India International Punjab

‘“ਅਬ ਕੀ ਬਾਰ ਬਖਸਿ ਬੰਦੇ ਕਉ ਬਹੁਰਿ ਨ ਭਉਜਲਿ ਫੇਰਾ।।“ ਭਾਈ ਨਿਰਮਲ ਸਿੰਘ ਖਾਲਸਾ

ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਬਿਊਰੋ-ਸਿੱਖ ਪੰਥ ਦੇ ਮਹਾਨ ਹਜ਼ੂਰੀ ਰਾਗੀ ਭਾਈ ਨਿਰਮਲ ਸਿੰਘ ਖਾਲਸਾ ਇਸ ਫਾਨੀ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਰਹੇ। ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਅੱਜ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਵੇਲੇ ਸਾਢੇ ਚਾਰ ਵਜੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦੇ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਦਮ ਤੋੜ ਦਿੱਤਾ। ਬੀਤੀ ਰਾਤ ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਹਾਲਤ ਕਾਫੀ ਨਾਜ਼ੁਕ ਸੀ ਜਿਸਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨਾਂ ਨੂੰ ਵੈਂਟੀਲੈਟਰ ‘ਤੇ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਪਰ ਉਹ ਮੁੜ ਉੱਠ ਨਹੀਂ ਸਕੇ। ਭਾਈ ਨਿਰਮਲ ਸਿੰਘ ਦਾ ਕੁਝ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਕੋਰੋਨਾਵਾਇਰਸ ਟੈਸਟ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਕੱਲ ਦੁਪਹਿਰ ਖ਼ਬਰ ਆਈ ਸੀ ਉਨਾਂ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਕੋਰੋਨਾ ਪਾਜ਼ੀਟਿਵ ਹੈ ਜਿਸਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹਰ ਕੋਈ ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਸਿਹਤਯਾਬ ਹੋਣ ਦੀਆਂ ਅਰਦਾਸਾਂ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ।

 

ਭਾਈ ਨਿਰਮਲ ਸਿੰਘ ਖਾਲਸਾ ਦਾ ਜਨਮ ਅਪ੍ਰੈਲ 1952 ਵਿੱਚ ਚੰਨਣ ਸਿੰਘ ਦੇ ਘਰ ਮਾਤਾ ਗੁਰਦੇਵ ਕੌਰ ਦੀ ਕੁੱਖੋਂ ਭੀਮੇਸ਼ਾਹ ਜੰਡਵਾਲਾ, ਜ਼ਿਲਾ ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਪਾਕਿਸਤਾਨੋਂ ਉੱਜੜ ਕੇ ਇੱਧਰ ਆਕੇ ਵਸਿਆ ਸੀ। ਕਈ ਸਾਲ ਜੰਡਵਾਲਾ ਰਹਿਣ ਪਿੱਛੋਂ ਆਪ ਜੀ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਲੋਹੀਆਂ ਖਾਸ ਦੇ ਨੇੜਲੇ ਪਿੰਡ ਮੰਡਾਲਾ ਆ ਕੇ ਵਸ ਗਿਆ ਸੀ। 1988 ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ‘ਚ ਆਏ ਹੜ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਪਿੰਡ ਮੰਡਾਲਾ ਉੱਜੜ ਗਿਆ ਸੀ ਤੇ ਆਪ ਲੋਹੀਆਂ ਖਾਸ ਆ ਕੇ ਵਸ ਗਏ ਸਨ।

 

ਦਸਵੀਂ ਪਾਸ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਨੇ 1976 ਵਿੱਚ ਸ਼ਹੀਦ ਸਿੱਖ ਮਿਸ਼ਨਰੀ ਕਾਲਜ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਤੋਂ ਗੁਰਮਿਤ ਸਗੀਤ ਦਾ ਡਿਪਲੋਮਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇੱਥੇ ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਪ੍ਰੋ. ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ ਨਾਜ਼ ਤੋਂ ਸੰਗੀਤ ਵਿੱਦਿਆ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ। 1977 ਤੋਂ 1978 ਤੱਕ ਉਨਾਂ ਨੇ ਗੁਰਮਤਿ ਕਾਲਜ ਰਿਸ਼ੀਕੇਸ਼ ਅਤੇ ਸ਼ਹੀਦ ਸਿੱਖ ਮਿਸ਼ਨਰੀ ਕਾਲਜ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿਖੇ ਗੁਰਮਤਿ ਸੰਗੀਤ ਦੇ ਅਧਿਆਪਕ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਵੀ ਦਿੱਤੀਆਂ ਸਨ।

 

ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਚਾਚਾ ਭਾਈ ਗੁਰਬਚਨ ਸਿੰਘ ਵੀ ਸੱਚਖੰਡ ਸ੍ਰੀ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ਵਿਖੇ ਹਜ਼ੂਰੀ ਰਾਗੀ ਰਹੇ ਸਨ। ਆਪ ਜੀ ਦੇ ਪਿਤਾ ਚੰਨਣ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੀਆਂ ਧਾਰਨਾ ਵਾਲਾ ਕੀਰਤਨ ਕਰਦੇ ਸਨ, ਪਰਿਵਾਰ ਸਾਦਾ ਜੀਵਨ ਜਿਉਂਦਾ ਸੀ ਤੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਕਰਦੇ ਸਨ।

 

1980 ਤੋਂ 1987 ਤੱਕ ਭਾਈ ਨਿਰਮਲ ਸਿੰਘ ਖਾਲਸਾ ਭਾਈ ਗੁਰਮੇਜ ਸਿੰਘ ਦੇ ਸਹਾਇਕ ਰਾਗੀ ਵਜੋਂ ਕੀਰਤਨ ਸੇਵਾ ਕਰਦੇ ਰਹੇ, ਉਸਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨਾਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਵੱਖਰਾ ਜਥਾ ਬਣਾਇਆ ਅਤੇ ਲਗਾਤਾਰ ਹਜ਼ੂਰੀ ਪਦ ‘ਤੇ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ। ਸੇਵਾ ਮੁਕਤ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਹੁਣ ਤੱਕ ਲਗਾਤਾਰ ਭਾਈ ਨਿਰਮਲ ਸਿੰਘ ਖਾਲਸਾ ਖਾਸ ਮੌਕਿਆਂ ‘ਤੇ ਸ੍ਰੀ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ਵਿਖੇ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਉਂਦੇ ਰਹੇ ਸਨ।

 

2011 ਵਿੱਚ ਇਟਲੀ ਦੇ ਮਿਲਾਨ ਏਅਰਪੋਰਟ ‘ਤੇ ਭਾਈ ਨਿਰਮਲ ਸਿੰਘ ਖਾਲਸਾ ਨੂੰ ਦਸਤਾਰ ਉਤਾਰ ਕੇ ਚੈੱਕ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਤਾਂ ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਇਸਦਾ ਸਖਤ ਵਿਰੋਧ ਕਰਦਿਆਂ ਦਸਤਾਰ ਦੇ ਸਨਮਾਨ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਨੂੰ ਪਦਮਸ੍ਰੀ ਸਨਮਾਨ ਵਾਪਸ ਕਰਨ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਡਾ. ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਵੇਲੇ ਕੀਰਤਨ ਸੇਵਾਵਾਂ ਬਦਲੇ ਪਦਮਸ੍ਰੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਆਪਣੀ ਸਵੈਜੀਵਨੀ ਵੀ ਲਿਖ ਰਹੇ ਸਨ।
ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ 31 ਰਾਗਾਂ ਵਿੱਚ ਗੁਰਬਾਣੀ ਕੀਰਤਨ ਗਾਇਨ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹਨ, ਆਸਾ ਕੀ ਵਾਰ ਦਾ ਗਾਇਨ ਬਹੁਤ ਰਸਭਿੰਨਾ ਤੇ ਮਨਮੋਹਕ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਅਸਮਾਨ ਹੇਠਾਂ ਲੱਗੇ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਪੰਡਾਲ ਵਿੱਚ ਰਾਗ ਆਧਾਰਿਤ ਗੁਰਬਾਣੀ ਕੀਰਤਨ ਗਾਇਨ ਕਰਦੇ ਸਨ ਤਾਂ ਪੂਰੀ ਕਾਇਨਾਤ ਹੀ ਉਨਾਂ ਸੰਗ ਗਾ ਉੱਠਦੀ ਸੀ। ਫਿਜ਼ਾ ਵਿੱਚ ਸੰਗੀਤ ਦੀਆਂ ਅਨੋਖੀਆਂ ਤਰੰਗਾਂ ਛਿੜ ਜਾਂਦੀਆਂ ਸੀ। ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਮਨ ਅੰਦਰ ਸਦਾ ਦਰਦ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ ਕਿ ਸੱਚਖੰਡ ਸ੍ਰੀ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ਵਿਖੇ ਅੱਜ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬਾਨਾਂ ਵੱਲੋਂ ਦਰਸਾਈ ਗਾਇਨ-ਸ਼ੈਲੀ ਨਾਲ ਕੀਰਤਨ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ।
ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਸੀ ਕਿ ”ਕੋਈ ਸਮਾਂ ਹੁੰਦਾ ਸੀ ਜਦੋਂ ਵੱਡੇ-ਵੱਡੇ ਗਾਇਕ ਘਰਾਣੇ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਰਾਗੀਆਂ ਦਾ ਕੀਰਤਨ ਸੁਣਕੇ ਸਿੱਖਿਆ ਕਰਦੇ ਸੀ ਪਰ ਅਫਸੋਸ ਹੈ ਅੱਜਕੱਲ ਦੇ ਕਈ ਰਾਗੀ ਫਿਲਮੀ ਧੁਨਾਂ ‘ਤੇ ਗੁਰਬਾਣੀ ਗਾ ਰਹੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।” ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ਵਿਖੇ ਕੀਰਤਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਰਾਗੀਆਂ ਨੂੰ ਚੁਣਨ ਵਾਲੀ ਕਮੇਟੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਸਨ। ਇੱਕ ਵਾਰ ਬੇਬਾਕੀ ਨਾਲ ਇਸ ਗੱਲ ਤੋਂ ਵੀ ਪਰਦਾ ਚੁੱਕਿਆ ਸੀ ਕਿ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ਵਿਖੇ ਕੀਰਤਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਰਾਗੀਆਂ ਦੀ ਚੋਣ ਵੇਲੇ ਕਮੇਟੀ ਮੈਂਬਰਾਂ ‘ਤੇ ਸਿਆਸੀ ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਹਸਤੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਸ਼ਰੇਆਮ ਦਬਾਅ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

