੀ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰ ਜਾਵੇਗਾ। ਮੌਸਮ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਵਾਰ ਗਰਮੀ ਕਈ ਰਿਕਾਰਡ ਤੋੜ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਯਾਨੀ ਇਸ ਤੋਂ ਵੀ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹੀਟਵੇਵ ਅਗਲੇ ਇੱਕ ਹਫ਼ਤੇ ਤੱਕ ਜਾਰੀ ਰਹਿਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ।
ਇਸ ਤੋਂ ਵੀ ਚਿੰਤਾ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਰਾਜਸਥਾਨ ਵਿੱਚ ਮਾਨਸੂਨ 5 ਦਿਨ ਦੀ ਦੇਰੀ ਨਾਲ ਪੁੱਜ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਸਾਨੂੰ ਕਦੋਂ ਤੱਕ ਗਰਮੀ ਤੋਂ ਰਾਹਤ ਮਿਲੇਗੀ? ਆਖ਼ਰ ਇਸ ਅਸਹਿ ਗਰਮੀ ਦੀ ਲਹਿਰ ਦਾ ਕਾਰਨ ਕੀ ਹੈ? ਕੀ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦਾ ਮੌਸਮ ਬਦਲ ਰਿਹਾ ਹੈ?
ਬੁੱਧਵਾਰ (22 ਮਈ) ਨੂੰ ਭਾਰਤ-ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਸਰਹੱਦ ‘ਤੇ (ਬਾੜਮੇਰ ਦੇ ਸਰਹੱਦੀ ਖੇਤਰ ‘ਚ) ਤਾਪਮਾਨ 50 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰ ਗਿਆ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਮੌਸਮ ਵਿਭਾਗ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰਤ ਅੰਕੜਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਬੀਐਸਐਫ ਵੱਲੋਂ ਲਗਾਏ ਗਏ ਥਰਮਾਮੀਟਰ ਵਿੱਚ 50 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਤਾਪਮਾਨ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ।
ਮੌਸਮ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਸੂਬੇ ਦੇ 25 ਤੋਂ ਵੱਧ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਤਾਪਮਾਨ 45 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇੱਥੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਾਧਾ ਬਾੜਮੇਰ ਵਿੱਚ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ, ਜਿੱਥੇ ਤਾਪਮਾਨ 48 ਡਿਗਰੀ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
ਮਈ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ 19 ਮਈ 2016 ਨੂੰ ਜੋਧਪੁਰ ਦੇ ਫਲੋਦੀ ਵਿੱਚ 51 ਡਿਗਰੀ ਤਾਪਮਾਨ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚਾ ਤਾਪਮਾਨ ਹੈ। ਸਾਲ 2016 ‘ਚ ਫਲੋਦੀ ‘ਚ 3 ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ 51 ਡਿਗਰੀ ਤਾਪਮਾਨ ਦਾ ਅਸਰ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇੱਥੇ ਤਿੰਨੋਂ ਦਿਨ ਤਾਪਮਾਨ 50 ਡਿਗਰੀ ਤੋਂ ਉਪਰ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਉਸੇ ਦਿਨ (19 ਮਈ) ਚੁਰੂ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਤਾਪਮਾਨ 50.2 ਡਿਗਰੀ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਬਾੜਮੇਰ, ਜੈਸਲਮੇਰ, ਬੀਕਾਨੇਰ, ਕੋਟਾ ਅਤੇ ਸ਼੍ਰੀਗੰਗਾਨਗਰ ਵਿੱਚ 49.5 ਡਿਗਰੀ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
ਜੈਪੁਰ ਵਿੱਚ 20 ਮਈ ਨੂੰ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਤਾਪਮਾਨ 45.9 ਡਿਗਰੀ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਨੇ 8 ਸਾਲਾਂ ਦਾ ਰਿਕਾਰਡ ਤੋੜ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ 2016 ਵਿਚ ਮਈ ਮਹੀਨੇ ਵਿਚ 46.5 ਡਿਗਰੀ ਤਾਪਮਾਨ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਮੌਸਮ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਰਿਕਾਰਡ ਹੋਰ ਵਧ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਪਿਛਲੇ 10 ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਮਈ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਔਸਤ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ 2014 ਵਿੱਚ 45.4 ਡਿਗਰੀ, 2015 ਵਿੱਚ 45.9 ਡਿਗਰੀ, 2016 ਵਿੱਚ 46.5 ਡਿਗਰੀ, 2017 ਵਿੱਚ 45.1 ਡਿਗਰੀ, 2018 ਵਿੱਚ 45.4 ਡਿਗਰੀ, 2018 ਵਿੱਚ 45.2 ਡਿਗਰੀ, 45.2020 ਡਿਗਰੀ, 2015 ਵਿੱਚ 45.2 ਡਿਗਰੀ ਸੀ। 2021 ਵਿੱਚ 45.0 ਡਿਗਰੀ। ਤਾਪਮਾਨ 42.6 ਡਿਗਰੀ, 2022 ਵਿੱਚ 45.6 ਡਿਗਰੀ ਅਤੇ 2023 ਵਿੱਚ 43.5 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
