ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਦੀ ਬਹਾਦਰੀ ਦੀਆਂ ਅਜਿਹੀਆਂ ਕਈ ਕਹਾਣੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ 1999 ਦੀ ਕਾਰਗਿਲ ਜੰਗ ਦੀ ਗਾਥਾ ਹੈ। ਇਹ ਯੁੱਧ ਭਾਰਤੀ ਸੈਨਿਕਾਂ ਨੇ ਲਗਭਗ 18 ਹਜ਼ਾਰ ਫੁੱਟ ਦੀ ਉਚਾਈ ‘ਤੇ ਅਤੇ -10 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਦੇ ਤਾਪਮਾਨ ‘ਤੇ ਲੜਿਆ ਸੀ। ਕਾਰਗਿਲ ਯੁੱਧ ਲਗਭਗ ਦੋ ਮਹੀਨੇ ਚੱਲਿਆ। ਇਸ ਜੰਗ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਨੇ ਆਪਣੀ ਬਹਾਦਰੀ ਅਤੇ ਬਹਾਦਰੀ ਨਾਲ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਫੌਜੀਆਂ ਨੂੰ ਖਦੇੜ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਤਿਰੰਗਾ ਲਹਿਰਾਇਆ ਸੀ।
ਇਹ ਯੁੱਧ 26 ਜੁਲਾਈ 1999 ਨੂੰ ਖਤਮ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਇਸ ਲਈ ਹਰ ਸਾਲ 26 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਕਾਰਗਿਲ ਵਿਜੇ ਦਿਵਸ ਵਜੋਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
1999 ਦੀ ਸਰਦੀਆਂ ਵਿੱਚ, ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਸੈਨਿਕਾਂ ਅਤੇ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੇ ਗੁਪਤ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕਾਰਗਿਲ ਦੀਆਂ ਚੋਟੀਆਂ, ਜਿਵੇਂ ਟਾਈਗਰ ਹਿੱਲ ਅਤੇ ਤੋਲੋਲਿੰਗ, ‘ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ। ਮਈ 1999 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਸੈਨਾ ਨੂੰ ਇਸ ਘੁਸਪੈਠ ਦਾ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ‘ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਵਿਜੈ’ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਭਾਰਤੀ ਸੈਨਿਕਾਂ ਨੇ ਅਤਿ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਭੂਗੋਲਿਕ ਅਤੇ ਮੌਸਮੀ ਹਾਲਤਾਂ ਵਿੱਚ, 18,000 ਫੁੱਟ ਦੀ ਉਚਾਈ ‘ਤੇ, ਦੁਸ਼ਮਣ ਨੂੰ ਖਦੇੜਨ ਲਈ ਸੰਘਰਸ਼ ਕੀਤਾ।
ਇਸ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਸੈਨਾ ਨੇ ਹਵਾਈ ਅਤੇ ਜ਼ਮੀਨੀ ਹਮਲਿਆਂ ਨਾਲ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਫੌਜ ਨੂੰ ਪਿੱਛੇ ਹਟਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ। 26 ਜੁਲਾਈ 1999 ਨੂੰ, ਭਾਰਤ ਨੇ ਸਾਰੀਆਂ ਚੋਟੀਆਂ ‘ਤੇ ਮੁੜ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਇਹ ਜਿੱਤ ਅਧਿਕਾਰਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸੰਪੰਨ ਹੋਈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ, 527 ਭਾਰਤੀ ਸੈਨਿਕ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋਏ ਅਤੇ 1,363 ਜ਼ਖਮੀ ਹੋਏ। ਕਾਰਗਿਲ ਜਿੱਤ ਦਿਵਸ ਸੈਨਿਕਾਂ ਦੀ ਬਹਾਦਰੀ, ਬਲੀਦਾਨ ਅਤੇ ਦੇਸ਼-ਭਗਤੀ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹੈ।
ਇਸ ਦਿਨ, ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਸਮਾਗਮ, ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਸਭਾਵਾਂ ਅਤੇ ਸੈਨਿਕ ਸਮਾਰਕਾਂ ‘ਤੇ ਸਮਾਰੋਹ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਇੰਡੀਆ ਗੇਟ ‘ਤੇ ਅਮਰ ਜਵਾਨ ਜੋਤੀ ਅਤੇ ਕਾਰਗਿਲ ਦੇ ਦ੍ਰਾਸ ਵਾਰ ਮੈਮੋਰੀਅਲ ‘ਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਮਾਗਮ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਦਿਨ ਸਾਨੂੰ ਸੈਨਿਕਾਂ ਦੀ ਕੁਰਬਾਨੀ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਥਾਹ ਯੋਗਦਾਨ ਦੀ ਯਾਦ ਦਿਵਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਕਾਰਗਿਲ ਜੰਗ ਦੀ ਜਿੱਤ
- ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਫੌਜ ਨੇ ਕਾਰਗਿਲ ਦੇ ਕਈ ਇਲਾਕਿਆਂ ‘ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ, ਪਰ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਨੂੰ ਇਸ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਚਰਵਾਹਿਆਂ ਨੇ ਇਸ ਦੀ ਸੂਚਨਾ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਪਰ ਉਦੋਂ ਵੀ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਨੂੰ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਿ ਸੈਂਕੜੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਫੌਜੀ ਕਾਰਗਿਲ ਪਹੁੰਚ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।
- ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚਾਲੇ ਇਹ ਜੰਗ ਕਰੀਬ 60 ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਚੱਲੀ। ਇਸ ਜੰਗ ਵਿੱਚ ਦੋ ਲੱਖ ਦੇ ਕਰੀਬ ਸੈਨਿਕਾਂ ਨੇ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ। ਇਸ ਜੰਗ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਮਿਗ-21, ਮਿਗ-27 ਅਤੇ ਮਿਰਾਜ-2000 ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨੇ ਰਾਕੇਟ ਅਤੇ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਦਾਗੀਆਂ। ਭਾਰੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਰਾਕੇਟ ਅਤੇ ਬੰਬਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ।
- ਕਰੀਬ ਦੋ ਲੱਖ ਪੰਜਾਹ ਹਜ਼ਾਰ ਗੋਲੇ, ਬੰਬ ਅਤੇ ਰਾਕੇਟ ਦਾਗੇ ਗਏ। 300 ਤੋਪਾਂ, ਮੋਰਟਾਰ ਅਤੇ ਐੱਮ.ਬੀ.ਆਰ.ਐੱਲਜ਼ ਤੋਂ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਲਗਭਗ 5,000 ਤੋਪਖਾਨੇ ਦੇ ਗੋਲੇ, ਮੋਰਟਾਰ ਬੰਬ ਅਤੇ ਰਾਕੇਟ ਦਾਗੇ ਗਏ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਦੂਜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਇਕਲੌਤਾ ਯੁੱਧ ਸੀ ਜਿਸ ਵਿਚ ਦੁਸ਼ਮਣ ਦੀ ਫੌਜ ‘ਤੇ ਇੰਨੀ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿਚ ਬੰਬਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।
- ਭਾਰਤੀ ਜਲ ਸੈਨਾ ਨੇ ਕਾਰਗਿਲ ਯੁੱਧ ਦੌਰਾਨ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਬੰਦਰਗਾਹਾਂ, ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਕਰਾਚੀ ਨੂੰ ਨਾਕਾਬੰਦੀ ਕਰਨ ਲਈ ਓਪਰੇਸ਼ਨ ਤਲਵਾਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਸੀ ਤਾਂ ਜੋ ਤੇਲ ਅਤੇ ਈਂਧਨ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਨੂੰ ਕੱਟਿਆ ਜਾ ਸਕੇ।
- ਉਸ ਸਮੇਂ ਭਾਰਤ ਦੀ ਤਾਕਤ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵੀ ਘਬਰਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਨੂੰ ਦਖਲ ਦੇਣ ਲਈ ਕਿਹਾ। ਪਰ ਤਤਕਾਲੀ ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਬਿਲ ਕਲਿੰਟਨ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਬੇਨਤੀ ਨੂੰ ਠੁਕਰਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।
- 14 ਜੁਲਾਈ 1999 ਨੂੰ ਦੋਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਕਾਰਗਿਲ ‘ਤੇ ਆਪਣੀ ਕਾਰਵਾਈ ਰੋਕ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 26 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚਾਲੇ ਸਮਝੌਤਾ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਾਰਗਿਲ ਜੰਗ ਦੀ ਜਿੱਤ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰਤ ਐਲਾਨ ਹੋਇਆ।
- 26 ਜੁਲਾਈ 1999: ਕਾਰਗਿਲ ਯੁੱਧ ਅਧਿਕਾਰਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਖਤਮ ਹੋਇਆ। ਇਹ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਦਿਵਸ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਜਿੱਤ ਦਿਵਸ ਵਜੋਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।