ਜੰਮੂ- ਕਸ਼ਮੀਰ ‘ਚ ਲੱਗੇ ਜਾਮ ਕਾਰਨ ਸੇਬਾਂ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ‘ਤੇ ਭਾਰੀ ਅਸਰ ਹੋਇਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਲੱਗੇ ਇਸ ਜਾਮ ਦੇ ਕਾਰਨ ਸੇਬਾਂ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ 200 ਰੁ ਕਿਲੋਂ ਤੋਂ 30 ਰੁਪਏ ਕਿਲੋ ‘ਤੇ ਆ ਡਿੱਗੀਆਂ ਹਨ। ਸੇਬਾਂ ਨਾਲ ਲੱਦੇ ਹੋਏ ਟਰੱਕ ਸ਼੍ਰੀਨਗਰ ਤੋਂ ਜੰਮੂ ਤੱਕ 220 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਤੱਕ ਦਾ ਸਫ਼ਰ ਹਾਲੇ ਵੀ 2 ਤੋਂ 3 ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਪੂਰਾ ਕਰ ਪਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਹ 2-3 ਦਿਨਾਂ ਲਈ ਉਹੀ ਸਮਾਂ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਸੇਬਾਂ ਦੇ ਬਦਲੇ ਬਾਗਬਾਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਰਕਮ ਅੱਧੀ ਰਹਿ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਪਿਛਲੇ 40 ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਬਣੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਇਸ 220 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਲੰਬੀ ਸੜਕ ’ਤੇ ਹਰ ਰੋਜ਼ 7 ਹਜ਼ਾਰ ਟਰੱਕ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਥਾਵਾਂ ’ਤੇ ਲੰਬੀਆਂ ਕਤਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਲੱਗ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਹਾਈਵੇਅ ‘ਤੇ ਪਹਾੜਾਂ ਤੋਂ ਪੱਥਰ ਟੁੱਟਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਸੜਕ ‘ਚ ਰੁਕਾਵਟ ਬਣੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਟਰੱਕਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਬਾਗਬਾਨਾਂ ਅਤੇ ਛੋਟੇ ਵਪਾਰੀਆਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਅਮਰਨਾਥ ਯਾਤਰਾ ਦੌਰਾਨ ਮੀਂਹ ਪਿਆ, ਭਾਵੇਂ ਬੱਦਲ ਫਟ ਗਏ ਹੋਣ ਪਰ ਟਰੱਕਾਂ ਜਦਾ ਕਾਫਲਾ ਜਾਮ ਵਿੱਚ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਫਸਿਆ।
ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਿਲਟਰੀ ਅਤੇ ਸਿਵਲ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਵਾਹਨਾਂ ਦੇ ਕਾਫਲੇ ਨਹੀਂ ਰੋਕੇ ਜਾਂਦੇ, ਫਿਰ ਸੇਬਾਂ ਦੇ ਟਰੱਕ ਕਿਉਂ ਰੋਕੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ? ਘਾਟੀ ਦੇ ਬਾਗਬਾਨਾਂ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸਭ ਕੁਝ ਵੱਡੇ ਕਾਰੋਬਾਰੀਆਂ ਦੇ ਦਬਾਅ ਹੇਠ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਫ਼ਸਲ ਖ਼ਰਾਬ ਹੋਣ ਦੇ ਡਰ ਕਾਰਨ ਬਾਗਬਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸੇਬਾਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰੀ ਮੰਡੀ ਵਿੱਚ ਭੇਜਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਇੱਥੋਂ ਦੇ ਵੱਡੇ ਵਪਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਅੱਧੇ ਭਾਅ ’ਤੇ ਵੇਚਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਕੀਮਤ 20-30 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਹੈ। ਜਦਕਿ ਇਹੀ ਸੇਬ ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਮੰਡੀਆਂ ਵਿੱਚ 200 ਰੁਪਏ ਕਿਲੋ ਤੱਕ ਵਿਕ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਦੈਨਿਕ ਭਾਸਕਰ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਦੇ ਮੁਤਾਬਿਕ ਸ਼ੋਪੀਆ ਫਰੂਟ ਮੰਡੀ ਦੇ ਵਪਾਰੀ ਸਾਹਿਲ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸਤੰਬਰ ਦੇ ਤੀਜੇ ਹਫ਼ਤੇ ਸਥਿਤੀ ਇੰਨੀ ਬੇਕਾਬੂ ਹੋ ਗਈ ਸੀ ਕਿ ਹਾਈਵੇਅ ’ਤੇ ਫਸੇ ਟਰੱਕਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 10 ਹਜ਼ਾਰ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਈ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਅਸੀਂ ਬਹੁਤ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ, ਪਰ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤਾ ਸੁਧਾਰ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਪੁਲਵਾਮਾ ਮਾਰਕੀਟ ਦੇ ਵਪਾਰੀ ਸ਼ਕੀਲ ਅਹਿਮਦ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਟ੍ਰੈਫਿਕ ਐੱਸਐੱਸਪੀ ਨੂੰ ਹਟਾ ਕੇ ਜਾਮ ਖੋਲ੍ਹਿਆ। ਪਰ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹਾਲਤ ਫਿਰ ਵਿਗੜ ਗਈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਜਦੋਂ ਇੱਕ ਦਿਨ ਵਿੱਚ 10,000 ਟਰੱਕ ਮੰਡੀਆਂ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਕੀਮਤ ਆਪਣੇ ਆਪ ਹੀ ਘੱਟ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਏ ਗ੍ਰੇਡ ਦੇ ਸੇਬ ਭੇਜੇ, ਪਰ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਗੁਣਵੱਤਾ ਖਰਾਬ ਸੀ। ਦਿੱਲੀ ਪਹੁੰਚ ਕੇ ਇਹ ਸੀ ਗਰੇਡ ਫਲ ਬਣ ਗਿਆ।
ਕਸ਼ਮੀਰ ‘ਚ ਇਸ ਸਾਲ ਸੈਂਕੜੇ ਟਨ ਸੇਬ ਸੜਕਾਂ ‘ਤੇ ਸੜ ਰਹੇ ਹਨ। ਪੁਲਵਾਮਾ ਦੇ ਇੱਕ ਬਾਗਬਾਨ ਮੁਸ਼ਤਾਕ ਅਹਿਮਦ ਲੋਨ ਨੇ ਕਿਹਾ- ‘ਮੈਂ 40 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਸੇਬ ਉਗਾ ਰਿਹਾ ਹਾਂ। ਮੈਂ ਆਪਣੀ ਪੂਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿਚ ਇੰਨਾ ਮਾੜਾ ਹਾਲ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਦੇਖਿਆ। ਕੇਲਾ-ਸੰਤਰੀ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵੀ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਧੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਸੇਬ ਘਟ ਰਹੇ ਹਨ। ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ ਸੇਬ ਸੜ ਰਹੇ ਹਨ। ਸੜੇ ਸੇਬਾਂ ਨੂੰ ਦੱਖਣੀ ਅਤੇ ਉੱਤਰੀ ਕਸ਼ਮੀਰ ਤੱਕ ਡੰਪਿੰਗ ਗਰਾਊਂਡਾਂ ਵਿੱਚ ਡੰਪ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਬਾਗਬਾਨ ਥੋੜੇ ਜਿਹੇ ਘਟੀਆ ਕੁਆਲਿਟੀ ਦੇ ਸੇਬ ਨੂੰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਲਿਆਉਣ ਦਾ ਜੋਖਮ ਵੀ ਨਹੀਂ ਲੈ ਰਹੇ ਹਨ।
ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਨਾਲੋਂ ਕੀਮਤ ਅੱਧੀ ਰਹਿ ਗਈ ਹੈ
ਪੁਲਵਾਮਾ ਫਰੂਟ ਮਾਰਕੀਟ ਦੇ ਮੁੱਖ ਸੰਚਾਲਕ ਆਰਿਫ ਅਹਿਮਦ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਾਲ 2021 ਕੀਮਤ ਦੇ ਲਿਹਾਜ਼ ਨਾਲ ਚੰਗਾ ਰਿਹਾ। ਏ-ਗ੍ਰੇਡ ਸੇਬ ਔਸਤਨ 1100 ਰੁ. ਪ੍ਰਤੀ ਬਾਕਸ ਵੇਚਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਇਸ ਸਾਲ ਇਹ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਨਾਲ 400-600 ਰੁਪਏ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸੇਬਾਂ ਦੀ ਕੀਮਤ 50% ਘਟ ਗਈ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਫਲ ਆਇਆ ਅਤੇ ਮਿੰਟਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਕ ਗਿਆ। ਇਸ ਸਾਲ ਸੇਬ ਦੇ ਡੱਬਿਆਂ ਦਾ ਪਹਾੜ ਹੈ ਅਤੇ ਕੋਈ ਖਰੀਦਦਾਰ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਬਾਹਰੋਂ ਆਏ ਵਪਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਡਰ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਉਹ ਇੱਥੇ ਸੇਬ ਖਰੀਦਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਹਾਈਵੇਅ ’ਤੇ ਜਾਮ ਲੱਗਣ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵੱਡਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਵੇਗਾ।
