ਦਿੱਲੀ : ਮਲੇਰੀਆ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਹਰ ਸਾਲ ਲੱਖਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮੌਤ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਬੱਚੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਮਲੇਰੀਆ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਬੱਚੇ ਹਨ। ਅਫ਼ਰੀਕੀ ਮਹਾਂਦੀਪ ਦੇ ਇੱਕ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮਲੇਰੀਆ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਮੁਹਿੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਬੱਚਿਆਂ ਅਤੇ ਵੱਡਿਆਂ ਨੂੰ ਬੇਵਕਤੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਚਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ।
ਅਫਰੀਕੀ ਦੇਸ਼ ਕੈਮਰੂਨ ਵਿੱਚ ਮਲੇਰੀਆ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ ਲਈ ਰੁਟੀਨ ਟੀਕਾਕਰਨ ਮੁਹਿੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਜਾਨ ਬਚਾਉਣਾ ਹੈ। ਕੈਮਰੂਨ ਦੇ ਯਾਉਂਡੇ ਸ਼ਹਿਰ ਤੋਂ ਮਲੇਰੀਆ ਟੀਕਾਕਰਨ ਮੁਹਿੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ (WHO) ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਮਲੇਰੀਆ ਕਾਰਨ ਅਫਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਹਰ ਸਾਲ 6 ਲੱਖ ਲੋਕ ਮਰਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 80 ਫੀਸਦੀ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪੀੜਤ 5 ਸਾਲ ਤੋਂ ਘੱਟ ਉਮਰ ਦੇ ਬੱਚੇ ਹਨ। ਕੈਮਰੂਨ 6 ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਮੁਫ਼ਤ RTSS ਵੈਕਸੀਨ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਮਲੇਰੀਆ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਲਈ ਵੈਕਸੀਨ ਦੀਆਂ ਚਾਰ ਖੁਰਾਕਾਂ ਲੈਣੀਆਂ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹਨ। ਸਿਹਤ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਮਲੇਰੀਆ ਵਿਰੋਧੀ ਵੈਕਸੀਨ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਰੁਟੀਨ ਵੈਕਸੀਨ ਵਾਂਗ ਹੀ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਦਿੱਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਇਹ ਆਸਾਨ ਹੋ ਸਕੇ।
ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਮਲੇਰੀਆ ਵਿਰੋਧੀ ਵੈਕਸੀਨ ਅਜਿਹੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਲਾਂਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਜਦੋਂ ਇਸਦੀ ਪਾਇਲਟ ਮੁਹਿੰਮ ਕੀਨੀਆ, ਘਾਨਾ ਅਤੇ ਮਲਾਵੀ ਵਿੱਚ ਸਫਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਯੂਨੀਸੇਫ ਮੁਤਾਬਕ ਵੈਕਸੀਨ ਲੈਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਲੇਰੀਆ ਕਾਰਨ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮੌਤਾਂ ‘ਚ 13 ਫੀਸਦੀ ਤੱਕ ਦੀ ਕਮੀ ਆਈ ਹੈ।
WHO ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਸਾਲ 2022 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਮਲੇਰੀਆ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਅਤੇ ਮੌਤਾਂ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਸਾਲ 2022 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਮਲੇਰੀਆ ਦੇ ਲਗਭਗ 33 ਲੱਖ ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਸਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਮਲੇਰੀਆ ਕਾਰਨ 5 ਹਜ਼ਾਰ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਇਹ ਸਾਲ 2021 ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਕ੍ਰਮਵਾਰ 30 ਅਤੇ 34 ਫੀਸਦੀ ਘੱਟ ਸੀ। ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਮਲੇਰੀਆ ਅਫਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਘਾਤਕ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਲੱਖਾਂ ਲੋਕ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਗੁਆ ਲੈਂਦੇ ਹਨ।