ਪ੍ਰਯਾਗਰਾਜ : 28 ਜਨਵਰੀ ਦੀ ਰਾਤ ਨੂੰ ਲਗਭਗ 1.30 ਵਜੇ ਪ੍ਰਯਾਗਰਾਜ ਦੇ ਸੰਗਮ ਨੋਜ਼ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਭਗਦੜ ਮਚ (Mahakumbh Mela Stampede) ਗਈ। ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, 30 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਭਾਸਕਰ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, 35-40 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। 29 ਜਨਵਰੀ ਦੀ ਦੁਪਹਿਰ ਤੱਕ, ਮੌਨੀ ਅਮਾਵਸਿਆ ਦਾ ਸ਼ਾਹੀ ਇਸ਼ਨਾਨ ਵੀ ਹੋ ਗਿਆ। ਪਰ ਇਹ ਸਵਾਲ ਅਜੇ ਵੀ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ 40 ਮੌਤਾਂ ਲਈ ਕੌਣ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੈ।
ਜਾਂਚ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਹੈ ਕਿ ਭਗਦੜ ਕੋਈ ਇਕੱਲੀ ਗਲਤੀ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਇਹ ਪਿਛਲੇ ਦੋ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਗਲਤੀਆਂ ਦੀ ਇੱਕ ਲੜੀ ਦਾ ਸਿੱਟਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 35-40 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜਾਨ ਗਈ। ਇੱਕ ਸਾਲ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਅਤੇ 7,535 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ ਖਰਚੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ, ਮਹਾਂਕੁੰਭ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧ ਅਜੇ ਵੀ ਸਵਾਲਾਂ ਦੇ ਘੇਰੇ ਵਿੱਚ ਹਨ। ਇਹ ਭਗਦੜ ਮੇਲੇ ਦੇ ਇੰਚਾਰਜ ਪੰਜ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੀ ਲਾਪਰਵਾਹੀ ਜਾਂ ਗਲਤ ਫੈਸਲਿਆਂ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਸੀ।
ਗਲਤੀਆਂ ਦਾ ਇਹ ਸਿਲਸਿਲਾ 27 ਜਨਵਰੀ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਸੀ। 29 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਮੌਨੀ ਅਮਾਵਸਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਕਰੋੜਾਂ ਲੋਕ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਤੋਂ ਪ੍ਰਯਾਗਰਾਜ ਆ ਰਹੇ ਸਨ। ਮੇਲੇ ਵਿੱਚ 1.6 ਕਰੋੜ ਲੋਕ ਪਹੁੰਚੇ ਸਨ, ਪਰ ਪੋਂਟੂਨ ਪੁਲਾਂ ‘ਤੇ ਅਜੇ ਵੀ ਭੀੜ ਸੀ। ਮੇਲਾ ਅਧਿਕਾਰੀ ਵਿਜੇ ਕਿਰਨ ਆਨੰਦ ਵੱਲੋਂ ਇੱਕ ਵਾਇਰਲੈੱਸ ਸੁਨੇਹਾ ਆਇਆ ਅਤੇ ਭੀੜ ਦੀ ਆਵਾਜਾਈ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ। ਪੋਂਟੂਨ ਪੁਲ ਨੰਬਰ 7 ਅਚਾਨਕ ਬੰਦ ਹੋ ਗਿਆ।
5 ਘੰਟੇ ਫਸੇ ਰਹਿਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭੀੜ ਦਾ ਸਬਰ ਟੁੱਟ ਗਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਪੁਲ ਨੂੰ ਐਸਡੀਐਮ ਸਦਰ ਦੀ ਗੱਡੀ ਲਈ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਲੋਕ ਗੁੱਸੇ ਵਿੱਚ ਆ ਗਏ। ਐਸਡੀਐਮ ਦੀ ਕਾਰ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨਾਲ ਝੜਪ ਹੋਈ। ਭੀੜ ਦਾ ਗੁੱਸਾ ਵਧਦਾ ਦੇਖ ਕੇ, ਪੋਂਟੂਨ ਪੁਲ ਨੰਬਰ 13, 14, 15 ਖੋਲ੍ਹ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਕਈ ਵੀਡੀਓ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਵੀਆਈਪੀ ਮੂਵਮੈਂਟ ਕਾਰਨ ਕਈ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਪੈਦਲ ਚੱਲਣ ਦੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕਰਦੇ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ।
ਵੀਆਈਪੀ ਮੂਵਮੈਂਟ ਕਾਰਨ ਭੀੜ ਵਧੀ
27-28 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਕੁੰਭ ਵਿੱਚ ਵੀਆਈਪੀ ਮੂਵਮੈਂਟ ਵੀ ਭੀੜ ਇਕੱਠੀ ਹੋਣ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਬਣਿਆ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਪੋਂਟੂਨ ਪੁਲ 27 ਤਰੀਕ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਸਨ। ਕਾਰਨ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰੀ ਅਮਿਤ ਸ਼ਾਹ, ਬਾਬਾ ਰਾਮਦੇਵ, ਅਰੁਣਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰੀ ਮਾਮਾ ਨਾਟੁੰਗ, ਕਿਰੇਨ ਰਿਜੀਜੂ, ਮਿਲਿੰਦ ਸੋਮਨ, ਅਰੁਣ ਗੋਵਿਲ, ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਕ ਬੈਂਡ ਕੋਲਡਪਲੇ ਦੇ ਗਾਇਕ ਕ੍ਰਿਸ ਮਾਰਟਿਨ ਵਰਗੇ ਵੀਆਈਪੀਜ਼ ਦੀ ਆਵਾਜਾਈ ਸੀ।
ਵੀਆਈਪੀ ਮੂਵਮੈਂਟ ਕਾਰਨ ਸੜਕਾਂ ਵੀ ਬੰਦ ਰਹੀਆਂ। ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕਈ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਪੈਦਲ ਚੱਲਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਹੋਣਾ ਪਿਆ। ਪੋਂਟੂਨ ਪੁਲ ਦੇ ਬੰਦ ਹੋਣ ਪਿੱਛੇ ਵੀਆਈਪੀ ਮੂਵਮੈਂਟ ਨੂੰ ਵੀ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਦੋਸ਼ ਲਗਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ ਕਿ ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਸੰਗਮ ਵਿਖੇ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਭੀੜ ਇਕੱਠੀ ਹੋਵੇ, ਇਸ ਲਈ ਪੁਲਾਂ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।