 

ਭਾਈ ਨਿਰਮਲ ਸਿੰਘ ਖਾਲਸਾ ਦਾ ਕੋਰੋਨਾਵਾਇਰਸ ਪਾਜ਼ਿਟਿਵ (ਬੁੱਧਵਾਰ ਦੀ ਖਬਰ)

ਪਿਛਲੇ 3 ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਆਈਸੋਲੇਟ ਭਾਈ ਨਿਰਮਲ ਸਿੰਘ ਖਾਲਸਾ ਹੁਣ ਠੀਕ ਹੋਣ ਉਪਰੰਤ ਹੀ ਸੰਗਤ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਨ ਸਕਣਗੇ। ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਕੁੱਝ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਇੰਗਲੈਂਡ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਕਰਕੇ ਵਾਪਸ ਭਾਰਤ ਆਏ ਸਨ ਅਤੇ ਵਾਪਸ ਆ ਕੇ ਉਹਨਾਂ ਖੁਦ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੂੰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਸੀ ਜਿਸਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨਾਂ ਦਾ ਟੈਸਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਘਰ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਵੱਲੋਂ ਸੀਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਵੀ ਆਈਸੋਲੇਟ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਕਾਰ ਡਰਾਇਵਰ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸੇਵਾਦਾਰ ਦਾ ਵੀ ਕੋਰੋਨਾ ਟੈਸਟ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।
3 ਕੁ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਕੋਰੋਨਾ ਟੈਸਟ ਹੋਣ ਵਕਤ ਭਾਈ ਨਿਰਮਲ ਸਿੰਘ ਖਾਲਸਾ ਨੇ ਇਸ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਫੇਸਬੁੱਕ ‘ਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਸਾਂਝੀ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਸੀ, ਕਿ ਮੈਂ ਬਿਲਕੁਲ ਠੀਕ ਠਾਕ ਹਾਂ, ਤੁਸੀਂ ਚਿੰਤਾ ਨਾ ਕਰੋ, ਮੈਂ ਜਲਦੀ ਠੀਕ ਹੋ ਕੇ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ ਲਾਈਵ ਜੁੜਾਂਗਾ।
ਹੁਣ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਵੱਲੋਂ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਟਰੈਵਲ ਹਿਸਟਰੀ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਕਿੱਥੇ-ਕਿੱਥੇ ਯਾਤਰਾ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਜਾਣਕਾਰੀ ਮੁਤਾਬਕ ਭਾਈ ਨਿਰਮਲ ਸਿੰਘ ਖਾਲਸਾ ਕੁੱਝ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਵੀ ਗਏ ਸੀ ਜਿਸਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਕਿੰਨਾ-ਕਿੰਨਾ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲੇ ਸਨ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੜੀਆਂ ਜੋੜ ਕੇ ਉਹਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਈਸੋਲੇਟ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਨਾਲ ਰਾਗੀ ਜਥੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਦੋ ਸਾਥੀ ਰਾਗੀਆਂ ਦਾ ਵੀ ਕੋਰੋਨਾ ਟੈਸਟ ਕਰਕੇ ਆਈਸੋਲੇਟ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।