ਗੋਆ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕਿਸਾਨ ਨੂੰ 16ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਕੀਮਤੀ ਸਿੱਕੇ ਮਿਲੇ ਹਨ। ਉੱਤਰੀ ਗੋਆ ਦੇ ਨਨੋਦਾ ਪਿੰਡ ਦਾ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਸ਼੍ਰੀਧਰ ਜੋਸ਼ੀ ਆਪਣੇ ਕਾਜੂ ਦੇ ਖੇਤ ਦੀ ਸਫ਼ਾਈ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਅਚਾਨਕ ਉਸ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਜ਼ਮੀਨ ‘ਤੇ ਪਈ, ਜੋ ਥੋੜ੍ਹੀ ਉੱਭਰੀ ਹੋਈ ਸੀ ।ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਨੇ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਦੇਖਿਆ ਤਾਂ ਉੱਥੇ ਕੁਝ ਦੱਬਿਆ ਹੋਇਆ ਨਜ਼ਰ ਆਇਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਦੋਂ ਉਸ ਨੇ ਥੋੜ੍ਹੀ ਜਿਹੀ ਖ਼ੁਦਾਈ ਕੀਤੀ ਤਾਂ ਉਹ ਹੈਰਾਨ ਰਹਿ ਗਿਆ।
ਇੱਕ ਘੜਾ ਮਿੱਟੀ ਹੇਠ ਦੱਬਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ 832 ਤਾਂਬੇ ਦੇ ਸਿੱਕੇ ਸਨ। ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਇਹ ਸਿੱਕੇ 16ਵੀਂ ਜਾਂ 17ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਗੋਆ ਪੁਰਤਗਾਲ ਦੇ ਅਧੀਨ ਸੀ। ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਕਹਿੰਦਾ, ‘ਮੈਂ ਘੜਾ ਘਰ ਲੈ ਆਇਆ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਿੱਕੇ ਸਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਉੱਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਲਿਖੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ। ਮੈਨੂੰ ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਆ ਰਹੀ ਸੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕੀ ਕਰੀਏ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੈਂ ਪਿੰਡ ਦੇ ਸਰਪੰਚ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਰਕਾਰੀ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੂੰ ਸੂਚਿਤ ਕੀਤਾ। ਜੋਸ਼ੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇੱਥੇ ਕਿਸੇ ਨੇ ਆਪਣਾ ਖ਼ਜ਼ਾਨਾ ਛੁਪਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ…।
ਰਾਜ ਦੇ ਪੁਰਾਤਤਵ ਮੰਤਰੀ ਸੁਭਾਸ਼ ਫਲ ਦੇਸਾਈ ਅਤੇ ਪੁਰਾਤਤਵ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਟੀਮ ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਪਿੰਡ ਪਹੁੰਚੀ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦੇ ਸਾਰੇ ਸਿੱਕੇ ਆਪਣੇ ਕਬਜ਼ੇ ਵਿੱਚ ਲੈ ਲਏ। ਪੁਰਾਤਤਵ ਵਿਭਾਗ ਮੁਤਾਬਕ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਿੱਕਿਆਂ ਤੋਂ ਗੋਆ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਬਾਰੇ ਕਾਫ਼ੀ ਨਵੀਂ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਸੁਭਾਸ਼ ਫਲ ਦੇਸਾਈ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਹੁਣ ਪੁਰਾਤਤਵ ਵਿਭਾਗ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਿੱਕਿਆਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰੇਗਾ। ਪੂਰੀ ਜਾਂਚ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਿੱਕਿਆਂ ਨੂੰ ਰਾਜ ਦੇ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਤਾਂ ਜੋ ਗੋਆ ਅਤੇ ਇੱਥੇ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸੈਲਾਨੀ ਇਸ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਤੋਂ ਜਾਣੂ ਹੋ ਸਕਣ।
ਪੁਰਾਤਤਵ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਕੀ ਕਿਹਾ?
ਪੁਰਾਤਤਵ ਵਿਗਿਆਨ ਟੀਮ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਿੱਕਿਆਂ ‘ਤੇ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਅੱਖਰਾਂ ਅਤੇ ਤਸਵੀਰਾਂ ਦੀ ਕਿਸਮ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਅਜਿਹਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ 16ਵੀਂ ਜਾਂ 17ਵੀਂ ਸਦੀ ‘ਚ ਪੁਰਤਗਾਲੀ ਸ਼ਾਸਨ ਦੌਰਾਨ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹੋਣਗੇ। ਕੁਝ ਸਿੱਕਿਆਂ ਦੇ ਇਕ ਪਾਸੇ ਕਰਾਸ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ‘ਤੇ ਕੁਝ ਲਿਖਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸਿੱਕੇ ਉਸ ਰਾਜੇ ਦੇ ਰਾਜ ਨੂੰ ਦਰਸਾ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜਿਸ ਦੌਰਾਨ ਇਹ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ।’
